Troska, zatroskanie, troskliwość – niespecyficzne przedmioty badań pedagogiki ogólnej

Alicja Żywczok

doi:10.21697/fp.2018.1.08

Opublikowane: 2018-04-06

Tom 8 Nr 1 (2018)

Troska, zatroskanie, troskliwość – niespecyficzne przedmioty badań pedagogiki ogólnej

Alicja Żywczok

Forum Pedagogiczne

Dział: Dział tematyczny

https://doi.org/10.21697/fp.2018.1.08

Abstrakt

Odwołując się do dotychczasowego stanu wiedzy z zakresu pedagogiki i nauk pokrewnych (zwłaszcza filozofii, psychologii, medycyny, politologii, teologii), w treści artykułu autorka zaakcentowała znaczenie interdyscyplinarnej kategorii troski (oraz terminów zbliżonych semantycznie, takich jak: „zatroskanie”, „troszczenie się”, „zatroszczenie się”, „troskliwość”) w rozwoju subdyscypliny pedagogicznej – pedagogiki ogólnej. Oprócz wyjaśnień leksykalnych prowadzących do wykazania różnic między wskazanymi terminami, przeanalizowała naukowe ujęcie troski (jako m.in.: normy i powinności moralnej, relacji społecznej, dyspozycji, postawy) oraz powiązania troski z innymi wartościami moralnymi. Autorka ukazała jednocześnie uwarunkowania procesu wychowania człowieka troskliwego oraz etapy interioryzacji analizowanej wartości. Posłużenie się metodami hermeneutycznymi oraz analizą logiczną i argumentacją w badaniu problematyki troski wydaje się uzasadnione, biorąc pod uwagę konieczność jej pogłębionego poznania.

Słowa kluczowe:

troska, zatroskanie, troszczenie się, zatroszczenie się, powinność, postawa opiekuńcza, proces wychowania, przedmiot badań

Inne teksty tego samego autora

Alicja Żywczok, Prawość i cnoty pokrewne. Reaktywacja cnót istotnych w procesie wychowania moralnego , Forum Pedagogiczne: Tom 9 Nr 2/2 (2019)

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Żywczok, A. (2018). Troska, zatroskanie, troskliwość – niespecyficzne przedmioty badań pedagogiki ogólnej. Forum Pedagogiczne, 8(1), 105–118. https://doi.org/10.21697/fp.2018.1.08

Cited by / Share

Bibliografia

Beauchamp T. L., Childress J. F. (1996). Zasady etyki medycznej, tłum. W. Jacórzyński. Warszawa: „Książka i Wiedza”.
Google Scholar

Cienkowski W. (1993). Praktyczny słownik wyrazów bliskoznacznych. Warszawa: Polska Oficyna Wydawnicza „BGW”.
Google Scholar

Czyżowska D. (2012). Sprawiedliwość i troska. O sposobach rozwiązywania dylematów moralnych przez kobiety i mężczyzn. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Davis M. H. (1999). Empatia. O umiejętności współodczuwania, tłum. J. Kubiak. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Google Scholar

Dąbrowska Z. (2003). Weronika Dowlasz – jedyna w Polsce taka matka. „Małżeństwo i Rodzina” nr 1, s. 56–59.
Google Scholar

Dobrowolska B. (2010). Wprowadzenie do medycznej etyki troski. Bydgoszcz: Oficyna Wydawnicza Branta.
Google Scholar

Dyrda H. (oprac.). (2010). Mądrość i troska. Wspomnienia o Ojcu prof. Mieczysławie Albercie Krąpcu OP. Mikołów: Wydawca PW „Tolek”.
Google Scholar

Fajgielski P., Potakowski P. (red.). (2013). Domena publiczna – troska o prawa podstawowe? Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Google Scholar

Heidegger M. (1994). Bycie i czas, tłum. B. Baran. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Held V. (1995). The Meshing of Care and Justice. Colorado: Westview Press. DOI: https://doi.org/10.4324/9780429499463
Google Scholar

Held V. (2006). The Ethics of Care: Personal, Political and Global. Oxford, New York: Oxford University Press.
Google Scholar

Jan Paweł II (2008). Solicitudo rei socialis = Troska o sprawy społeczne. Encyklika Ojca Świętego Jana Pawła II skierowana do biskupów, kapłanów, rodzin zakonnych, synów i córek Kościoła oraz wszystkich ludzi dobrej woli z okazji dwudziestej rocznicy ogłoszenia Populorum Progressio. Warszawa: Katolicka Agencja Informacyjna, Hachette Livre Polska.
Google Scholar

