Organizacja Pracy Obywatelskiej Młodzieży „Straż Przednia” (1932–1939) jako szkoła formacji propaństwowej

Joanna Król

doi:10.21697/fp.2019.1.10

Opublikowane: 2019-09-04

Tom 9 Nr 1 (2019)

Organizacja Pracy Obywatelskiej Młodzieży „Straż Przednia” (1932–1939) jako szkoła formacji propaństwowej

Joanna Król

Forum Pedagogiczne

Dział: Dział tematyczny

https://doi.org/10.21697/fp.2019.1.10

Abstrakt

Myśl polityczna obozu piłsudczykowskiego wspierała się na czterech głównych filarach: prymat państwa, idea solidaryzmu społecznego, idea elity społecznej i kult wodza oraz filozofia czynu. Jednym z ideologów obozu piłsudczykowskiego był Adam Skwarczyński. Szczególną wartość upatrywał w młodzieży, jako tej grupie, która ma uzdrowić życie publiczne w Rzeczypospolitej. Ta intencja posłużyła Skwarczyńskiemu w stworzeniu w 1932 roku Organizacji Pracy Obywatelskiej Młodzieży „Straż Przednia”. Organizacja ta, poprzez różnorodne formy aktywności, miała realizować główne idee ideologii sanacji. Działania młodzieży były przeprowadzane zarówno w szkole, jak i w środowisku pozaszkolnym. Przedwczesna śmierć Skwarczyńskiego, stosunkowo mała liczebność grupy i perturbacje wewnątrz niej nie pozwoliły jednak, aby Straż Przednia zrealizowała w pełni wszystkie swoje zadania. Niezależnie od tego stanowiła ona istotny element w dziejach organizacji młodzieżowych Drugiej Rzeczypospolitej, a wartości przez nią głoszone mogą być inspiracją dla współczesnej teorii i praktyki edukacyjnej.

Słowa kluczowe:

Druga Rzeczpospolita, ideologia, wychowanie państwowe, organizacja młodzieżowa

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Król, J. (2019). Organizacja Pracy Obywatelskiej Młodzieży „Straż Przednia” (1932–1939) jako szkoła formacji propaństwowej. Forum Pedagogiczne, 9(1), 139–154. https://doi.org/10.21697/fp.2019.1.10

Cited by / Share

Bibliografia

Araszkiewicz F. (1978). Ideały wychowawcze Drugiej Rzeczpospolitej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Bartnicka K. (1972). Wychowanie państwowe. „Rozprawy z Dziejów Oświaty”, t. XV, s. 61–131.
Google Scholar

Czerwiński S. (1929). O ideał wychowawczy szkoły polskiej. Przemówienie inauguracyjne wygłoszone w dn.8 lipca 1929 r. na Kongresie Pedagogicznym w Poznaniu. W: Czerwiński S. (1934). O nowy ideał wychowawczy.Warszawa: Wydawnictwo Kultury Kultury i Oświaty.
Google Scholar

Giddens A. (2012). Socjologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Iwanicki M. (1986). O ideowo-wychowawczym oddziaływaniu sanacji na młodzież szkolną i akademicką. Siedlce: Wydawnictwo Uczelniane WSR-P.
Google Scholar

Jakubiak K. (1994). Wychowanie państwowe jako ideologia wychowawcza sanacji. Kształtowanie i upowszechnianie w periodycznych wydawnictwach społeczno-kulturalnych i pedagogicznych. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane WSP.
Google Scholar

Król J. (2012). Sławomir Czerwiński (1887–1931): minister, polityk, pedagog. W: Wybrani twórcy i ich idee pedagogiczne w Drugiej Rzeczypospolitej, Andrukowicz W., Magiera E. (red.). Szczecin: Wydawnictwo Zapol.
Google Scholar

Kryńska E. (2002). Trwałe wartości ideologii wychowawczej Adama Skwarczyńskiego. „Przegląd Historyczno-Oświatowy”, nr 3–4, s. 141–155.
Google Scholar

Kupisiewicz C., Kupisiewicz M. (2009). Słownik pedagogiczny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Magiera E. (1997). Działalność i poglądy społeczno-pedagogiczne Adama Skwarczyńskiego (1886–1934). W: Koźmian D. (red.) Zapomniani pedagodzy lat międzywojennych. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe US.
Google Scholar

Muszyński W. (2008). Mali piłsudczycy. „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej”, nr 5–6, s. 69–75.
Google Scholar

Okoń W. (2007). Nowy słownik pedagogiczny. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Google Scholar

Paruch W. (2005). Myśl polityczna obozu piłsudczykowskiego 1926–1939. Lublin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Google Scholar

Skwarczyński A. (1931). Myśli o nowej Polsce. Warszawa: Biblioteka Drogi.
Google Scholar

Skwarczyński A. (1933). Podstawy pracy w zespole. Warszawa: Biblioteka Straży Przedniej.
Google Scholar

Skwarczyński A. (1934). Wskazania. Warszawa: Nakładem Straży Przedniej.
Google Scholar

Słownik organizacji młodzieżowych w Polsce 1918–1970 (1971), Pietrzak T. (red.). Warszawa: Wydawnictwo Iskry.
Google Scholar

Sokół T. (1999). Organizacja społeczna. W: Encyklopedia politologii. T. 1: Teoria polityki. Sokół T., Żmigrodzki M. (red.). Zakamycze: Kantor Wydawniczy Zakamycze.
Google Scholar

Statut Organizacji Pracy Obywatelskiej Młodzieży Straż Przednia (1932). Warszawa: s.n.
Google Scholar

Sztompka P. (2012). Socjologia. Analiza społeczeństwa. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Google Scholar

Wasylewski B. (1934). Adam Skwarczyński. Życiorys. W: Skwarczyński A. Wskazania. Warszawa: Nakładem Straży Przedniej.
Google Scholar

Joanna Król

joan_krol@wp.pl
http://orcid.org/0000-0003-4500-9730

Afiliacja:

Wydział Humanistyczny Uniwersytet Szczeciński Polska

Biogram

doktor habilitowana, profesor Uniwersytetu Szczecińskiego. Wybrane publikacje: Uchronić przed zapomnieniem – średnie szkoły ogólnokształcące w województwie szczecińskim w latach 1945–1948 (2005), To idzie młodość…: Związek Młodzieży Polskiej w szkole średniej ogólnokształcącej w latach 1948–1957 (2011) i Z badań nad tradycją polskiej pedagogiki (2017).