Sprawiedliwość edukacyjna jako kategoria filozofii kształcenia

Krassimir Stojanov

doi:10.21697/fp.2016.2.37

Opublikowane: 2016-11-19

Tom 6 Nr 2/2 (2016)

Sprawiedliwość edukacyjna jako kategoria filozofii kształcenia

Krassimir Stojanov

Forum Pedagogiczne

Dział: Artykuły i rozprawy

https://doi.org/10.21697/fp.2016.2.37

Abstrakt

W artykule przedstawiam najpierw pogląd, że rekonstrukcja sprawiedliwości edukacyjnej jest możliwa tylko pod warunkiem przeprowadzenia jej w obszarze filozofii kształcenia. W drugiej części przeprowadzam taką rekonstrukcję. Jej wynik można podsumować w następujący sposób: błędem jest interpretowanie sprawiedliwości edukacyjnej jako sprawiedliwości w sferze osiągnięć i/lub zdolności uczniów. Nie można również twierdzić, że jest ona rodzajem sprawiedliwości dystrybutywnej, w której zasadą jest równy podział środków materialnych i szans edukacyjnych. Sprawiedliwość edukacyjną należy raczej rozumieć jako swoisty rodzaj relacji. Zgodnie z tym instytucje edukacyjne i interakcje pedagogiczne są sprawiedliwe tylko wówczas, gdy ucieleśniają w sobie trzy formy uznania: empatię, respekt moralny i szacunek społeczny. Twierdzenie to staje się jeszcze bardziej oczywiste, jeżeli nawiąże się do niedawnej dyskusji filozoficznej na temat epistemic justice.

Słowa kluczowe:

sprawiedliwość edukacyjna, filozofia kształcenia, empatia, respekt moralny, szacunek społeczny

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Stojanov, K. (2016). Sprawiedliwość edukacyjna jako kategoria filozofii kształcenia. Forum Pedagogiczne, 6(2/2), 187–201. https://doi.org/10.21697/fp.2016.2.37

Cited by / Share

Bibliografia

Baumert J. i in. (Deutsches PISA – Konsortium) (2001). PISA 2000. Basiskompetenzen von Schülerinnen und Schüler im internationalen Vergleich. Opladen: Leske + Budrich. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-322-83412-6
Google Scholar

Brenner P. J. (2010). Bildungsgerechtigkeit. Stuttgart: Kohlhammer.
Google Scholar

Brenner P.J. (2009). Bildungsgerechtigkeit aus Sicht der Bildungswissenschaft. W: Deutscher Lehrerverband (red.). Bildungsgerechtigkeit: Fachtagung 2008 (Dokumentation), dostępny na: www.lehrerverband.de/Bildungsgerechtigkeit.pdf (otwarty 7.01.2016), s. 28–43.
Google Scholar

Brezinka W. (1978). Metatheorie der Erziehung. München und Basel: Reinhardt. DOI: https://doi.org/10.2378/9783497008469
Google Scholar

Brezinka W. (1968). Von der Pädagogik zur Erziehungswissenschaft. Vorschläge zur Abgrenzung. „Zeitschrift für Pädagogik” nr 14, s. 435–454.
Google Scholar

Fend H. (2006). Neue Theorie der Schule. Einführung in das Verstehen von Bildungssystemen. Wiesbaden: VS Verlag.
Google Scholar

Fricker M. (2007). Epistemic injustice. Power and the ethics of knowing. Oxford: Oxford University Press. DOI: https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780198237907.001.0001
Google Scholar

Gallie W.B. (1964). Philosophy and the historical understanding. London: Chatto & Windus.
Google Scholar

Göhler G., Iser M., Kerner I. (2004). Zur Einführung. W: tychże (red.). Politische Theorie. 22 umkämpfte Begriffe zur Einführung. Wiesbaden: Verlag für Sozialwissenschaften, s. 7–10.
Google Scholar

Heinrich M. (2010). Bildungsgerechtigkeit – Zum Problem der Anerkennung fragiler Bildungsprozesse innerhalb neuer Steuerung und demokratischer Governance. W: Aufenanger S., Hamburger F., Ludwig L., Tippelt R. (red.). Bildung in der Demokratie. Beiträge zum 22. Kongress der Deutschen Gesellschaft für Erziehungswissenschaft. Opladen: Budrich, s. 125–144.
Google Scholar

Honneth A. (1992). Der Kampf um Anerkennung. Zur moralischen Grammatik sozialer Konflikte. Frankfurt a. M.: Suhrkamp Verlag.
Google Scholar

