Opublikowane: 2019-03-08

ETIOLOGIA NADZIEI. O KULTUROWYCH ŹRÓDŁACH KONWERSJI RELIGIJNEJ

Rafał Wiśniewski , Marcin Zarzecki

Abstrakt

Współczesna socjologia religii dysponuje zaawansowanymi schematami wyjaśniającymi zjawisko genezy i dynamiki konwersji religijnej jako alternatywizacji doświadczeń religijnych w oparciu  o kulturowe źródła atrakcyjności Nowych Ruchów Religijnych. Jednowymiarowa analiza konwersji religijnej jako rezultatu psychologicznej i społecznej manipulacji, „prania mózgu” (brainwashing), „porwania” (snapping) poprzez dezorganizację codzienności czy zastosowania charyzmatycznej sugestii dostarcza interpretacji do badania grup destrukcyjnych i tzw. grup żarłocznych. Powinna być ona jednak uzupełniona o modele konwersji uwzględniające kulturowo konstytuowane potrzeby jednostek aktywnie kształtujących swoją tożsamość, uwikłanych  w złożone interakcje międzyludzkie i dylematy związane z życiem w społeczeństwach ryzyka. Polskie społeczeństwo posiadające znamiona traumy kulturowej wydaje się być szczególnie podatne na te rodzaje konwersji, które w niewielkim stopniu opierają się na inwazyjnych technikach wpływu. Procesy nieustannej (re)konstrukcji społeczeństwa polskiego wraz  z implementowaniem nowych wzorców kulturowych, nowego stylu (a właściwie wielu stylów) życia, tworzą środowisko permanentnej zmiany, w którym konwersja religijna dostarcza uzasadnień zarówno podtrzymujących tradycyjne wzory kulturowe, jak i stymulujących radykalne zmiany tożsamościowe. Niezależnie od swoich reakcyjnych czy rewizyjnych legitymizacji konwersja w społeczeństwie ryzyka prowadzi do powstawania „światów łańcuchowych”, których prawomocność bazuje na kategorii nadziei trwania lub zmiany. W rezultacie profil konwertyty religijnego tożsamy jest z „turystą przez życie”, z homo eligens – człowiekiem podejmującym suwerenne decyzje, a następnie przez swoje wybory kulturowo determinowanym.

Słowa kluczowe:

konwersja, socjologia konwersji religijnej, gnoza polityczna, herezja, kompensatory, deinstytucjonalizacja religii, prywatyzacja religii

Pobierz pliki

Zasady cytowania

Wiśniewski, R., & Zarzecki, M. (2019). ETIOLOGIA NADZIEI. O KULTUROWYCH ŹRÓDŁACH KONWERSJI RELIGIJNEJ. Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne, 9. Pobrano z https://czasopisma.uksw.edu.pl/index.php/ucs/article/view/3367

Cited by / Share


Ta strona używa pliki cookie dla prawidłowego działania, aby korzystać w pełni z portalu należy zaakceptować pliki cookie.