@article{Kołodko_2016, title={THE POWERS AND SIGNIFICANCE OF THE PREFECT OF THE ‘VIGILES’ (‘PRAEFECTUS VIGILUM’) IN ANCIENT ROME}, volume={12}, url={https://czasopisma.uksw.edu.pl/index.php/zp/article/view/857}, DOI={10.21697/zp.2012.12.4.10}, abstractNote={<p>KOMPETENCJE I ZNACZENIE PREFEKTA STRAŻY MIEJSKIEJ (‘PRAEFECTUS VIGILUM’) W STAROŻYTNYM RZYMIE<br /> Streszczenie<br /> Początki organizacji służby przeciwpożarowej były związane z urzędem triumwirów (<em>triumviri nocturni</em>) – por. D.1,15,1. Oprócz nich ochronę przeciwpożarową, przed ustanowieniem prefekta straży miejskiej (<em>praefectus vigilum</em>), realizowali także edylowie oraz trybunowie plebejscy. W 6 r. n.e. doszło, z inicjatywy Augusta, do powołania siedmiu kohort (każda składająca się z 1000 wyzwoleńców), strzegących dwóch dzielnic miasta, którą dowodził trybun (<em>tribunus</em>), zaś całą organizacją wywodzący się <em>ordo equester </em>prefekt straży miejskiej. <em>Praefectus vigilum </em>nie był traktowany jako urzędnik (<em>magistratus</em>), a jego powołanie wynikało z konieczności (<em>extra ordinem utilitatis causa</em>) – D.1,2,2,33. Zakres jego kompetencji został precyzyjnie wskazany przez Paulusa w D.1,15,3,1 i sprowadzał się do kognicji nad podpalaczami (<em>incendiarii</em>), włamywaczami (<em>effractores</em>), złodziejami (<em>fures</em>), rabusiami (<em>raptores</em>) oraz osobami udzielających schronienia przestępcy (<em>receptatores</em>). Odnośnie do podpalaczy, kognicja <em>praefectus vigilum </em>była ograniczona do podpaleń nieumyślnych i lżejszych podpaleń umyślnych, podczas gdy pozostałe podpalenia umyślne, były w gestii prefekta miasta. Prefekt straży miejskiej dysponował także kompetencją o charakterze prewencyjnym, która polegała na nadzorowaniu podległych mu <em>vigiles </em>w zakresie nocnych patroli miasta, napominania mieszkańców o ostrożne obchodzenie się z ogniem czy napominania o obowiązku posiadania wody, w celu gaszenia ewentualnego pożaru – por. D.1,15,3,3, por. D.1,15,3,4.</p>}, number={4}, journal={Zeszyty Prawnicze}, author={Kołodko, Piotr}, year={2016}, month={grudz.}, pages={166–214} }