Horn Ch., Scarano N. (2002). Einleitung zum V. Kapitel. W: Horn Ch., Scarano N. (red.). Philosophie der Gerechtigkeit. Texte von der Antike bis zur Gegenwart. Frankfurt a. M.: Suhrkamp, s. 335–344.
Google Scholar

Kotzee B. (2013). Educational justice, epistemic justice, and leveling down. „Educational Theory” nr 4, s. 331–349. DOI: https://doi.org/10.1111/edth.12027
Google Scholar

Mannitz S. (2002). Auffassungen von kultureller Differenz: Identitätsmanagement und diskursive Assimilation. W: Schiffauer W., Baumann G., Kastoryano R., Vetrovec S. (red.). Staat – Schule – Ethnizität. Politische Sozialisation von Immigrantenkindern in vier europäischen Ländern. Münster: Waxmann, s. 255–320.
Google Scholar

Mannitz S., Schiffauer W. (2002). Taxonomien kultureller Differenz: Konstruktionen der Fremdheit. W: Schiffauer W., Baumann G., Kastoryano R., Vetrovec S. (red.). Staat – Schule – Ethnizität. Politische Sozialisation von Immigrantenkindern in vier europäischen Ländern. Münster: Waxmann, s. 67–100.
Google Scholar

Müller K., Ehmke T. (2013). Soziale Herkunft als Bedingung der Kompetenzentwicklung. W: Prenzel M., Sälzer Ch., Klieme E., Köller O. (red.). PISA 2012. Fortschritte und Herausforderungen in Deutschland. Münster: Waxmann, s. 245–274.
Google Scholar

Nida-Rümelin J. (2013). Philosophie einer humanen Bildung. Hamburg: Körber-Stiftung.
Google Scholar

Paschen H., Wigger L. (1992). Zur Analyse pädagogischer Argumentationen. Bericht des Forschungsprojekts „Bielefelder Katalog pädagogischer Argumente”. Weinheim: Deutscher Studien Verlag.
Google Scholar

Rawls J. (1994). Teoria sprawiedliwości. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Reichenbach R., Park A. (2014). Über die „Wut des Verstehens”. „Erwögen-Wissen-Ethik” nr 2, s. 309–311.
Google Scholar

Schumann C. (2010). Projektantrag „Begabung” als Diskurstopos in Politik, Medien und Wissenschaft. Unveröffentlichtes Manuskript.
Google Scholar

Sellars W. (1997). Empiricism and the philosophy of mind. Cambridge: Harvard University Press.
Google Scholar

Siegel H. (2012). Introduction: philosophy of education and philosophy. W: tenże (red.). The Oxford handbook of philosophy of education. Oxford: Oxford University Press, s. 3–8.
Google Scholar

Stojanov K. (2006). Bildung und Anerkennung. Soziale Voraussetzungen von Selbstentwicklung und Welt-Erschließung. Wiesbaden: Springer VS.
Google Scholar

Stojanov K. (2011). Bildungsgerechtigkeit. Rekonstruktionen eines umkämpften Begriffs. Wiesbaden: Springer VS Verlag. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-531-94011-3
Google Scholar

Stojanov K. (2013). Bildungsgerechtigkeit als Anerkennungsgerechtigkeit. W: Dietrich F., Heinrich M., Thieme N. (red.). Bildungsgerechtigkeit jenseits von Chancengleichheit. Theoretische und empirische Ergänzungen und Alternativen zu ‚PISA’. Wiesbaden: Springer VS, s. 57–70.
Google Scholar

Vereinigung der Bayerischen Wirtschaft (red.). (2007). Bildungsgerechtigkeit. Jahresgutachten 2007. Wiesbaden: VS Verlag. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-531-90341-5
Google Scholar

Wössmann L. (2007). Letzte Chance für gute Schulen. Die 12 großen Irrtümer und was wir wirklich ändern müssen. München: Zabert Sandmann Verlag.
Google Scholar

Krassimir Stojanov

krassimir.stojanov@ku.de

Afiliacja:

Katholische Universität Eichstätt-Ingolstadt Niemcy

Biogram

doktor habilitowany, profesor Katholische Universität Eichstätt-Ingolstadt (KUE-I, Niemcy), kierownik Katedry Pedagogiki Systematycznej/Filozofii Edukacji na Wydziale Filozoficzno-Pedagogicznym KUE-I. Publikacje autorskie: Bildung und Anerkennung. Soziale Voraussetzungen von Selbstentwicklung und Welt-Erschließung (2006), Bildungsgerechtigkeit. Rekonstruktionen eines umkämpften Begriffs (2011).