Karnoprawna ochrona wolności religijnej w Polsce w kontekście art. 194 polskiego Kodeksu karnego z 1997 roku

Paulina Jabłońska

doi:10.21697/lr.11996

Opublikowane: 2025-09-26

Tom 2 (2023)

Karnoprawna ochrona wolności religijnej w Polsce w kontekście art. 194 polskiego Kodeksu karnego z 1997 roku

Paulina Jabłońska

LIBERTAS RELIGIOSA Studium interdyscyplinarne wolności religijnej

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.21697/lr.11996

Abstrakt

Celem artykułu jest przedstawienie koncepcji związanych z zakresem i przesłankami kryminalizacji czynów godzących w wolność wyznania. Wolność sumienia i wyznania jest jednym z podstawowych praw człowieka i podstawą demokratycznego społeczeństwa. Należy podkreślić, że osoba posiadająca własny światopogląd ma prawo go chronić, a państwo ma obowiązek wspierać to prawo. W celu pełnego zrozumienia poruszanych w niniejszym przedłożeniu aspektów związanych z ochroną uczuć religijnych dokonano również analizy i interpretacji art. 194 Kodeksu karnego. Dyskryminacja religijna ma miejsce tylko wtedy, gdy sprawca działa umyślnie, a jego działanie jest zdeterminowane określoną motywacją światopoglądową lub zawodową ofiary.

Słowa kluczowe:

ochrona wyznania, odpowiedzialność karna, actus formalis defectionis ab Ecclesia catholica, wystąpienie z Kościoła, ekskomunika, akt formalny, wolność religijna, dyskryminacja religijna, wolność sumienia i wyznania

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Jabłońska, P. (2025). Karnoprawna ochrona wolności religijnej w Polsce w kontekście art. 194 polskiego Kodeksu karnego z 1997 roku. LIBERTAS RELIGIOSA Studium Interdyscyplinarne wolności Religijnej, 2, 49–66. https://doi.org/10.21697/lr.11996

Cited by / Share

Bibliografia

Dekret o ochronie wolności sumienia i wyznania z 5 sierpnia 1949 r.
Google Scholar

Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z dnia 4 li¬stopada 1950 r.
Google Scholar

Kodeks karny z dnia 19 kwietnia 1969 r.
Google Scholar

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.
Google Scholar

Kodeks karny z dnia 6 czerwca 1997 r.
Google Scholar

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 stycznia 2001 r.
Google Scholar

Paweł VI, Orędzie na Światowy Dzień Pokoju, 1976.
Google Scholar

Arystoteles, 1996, Metafizyka, t. 1–2, tekst pol. oprac. M.A. Krąpiec i A. Mary¬niarczyk na podst. tłum. T. Żeleżnika, Lublin.
Google Scholar

Augustyn, 1982, Doskonała sprawiedliwość człowieka, tłum. W. Eborowicz, Pelplin.
Google Scholar

Białek T., 2017, Unijna polityka antydyskryminacyjna na przykładzie dyrektywy 2000/78/WE, w: O prawach człowieka. Księga Jubileuszowa Profesora Ro¬mana Wieruszewskiego, red. G. Baranowska [i in.], Warszawa, s. 37–54.
Google Scholar

Cieślak M., 1995, Polskie prawo karne. Zarys systemowego ujęcia, Warszawa.
Google Scholar

Filar M., 1998, Ochrona jednostki w nowym kodeksie karnym, „Państwo i Prawo”, z. 9–10, s. 65–82.
Google Scholar

Filar M. (red.) 2008, Kodeks karny. Komentarz, Warszawa.
Google Scholar

Górniok O., Hoc S. [i in.], 2006, Kodeks karny. Komentarz, t. 2, Gdańsk.
Google Scholar

Hypś S., 2018, Rozdział XXIV. Przestępstwa przeciwko wolności sumienia i wyzna¬nia, w: Kodeks karny. Komentarz, red. A. Grześkowiak, K. Wiak, Warszawa.
Google Scholar

Jabłońska P., 2022, Wolność sumienia i wyznania osoby małoletniej w Polsce w latach 1918–2015, Pelplin.
Google Scholar

Kozłowska-Kalisz P., 2019, Rozdział XXIV. Przestępstwa przeciwko wolności sumie¬nia i wyznania, w: Kodeks karny. Komentarz, red. M. Mozgawa, Warszawa.
Google Scholar

Kłączyńska N., 2005, Dyskryminacja religijna a prawnokarna ochrona wolności sumienia i wyznania, Wrocław.
Google Scholar

Krukowski J., 2004, Polskie prawo wyznaniowe, Warszawa.
Google Scholar

Lelental S., 1989, Przestępstwa przeciwko wolności sumienia i wyznania, w: Sys¬tem prawa karnego, t. 4, cz. 2, red. I. Andrejew, L. Kubicki, J. Waszczyński, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź.
Google Scholar

