Wpływ nauczania religii na religijną wiedzę i wiarę uczniów. Analiza opinii młodzieży

Paweł Mąkosa; Helena Słotwińska; Janusz Mariański; Marta Buk-Cegiełka; Radosław Rybarski

doi:10.21697/ct.2024.94.2.05

Published: 2024-05-15

Vol. 94 No. 2 (2024)

The Influence of Teaching Religion at School upon Religious Knowledge and Faith of Students: An Analysis of the Opinions of the Youth

Paweł Mąkosa

, Helena Słotwińska

, Janusz Mariański

, Marta Buk-Cegiełka

, Radosław Rybarski

Collectanea Theologica

Section: Articles

https://doi.org/10.21697/ct.2024.94.2.05

Abstract

Deepening religious knowledge and faith in God is the primary objective of religious education in the confessional and catechetical approach that operates in Poland. However, it is often believed that these goals are not adequately met. This article attempts to examine this issue from the perspective of students. To do so, an analysis of the opinions of high school students was conducted, obtained during nationwide quantitative research. The students themselves assessed whether and to what extent their participation in religious classes positively influences their religious knowledge and faith. Based on the analysis of these opinions, educational and pastoral conclusions are drawn, and an attempt is made to find solutions to the identified challenges.

Keywords:

religious education, religious knowledge, religious faith, sociology of religion, catechesis

Most read articles by the same author(s)

Eugeniusz Sakowicz, Janusz Mariański, Józef Baniak, Marek Marczewski, Bulletin of the Sociology of Religion , Collectanea Theologica: Vol. 91 No. 1 (2021)
Paweł Mąkosa, Bulletin of Catechetics , Collectanea Theologica: Vol. 94 No. 1 (2024)

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Mąkosa, P., Słotwińska, H., Mariański, J., Buk-Cegiełka, M., & Rybarski, R. (2024). The Influence of Teaching Religion at School upon Religious Knowledge and Faith of Students: An Analysis of the Opinions of the Youth. Collectanea Theologica, 94(2), 113–138. https://doi.org/10.21697/ct.2024.94.2.05

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Bagrowicz, J., „Inicjacyjno-katechumenalny kształt edukacji religijnej dorosłych w Kościele”, Collectanea Theologica 72/2 (2002) 85–108.
Google Scholar

Baniak, J., „Żywotność katechezy szkolnej w Polsce w spostrzeżeniach i krytycznej ocenie młodzieży licealnej i akademickiej. Od akceptacji do kontestacji”, Tradycja i innowacja w polu refleksji socjologii religii (red. S.H. Zaręba – I. Borowik; Warszawa: Kontrast 2016) 341–357.
Google Scholar

Bazylak, J., Postawy religijne młodzieży i ich związki z wybranymi elementami osobowości (Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej 1984).
Google Scholar

Boguszewski, R., „Religijność młodzieży”, Młodzież 2021. Raport z badań ilościowych zrealizowanych przez Fundację CBOS (Warszawa: CBOS 2022) 126–140.
Google Scholar

Centrum Badania Opinii Społecznej, Komunikat z badań nr 89/2022. Polski pejzaż religijny – z dalekiego planu (oprac. M. Grabowska; Warszawa: CBOS 2022).
Google Scholar

Centrum Badania Opinii Społecznej, Komunikat z badań nr 91/2022. Polski pejzaż religijny – z bliższego planu (oprac. M. Grabowska; Warszawa: CBOS 2022).
Google Scholar

Centrum Badania Opinii Społecznej, Religijność młodych na tle ogółu społeczeństwa. Komunikat z badań nr 144/2021 (oprac. M. Grabowska; Warszawa: CBOS 2021).
Google Scholar

Czekalski, R., „Wiara i wiedza warunkiem katechezy”, Studia Katechetyczne 10 (2014) 41–52.
Google Scholar

Dingemans, L. - Rémy, I., „Kryteria żywotności katolicyzmu”, Ludzie – wiara – Kościół. Analizy socjologiczne (red. B. Cywiński; Warszawa: Więź 1966) 113–142.
Google Scholar

Filipczuk, M., „Wychowanie moralne w kontekście przemian cywilizacyjnych”, Collectanea Theologica 88/1 (2018) 141–171. DOI: https://doi.org/10.21697/ct.2018.88.1.06.
Google Scholar

Główny Urząd Statystyczny, „Ludność według przynależności do wyznania religijnego”, https://stat.gov.pl/spisy-powszechne/nsp-2021/nsp-2021-wyniki-ostateczne/tablice-z-ostatecznymi-danymi-w-zakresie-przynaleznosci-narodowo-etnicznej-jezyka-uzywanego-w-domu-oraz-przynaleznosci-do-wyznania-religijnego,10,1.html (dostęp 17.10.2023).
Google Scholar

Gogolik, M., „Deklaracja wiary a poziom wiedzy religijnej młodzieży”, Język. Religia. Tożsamość 12 (2015) 35–56.
Google Scholar

Jarmoch, E., „Religijność indywidualna Polaków”, Kościół i religijność Polaków 1945–1999 (red. W. Zdaniewicz  T. Zembrzuski; Warszawa: Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC 2000) 385–405.
Google Scholar

Jasiński, K., „The Internal Secularisation of Religion”, Collectanea Theologica 91/4 (2021) 95–111. DOI: https://doi.org/10.21697/ct.2021.91.4.04.
Google Scholar

Katechizm Kościoła Katolickiego (Poznań: Pallottinum 1994).
Google Scholar

Katolicka Agencja Informacyjna, „Raport Kościół w Polsce 2023”, https://www.ekai.pl/raport-kosciol-w-polsce-2023 (dostęp 17.10.2023).
Google Scholar

