Dynamika rozwoju Kościoła powszechnego oraz partykularnego wyrasta z bogactwa wspólnoty życia osób wyrażającej się w intensywności łączących ich więzów wiary i miłości. Budują one wspólnotę wierzących, w tym ich specyficzną tożsamość, kulturę i historię, która kształtowała się na przestrzeni wieków. Szczególną rolę w tym procesie tworzenia wspólnot lokalnych odgrywają pasterze. Dla historii Kościoła w Polsce pod tym względem wyjątkowe znaczenie miała posługa prymasów Polski.