Abstrakt

Prymas Stefan Wyszyński należał do pokolenia księży, którzy doświadczyli ciężkich prześladowań Kościoła w czasie II wojny światowej. Te doświadczenia miały też wpływ na jego wizję Kościoła w Polsce. Postrzegał je głównie jako akt woli Boga, który należy przyjąć. W tej perspektywie widział w także prześladowanie Kościoła przez komunistów, które ostatecznie go oczyszczało oraz było próbą jego wierności. Uwięzienie prymasa w latach 1953-1956 nie skończyło się jego złamaniem, ale przyczyniło się ostatecznie do wzrostu jego autorytetu i siły Kościoła. Dzięki jego trosce o zachowanie jedności Kościoła w Polsce oraz za sprawą programu Wielkiej Nowenny przed obchodami millenium chrztu w 1966 roku, doszło do prawdziwego rozkwitu religijnego. Przez kolejne dekady Kościół w Polsce był postrzegany jako silny i dynamiczny, zwłaszcza na tle sytuacji w innych krajach Europy. Ten fakt należy uznać za owoc wierności tych, którzy w XX wieku byli w Polsce prześladowani za wiarę w Chrystusa – najpierw przez nazistów, a następnie przez komunistów.