Human Rights: is the concept truly coherent with the Christian moral teaching?

Aleksander Stępkowski

doi:10.21697/CSP.2023.27.1.08

Opublikowane: 2023-12-29

Nr 27 (2023)

Prawa człowieka: czy koncepcja ta jest spójna z chrześcijańskim nauczaniem moralnym?

Aleksander Stępkowski

Chrześcijaństwo-Świat-Polityka

Dział: Temat numeru

https://doi.org/10.21697/CSP.2023.27.1.08

Abstrakt

Artykuł analizuje ewolucję perspektyw antropologicznych w chrześcijaństwie, ze szczególnym uwzględnieniem koncepcji praw człowieka. Śledzi historyczne przejście od przednowoczesnego nacisku na społeczną naturę człowieka do pojawienia się antropologii indywidualistycznej w XVII wieku. Głównym tematem staje się napięcie między wolnością a sprawiedliwością, a prawa człowieka postrzegane są jako sposób ochrony indywidualnej autonomii przed przymusem społecznym. W tekście zgłębiono koncepcję osoby w chrześcijaństwie, podkreślając jej centralną rolę w rozumieniu trynitarnej tożsamości Boga i jej znaczenie w chrystologii. Poddaje analizie klasyczną definicję osoby jako indywidualnej substancji o rozumnej naturze, podkreślając jej ograniczenia w zastosowaniu do społecznych aspektów życia ludzkiego. Autor wyraża sceptycyzm co do pogodzenia koncepcji praw człowieka z antropologią chrześcijańską, stwierdzając, że etyka oparta na prawach jest zakorzeniona w niechrześcijańskich ramach filozoficznych. W konkluzji uznaje się współczesną dominację etyki skupionej na prawach, ale ostrzega przed pokusą stworzenia nowego „chrześcijaństwa” zgodnego z tymi ramami, wzywając do uznania antychrześcijańskiego charakteru podstaw etycznych współczesnego społeczeństwa zachodniego.

Słowa kluczowe:

antropologia, prawa człowieka, osoba, chrystologia

Pobierz pliki

PDF_EN (English) PDF_PL

Zasady cytowania

Stępkowski, A. (2023). Prawa człowieka: czy koncepcja ta jest spójna z chrześcijańskim nauczaniem moralnym?. Chrześcijaństwo-Świat-Polityka, (27), 132–159. https://doi.org/10.21697/CSP.2023.27.1.08

Cited by / Share

Bibliografia

Aristotle (1885), The Politics of Aristotle, trans. B. Jowett, vol. 1, Clarendon Press, Oxford.
Google Scholar

Aristotle (1957), Aristotelis Politica, ed. W. D. Ross, Aristotle’s Politica. Clarendon Press, Oxford. DOI: https://doi.org/10.1093/oseo/instance.00259280
Google Scholar

Benedict XVI (2007), Enc. Spe salvi, https://www.vatican.va/content/benedict-xvi/en/encyclicals/documents/hf_ben-xvi_enc_20071130_spe-salvi.html.
Google Scholar

J. Bocheński (1995), Między logiką a wiarą. Z Józefem M. Bocheńskim rozmawia Jan Parys [Between Logic and the Faith. J. Parys’ conversation with J. M. Bocheński], 3rd ed., Noir sur Blanc, Warszawa.
Google Scholar

Boethius (1918), Theological Tractates and the Consolation of Philosophy, H. F. Stewart, William Heinemann Ltd., Harvard University Press, Cambridge, Massachusetts.
Google Scholar

J. Coleman (2006), “Are There Any Individual Rights or Only Duties? On the Limits of Obedience in the Avoidance of Sin According to Late Medieval and Early Modern Scholars”, in: V. Mäkinen, P. Korkman eds., Transformations in Medieval and Early-Modern Rights Discourse, Springer, Dodrecht.
Google Scholar

