Opublikowane: 2018-11-26

METODOLOGIA TEORII UGRUNTOWANEJ A TEORIA MARGARET S. ARCHE

Izabela Bukalska

Abstrakt

W artykule postawiono pytanie o możliwość wykorzystania teorii Margaret S. Archer  w procesie generowania teorii ugruntowanej. Szczególnie interesuje mnie możliwość przyjęcia założeń krytycznego realizmu (zakładającego m.in. istnienie obiektywnej rzeczywistości  i możliwość jej poznania) i koncepcji człowieka zawartej w pismach brytyjskiej socjolog. Zalecenie ograniczenia prekonceptualizacji, które leży u podstaw metodologii zdaje się wykluczać taką możliwość. Jednak prace tzw. teoretyków ugruntowanych drugiej generacji pisane są już  z pełną świadomością istnienia podobnych założeń, przynajmniej na poziomie ontologicznym  i epistemologicznym. Wspomniane prace zmierzają jednak w stronę konstruktywizmu  i postmodernizmu. Założenia na wybranych poziomach możemy również zidentyfikować  u teoretyków ugruntowanych pierwszej generacji – Straussa i Glasera. Pierwszy z nich, ukierunkowany przez interakcjonizm symboliczny jest bardziej podatny na tendencje postmodernistyczne (zdaniem A. Clarke’a), drugi, pozostaje na stanowisku realizmu, wierząc  w istnienie obiektywnego świata i możliwość jego poznania.  Rozważania na temat wykorzystania koncepcji refleksyjności M. S. Archer zilustruję przykładem własnych badań przeprowadzonych zgodnie z metodologią teorii ugruntowanej wśród liderów organizacji węgierskich mniejszości narodowych. W efekcie analizy powstała tzw. koncepcja kondycji mniejszościowej, będąca ukształtowaną przez warunki sytuacyjne tendencją do działania w określony sposób, zaobserwowaną właśnie u członków wspólnot mniejszościowych. Jednak uporządkowana analiza brytyjskiej socjolog pokazała, które elementy kondycji mniejszościowej nie były doprecyzowane i jakie pytania nie zostały zadane. Taka konfrontacja potrzebna jest przede wszystkim na etapie tzw. powrotu do biblioteki. Jest  z pewnością pouczająca i uwrażliwiająca, należy wystrzegać się przy tym oczywiście nadmiernego sugerowania się gotową teorią, podtrzymując rekomendowany przez Straussa i Glasera „kontekst odkrycia”.

Słowa kluczowe:

Realizm krytyczny, refleksyjność, metodologia teorii ugruntowanej, kondycja mniejszościowa

Pobierz pliki

Zasady cytowania

Bukalska, I. (2018). METODOLOGIA TEORII UGRUNTOWANEJ A TEORIA MARGARET S. ARCHE. Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne, 10(1). Pobrano z https://czasopisma.uksw.edu.pl/index.php/ucs/article/view/2914

Cited by / Share


Ta strona używa pliki cookie dla prawidłowego działania, aby korzystać w pełni z portalu należy zaakceptować pliki cookie.