Makarska M., 2005, Przestępstwa przeciwko wolności sumienia i wyznania w Ko¬deksie karnym z 1997 r., Lublin.
Google Scholar

Malinowski B., 1999, Mit, magia, religia, Warszawa.
Google Scholar

Masek C., 2017, Status prawny sekt destrukcyjnych oraz nowych ruchów religij¬nych działających na obszarze Polski, „Studia Prawnicze”, z. 1, s. 135–149. DOI: https://doi.org/10.37232/sp.2017.1.6
Google Scholar

Misztal H., 1997, Polskie prawo wyznaniowe, Lublin.
Google Scholar

Monteskiusz K., 1981, O duchu praw, t. 3, tłum. T. Boy-Żeleński, Warszawa.
Google Scholar

Paprzycki R., 2015, Prawna ochrona wolności sumienia i wyznania, Warszawa.
Google Scholar

Piechowiak M., Wolność religijna-aspekty filozoficzno prawne, „Toruński Rocznik Prawa Człowieka i Pokoju”, 1994–1995, z. 3, s. 7–21.
Google Scholar

Pietrzak M., 2005, Wolność sumienia i wyznania, w: Wielka encyklopedia prawa, red. B. Hołyst, Warszawa, s. 1021.
Google Scholar

Pietrzak M., 2013, Prawo wyznaniowe, Warszawa.
Google Scholar

Platon, 2001, Państwo, tłum. W. Witwicki, Warszawa.
Google Scholar

Popławski H., 1978, Przestępstwa przeciwko wolności sumienia i wyznania, „Służba Milicji Obywatelskiej”, nr 3, s. 332–345.
Google Scholar

Sadowski M., 2011, Religie monoteistyczne o prawie i państwie, „Studia Erasmiana Wratislaviensia”, nr 5, s. 13–47.
Google Scholar

Sarnecki P., 2003, Komentarz do art. 41 Konstytucji, w: L. Garlicki, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 3, Warszawa, s. 121–128.
Google Scholar

Szewczyk H., 2006, Wolność sumienia i religii w stosunkach zatrudnienia, „Studia z Zakresu Prawa Pracy i Polityki Społecznej”, nr 9, s. 373–394.
Google Scholar

Szewczyk H., 2017, Dyskryminacja ze względu na przekonania religijne. Glosa do wyroku TS z dnia 14 marca 2017 r., C-157/15, „Europejski Przegląd Sądowy”, nr 10, s. 42–49.
Google Scholar

Ślęzak P., 2019, Kilka uwag krytycznych dotyczących zasad budowy programu telewizyjnego w prawie polskim, w: Opus autorem laudat. Księga jubileuszowa dedykowana Profesor Monice Czajkowskiej-Dąbrowskiej, red. I. Matusiak, K. Szczepanowska-Kozłowska, Ł. Żelechowski, Warszawa.
Google Scholar

Śliwowski J., 1979, Prawo karne, Warszawa.
Google Scholar

Wąsek A., 1993, Projekt kodeksu karnego a międzynarodowe standardy praw człowieka, w: T. Bojarski, Problemy reformy prawa karnego, Lublin.
Google Scholar

Warchałowski K., 2021, Zakres podmiotowy ochrony prawa do wolności myśli, sumienia i religii w europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i pod¬stawowych wolności, „Teka Komisji Prawniczej”, nr 5, s. 162–172. DOI: https://doi.org/10.32084/tkp.6383
Google Scholar

Wojciechowska J, 2004, Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, t. 1, War¬szawa, s. 117–227.
Google Scholar

Wojciechowska J., 2016, Rozdział III. Przestępstwa przeciwko wolności sumienia i wyznania, w: J. Warylewski, System prawa karnego, t. 10: Przestępstwa przeciwko dobrom indywidualnym, Warszawa, s. 589–608.
Google Scholar

Wojciechowski J., 1997, Kodeks karny. Komentarz. Orzecznictwo, Warszawa.
Google Scholar

Wroceński J., 2016, Godność osoby ludzkiej podstawą prawa do wolności religijnej, „Prawo Kanoniczne”, 59, nr 3, s. 3–18. DOI: https://doi.org/10.21697/pk.2016.59.3.01
Google Scholar

Wróbel W., 2017, Kodeks. Karny. Część szczególna, tom 2. Komentarz do art. 117–211a, Warszawa.
Google Scholar

Zakrzewska J., 1959, Wolność sumienia i wyznania, Warszawa.
Google Scholar

https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/bezwyznaniowosc;3876848.html [29.11.2022].
Google Scholar

https://iws.gov.pl/wp-content/uploads/2021/07/Prawna-ochrona-wolnosci¬-sumienia-i-religii_www.pdf [29.11.2022].
Google Scholar

https://laboratoriumwolnosci.pl/wp-content/uploads/2021/05/dr-Slawomir- Romanski-Cebula-Przestepstwa-przeciwko-wolnosci-sumienia-i-wyznania-. pdf [29.11.2022].
Google Scholar