Kawalec, P., „Wiedza”, Encyklopedia katolicka (red. E. Gigilewicz; Lublin: Wydawnictwo Naukowe KUL 2014) XX, 485–487.
Google Scholar

Kompendium Katechizmu Kościoła Katolickiego (Kielce: Jedność 2005).
Google Scholar

Konferencja Episkopatu Polski, Dyrektorium katechetyczne Kościoła katolickiego w Polsce (Warszawa – Kraków: WAM 2001).
Google Scholar

Kurzydło, D., „Po co (nam) lekcja religii? Stosunek młodzieży do nauczania religii w szkole”, Edukacja 1 (2023) 4–17. DOI: https://doi.org/10.24131/3724.230103.
Google Scholar

Mariański, J., Pluralizm społeczno-kulturowy jako megatrend a religijność i moralność. Studium socjologiczne (Lublin: Wyższa Szkoła Nauk Społecznych z siedzibą w Lublinie 2022).
Google Scholar

Mąkosa, P., „Confessional and catechetical nature of religious education in Poland”, The Person and the Challenges 5/2 (2015) 53–66. DOI: https://doi.org/10.15633/pch.1521.
Google Scholar

Mąkosa, P., „Preewangelizacja pierwszym i koniecznym etapem formacji chrześcijańskiej”, Katecheta 54/7–8 (2010) 25–34.
Google Scholar

Mąkosa, P., „Przyszłość ewangelizacji i katechezy wobec przemian kulturowych”, Wychowanie i katecheza w służbie Polakom w kraju i na emigracji (red. P. Mąkosa; Lublin: Pronoia 2018) 8–19.
Google Scholar

Mąkosa, P. - Zając, M. - Zakrzewski, G., „Opting out of Religious Education and the Religiosity of Youth in Poland: A Qualitative Analysis”, Religions 13/906 (2022) 1–9. DOI: https://doi.org/10.3390/rel13100906.
Google Scholar

Murawski, R., „Istotne funkcje katechezy”, Horyzonty Wiary 7/3 (1996) 6–7.
Google Scholar

Olechnicki, K. - Załęcki, P., Słownik socjologiczny (Toruń: Graffiti BC 2002).
Google Scholar

Opozda, D., „Wiedza”, Encyklopedia aksjologii pedagogicznej (red. K. Chałas  A. Maj; Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne 2016) 1314–1318.
Google Scholar

Osewska, E., „Ograniczenia i możliwości katechezy w rodzinie”, Seminare. Poszukiwania naukowe 11 (1995) 81–98.
Google Scholar

Papieska Rada ds. Krzewienia Nowej Ewangelizacji, Dyrektorium o Katechizacji (Kielce: Jedność 2020).
Google Scholar

Piwowarski, W., „Postawy wobec wiary”, Postawy społeczno-religijne mieszkańców archidiecezji katowickiej (red. W. Zdaniewicz - T. Zembrzuski; Katowice: Księgarnia św. Jacka 1999) 13–22.
Google Scholar

II Polski Synod Plenarny (1991–1999) (Warszawa – Poznań: Pallottinum 2001).
Google Scholar

Rogowski, C., „Młodzież i ewangelizacja w środowiskach katolickich i protestanckich w Niemczech”, Młodzież a ewangelizacja w perspektywie wyzwań XXI wieku (red. W. Nowak; Olsztyn: Studio Poligrafii Komputerowej SQL 2000) 89–111.
Google Scholar

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach (Dz.U. 1992 nr 36 poz. 155 z późniejszymi zmianami).
Google Scholar

Słotwińska, H., Kształtowanie postaw na katechezie (Lublin: Wydawnictwo KUL 2004).
Google Scholar

Stark, R. - Charles, Y.-G., „Wymiary zaangażowania religijnego”, Socjologia religii. Wybór tekstów (red. W. Piwowarski; Kraków: Nomos 1998) 184–185.
Google Scholar

Szpet, J., „Podstawa programowa katechezy”, Przesłanie dokumentów katechetycznych Kościoła w Polsce (red. S. Dziekoński; Warszawa: Verbinum 2003) 23–42.
Google Scholar

Szymczak, W., „Wiedza religijna jako parametr religijności. Założenia teoretyczne i ich implikacje”, W poszukiwaniu ciągłości i zmiany. Religia w perspektywie socjologicznej (red. I. Borowik; Kraków: Nomos 2012) 77–93.
Google Scholar

Szyndler, K., Znajomość i akceptacja wartości religijno-moralnych. Studium katechetyczno-socjologiczne w świetle badań maturzystów archidiecezji przemyskiej (Dysertacja doktorska: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Lublin 2023).
Google Scholar

Święs, K., Przemiany religijności miejskiej w czasie transformacji systemowej (Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL 2011).
Google Scholar

Youcat - Katechizm Kościoła Katolickiego dla młodych (Częstochowa: Edycja św. Pawła 2011).
Google Scholar

Vogt, E., „Problem obiektywności w badaniach socjoreligijnych”, Socjologia religii. Wybór tekstów (red. F. Adamski; Kraków: WAM 1983) 275–281.
Google Scholar

Zakrzewski, G., „Motywy rezygnacji młodzieży z lekcji religii oraz szanse zatrzymania tego procesu na podstawie badań w diecezji płockiej”, Nowa epoka polskiej katechezy (red. D. Kiełb; Rzeszów: Bonus Liber 2021) 69–87.
Google Scholar

Zubrzycka-Maciąg, T., „Oczekiwania młodzieży względem nauczania religii w szkole średniej – raport z badań”, Roczniki Teologiczne 68/11 (2021) 71–86. DOI: https://doi.org/10.18290/rt226911.3.
Google Scholar