W twórczości Zofii Kossak spotykamy liczne opisy polskich zwyczajów związanych z umieraniem. Ukazuje ona między innymi znaczenie obecności przy umierającym, umierania jako czasu pojednania, śmierci we własnym domu, czuwania przy ciele zmarłego, obrzędów pogrzebu, stypy, Dnia Zadusznego i innych form pamięci o zmarłym. W perspektywie autorki te zwyczaje wypływają z rozumienia człowieka jako osoby żyjącej we wspólnocie. Pomagają człowiekowi odkrywać związek z żyjącymi wcześniej pokoleniami, z rodziną, sąsiadami, regionem i krajem. Chronią przed poczuciem wyobcowania, cynizmem, chronicznym lękiem, pragnieniem zemsty, rozpaczą. Zofia Kossak z szacunkiem odnosi się do zwyczajów chrześcijańskich, ale także wcześniejszych, z których wiele jest nośnikami trwałych wartości. Tym niemniej zwyczaje ludności chłopskiej są ukazywane w niewielkim stopniu.