Kicowska A., Kwieciński Z. (red.). (2005). Dzielność i troska – studia dedykowane Profesor Eugenii Malewskiej. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Google Scholar

Kukołowicz T. (red.). (1992). Troska Kościoła o rodzinę w Polsce. Warszawa, Wydawnictwo „Pallottinum”.
Google Scholar

Kwieciński Z. (2012). Zmienić kształcenie nauczycieli. W: idem: Pedagogie postu. Preteksty, konteksty, podteksty. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar

Lévinas E. (2002). Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności, tłum. M. Kowalska. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Łobocki M. (2002). Altruizm a wychowanie. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Google Scholar

Mayeroff M. (1971). On Caring. New York, Harper & Row.
Google Scholar

Mazur J. (red.). (2012). Rozwój i dobro wspólne – dyskurs w 25-lecie encykliki Solicitudo rei socialis Jana Pawła II. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II.
Google Scholar

Murawska A. (2011). Edukacja jako troska o nadzieję człowieka. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe US.
Google Scholar

Nyczaj S. (red.). (1994). Mała księga przysłów polskich. Radom: Oficyna Wydawnicza „Ston I”.
Google Scholar

Offmański A. (red.). (2008). Troska Kościoła o współczesną polską młodzież – zarys problematyki. Szczecin: Wydawnictwo Wydziału Teologicznego US.
Google Scholar

Orzelska J. (2014). W stronę pedagogiki istotnej egzystencjalnie. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar

Sepczyńska D. (2012). Etyka troski jako filozofia polityki. „Etyka” nr 45, s. 37–61. DOI: https://doi.org/10.14394/etyka.464
Google Scholar

Symotiuk S. (2011). Troska czy litość. W: Sośnicka J., Dobrołowicz J. (red.). Troska o Innego. Szkice humanistyczne. Kielce: Wydawnictwo Kieleckiego Towarzystwa Naukowego.
Google Scholar

Szmaus-Jackowska A. (2011). Troska o siebie osób w starszym wieku. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
Google Scholar

Szymczak M. (red.). (1993). Słownik języka polskiego. T. 3. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Theiss W. (2012). Troska i nadzieja. Działalność społeczno-wychowawcza ks. Henryka Szumana na Pomorzu w latach 1908–1939. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Google Scholar

Waleszczyński A. (2012). Pojęcie troski we współczesnej etyce. „Studia Philosophiae Christianae” nr 2, s. 143–157.
Google Scholar

Wojtyła K. (1960). Miłość i odpowiedzialność. Studium etyczne. Lublin: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Google Scholar

Żywczok A. (2011). Inercja wspaniałomyślności w procesie wychowania dzieci i młodzieży a dezyderat komunikacyjnej asertywności. „Kwartalnik Pedagogiczny” nr 3, s. 15–30.
Google Scholar

Żywczok A. (2013). Hermeneutyka uczuciowej i duchowej bliskości. W: Żywczok A. (red.). Miłość – akt preferencji duchowości człowieka. Studium bliskości uczuciowej. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Google Scholar

Żywczok A. (2016). Wychować człowieka prawdomównego. Koncepcje, badania naukowe, wdrożenia. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Google Scholar

Alicja Żywczok

alicjazyw@wp.pl

Afiliacja:

Uniwersytet Śląski. Wydział Pedagogiki i Psychologii Polska

Biogram

dr hab. nauk humanistycznych, pedagog i filozof. Pracuje na Wydziale Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, w Instytucie Pedagogiki, w Zakładzie Teorii Wychowania. Zainteresowania badawcze: teoria wychowania, naukoznawstwo ogólne, antropologia filozoficzna, etyka pedagogiczna. Autorka 100 publikacji naukowych, w tym kilku monograficznych: Filozoficzne korzenie pedagogiki radości (Kraków 2000); Wychowanie do radości życia (Warszawa 2004); Aksjologia odkrycia naukowego – studium rozwoju i wychowania osobowości naukowych (Toruń 2009); Ku afirmacji życia. Pedagogiczne podstawy pomyślnej egzystencji (Katowice 2011); Miłość – akt preferencji duchowości człowieka. Studium bliskości uczuciowej (red., Warszawa 2013); Znajomość, koleżeństwo, przyjaźń. Dynamizm ewoluowania więzi emocjonalnej (red., Warszawa 2014); Kierunki rozwoju etyki pedagogicznej i teorii wychowania moralnego (red. cz. monograficznej pt. Chowanny, 2016, t. 1); Wychować człowieka prawdomównego. Koncepcje, badania naukowe, wdrożenia (Katowice 2016). Adres do korespondencji: ul. Michała Grażyńskiego 53, 40-126 Katowice.