@article{Niczyporuk_Kołodko_2018, title={LE CONSEGUENZE LEGALI DEL DIVIETO DI NOZZE PER UNA VEDOVA NEL DIRITTO ROMANO}, volume={18}, url={https://czasopisma.uksw.edu.pl/index.php/zp/article/view/2971}, DOI={10.21697/zp.2018.18.3.06}, abstractNote={Skutki prawne zakazu zawierania małżeństw wdowom w prawie rzymskim StreszczenieW okresie archaicznym pogwałcenie zakazu odnoszącego się do żałoby było czynnością określoną jako nefas i dlatego miała tutaj zastosowanie sankcja prawa sakralnego. Wdowa powinna była złożyć ofiarę ekspiacyjną zwaną piaculum, którą była bovis feta. Norma sakralno-obyczajowa doznawała przeobrażeń i przekształciła się w ius. Zakaz zawarcia ponownego małżeństwa przez wdowę w okresie tempus lugendi był postrzegany w epoce przedklasycznej przede wszystkim przez pryzmat sankcji ius civile. Zachodziła bowiem obawa co do ojcostwa przyszłego potomstwa, które urodziłaby owdowiała kobieta. W tekście edictum perpetuum zostały wymienione osoby, które podlegały infamii w przypadku złamania zakazu secundae nuptiae wdowy po śmierci męża. Nie mogły one działać postulare pro aliis ani też występować jako procurator lub cognitor. Pretorska infamia pociągała za sobą niemożność ustanawiania tych zastępców procesowych.Epoka klasyczna przyniosła zasadnicze zmiany w kwestii secundae nuptiae. Cesarz August, pomimo że zachęcał do zawierania powtórnych związków małżeńskich, to jednak w swoich ustawach pozostawił wdowie pewien okres (vacatio) w czasie którego mogła ona powstrzymać się od powtórnego małżeństwa. Regulacje te miały swój związek z żałobą a przede wszystkim były próbą okazania przez cesarza szacunku dla univira. Cesarz August utrzymał w mocy przepisy, które okrywały niesławą osoby naruszające zakaz powtórnego małżeństwa wdowy po śmierci męża. Aktualność tych regulacji spowodowała, że stały się przedmiotem komentarzy jurystów, chociażby ze względu konieczność uniknięcia niepewności co do ojcostwa przyszłego potomstwa, które urodziłaby owdowiała kobieta. Unormowania mogą też świadczyć o tym, że ich twórcom przyświecała idea, by małżeństwa były zawierane liberorum procreandorum causa, co w rezultacie miało doprowadzić do kontynuacji rzymskich rodzin w przyszłości, a szczególności sfery ich sacra, nomina czy pecunia.}, number={3}, journal={Zeszyty Prawnicze}, author={Niczyporuk, Piotr and Kołodko, Piotr}, year={2018}, month={lis.}, pages={151–177} }