M. T. Cicero (1842), The Political Works of Marcus Tullius Cicero: Comprising his Treatise on the Commonwealth; and his Treatise on the Laws, vol. 2, trans. F. Barham, Edmund Spettigue, London 1841-1842.
Google Scholar

H. Denzinger (1957), 31st edition, C. Rahner, Basilea.
Google Scholar

J. Finnis (1980), Natural Law and Natural Rights, Oxford.
Google Scholar

J. Finnis (1998), Aquinas. Moral, Political, and Legal Theory, Oxford University Press. DOI: https://doi.org/10.1093/oso/9780198780847.001.0001
Google Scholar

H. Grotius (2001), On the Law of War and Peace. Translated from the Original Latin De Jure Belli ac Paris by A.C. Campbell, Batoche Books: Kitchener, Ontario.
Google Scholar

T. Hobbes (1996), Leviathan, ed. R. Tuck, Cambridge University Press.
Google Scholar

John XXIII (1963), Sermo, 4 Ian. 1963: AAS 55.
Google Scholar

John XXIII (1963), Enc. Pacem in Terris, https://www.vatican.va/content/john-xxiii/en/encyclicals/documents/hf_j-xxiii_enc_11041963_pacem.html. DOI: https://doi.org/10.1080/00396336308440402
Google Scholar

John XXIII (1961), Enc. Mater et Magistra, May 15, 1961, https://www.vatican.va/content/john-xxiii/en/encyclicals/documents/hf_j-xxiii_enc_15051961_mater.html.
Google Scholar

J. Kamiński (1986), “Ius”, in: Prawo rzymskie. Słownik encyklopedyczny, ed. W. Wołodkiewicz, Wiedza Powszechna, Warszawa.
Google Scholar

I. Kant (1870), Die Metaphysik der Sitten, Hrsg. J. H. Kirchmann, Leipzig.
Google Scholar

I. Kwielicka (1994), “Historia przekładu jednego wersetu biblijnego z listu św. Pawła do Kolosan: Kol. 3, 11”, Łódzkie Studia Teologiczne, 3/1994.
Google Scholar

V. Mäkinen (2008), “The Evolution of Natural Rights, 1100–1500“, in: P. Korkman, V. Mäkinen, J. Sihvola (eds), Universalism in International Law and Political Philosophy, Helsinki Collegium for Advanced Studies, Helsinki.
Google Scholar

Pius XII (1943), “Nuntius radiophonicus, datus pridie Nativ. D.N.I.C. anno 1942”: AAS 35.
Google Scholar

Benedicti de Spinoza (1846), Tractatus theologico-politicus in: Opera quae supersunt omnia, vol. 3, ed. C. Hermanus Bruder, Lipsiae.
Google Scholar

A. Stępkowski (2020), “Human Dignity and Two Ways of Its Understanding”, in: J. M. P. Montero (ed.), New Challenges for Law. Studies on the Dignity of Human Life, Tirant Lo Blanche, Valencia.
Google Scholar

A. Stępkowski (2021), “Prawa człowieka jako prawa podmiotowe”, in: Słowniki Społeczne: Etyka polityczna, ed. P. Świercz, Ignatianum University Press, Kraków.
Google Scholar

A. Stępkowski (2021), Trois approches théologiques et l’avenir de la culture juridique occidentale: de la solidarité vers la libération absolue, in: La loi de solidarité. Vers une fraternisation selon la théologie et le droit, ed. Christine Mengès Le Pape, Presses de l’Université Toulouse Capitole.
Google Scholar

Sancti Thomae de Aquino, Corpus Thomisticum, https://www.corpusthomisticum.org/snp1022.html.
Google Scholar

B. Tirney (1997), The Idea of Natural Rights: Studies on Natural Rights, Natural Law and Church Law 1150-1625, Scholars Press, Atlanta, Georgia.
Google Scholar

B. Windscheid (1875), Lehrbuch des Pandektenrechts, vol. 1, Düsseldorf.
Google Scholar

Ch. Wolff (1763), Institutionis Juris naturae et Gentium, Halae Magdeburgicae.
Google Scholar