Karnoprawna ochrona wolności religijnej w Polsce w kontekście art. 194 polskiego Kodeksu karnego z 1997 roku

Paulina Jabłońska

doi:10.21697/lr.11996

Published: 2025-09-26

Vol. 2 (2023)

Criminal law protection of religious freedom in Poland in the context of art. 194 of the Polish Penal Code of 1997

Paulina Jabłońska

LIBERTAS RELIGIOSA Studium interdyscyplinarne wolności religijnej

Section: Artykuły

https://doi.org/10.21697/lr.11996

Abstract

The objective of this article is to present the concepts related to the scope and reasons for the criminalization of acts harmful to freedom of religion. Freedom of conscience and confession is one of the fundamental human rights and the basis of democratic society. Penal and legal protection of freedom of religion is therefore essential. It should be emphasized that a person with their own worldview has the right to protect it, and the state is obliged to support this right. In order to fully understand the aspects mentioned in this work, related to the protection of religious feelings, Article 194 of the Penal Code was also analyzed and interpreted. Religious discrimination takes place only when the offender acts intentionally and his actions are determined by a particular motivation of worldview or confession of the victim.

Keywords:

protection of religious, criminal responsibility,, religious freedom, religious discrimination,, riminal law

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Jabłońska, P. (2025). Criminal law protection of religious freedom in Poland in the context of art. 194 of the Polish Penal Code of 1997. LIBERTAS RELIGIOSA Studium Interdyscyplinarne wolności Religijnej, 2, 49–66. https://doi.org/10.21697/lr.11996

Cited by / Share

References

Dekret o ochronie wolności sumienia i wyznania z 5 sierpnia 1949 r.
Google Scholar

Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z dnia 4 li¬stopada 1950 r.
Google Scholar

Kodeks karny z dnia 19 kwietnia 1969 r.
Google Scholar

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.
Google Scholar

Kodeks karny z dnia 6 czerwca 1997 r.
Google Scholar

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 stycznia 2001 r.
Google Scholar

Paweł VI, Orędzie na Światowy Dzień Pokoju, 1976.
Google Scholar

Arystoteles, 1996, Metafizyka, t. 1–2, tekst pol. oprac. M.A. Krąpiec i A. Mary¬niarczyk na podst. tłum. T. Żeleżnika, Lublin.
Google Scholar

Augustyn, 1982, Doskonała sprawiedliwość człowieka, tłum. W. Eborowicz, Pelplin.
Google Scholar

Białek T., 2017, Unijna polityka antydyskryminacyjna na przykładzie dyrektywy 2000/78/WE, w: O prawach człowieka. Księga Jubileuszowa Profesora Ro¬mana Wieruszewskiego, red. G. Baranowska [i in.], Warszawa, s. 37–54.
Google Scholar

Cieślak M., 1995, Polskie prawo karne. Zarys systemowego ujęcia, Warszawa.
Google Scholar

Filar M., 1998, Ochrona jednostki w nowym kodeksie karnym, „Państwo i Prawo”, z. 9–10, s. 65–82.
Google Scholar

Filar M. (red.) 2008, Kodeks karny. Komentarz, Warszawa.
Google Scholar

Górniok O., Hoc S. [i in.], 2006, Kodeks karny. Komentarz, t. 2, Gdańsk.
Google Scholar

Hypś S., 2018, Rozdział XXIV. Przestępstwa przeciwko wolności sumienia i wyzna¬nia, w: Kodeks karny. Komentarz, red. A. Grześkowiak, K. Wiak, Warszawa.
Google Scholar

Jabłońska P., 2022, Wolność sumienia i wyznania osoby małoletniej w Polsce w latach 1918–2015, Pelplin.
Google Scholar

Kozłowska-Kalisz P., 2019, Rozdział XXIV. Przestępstwa przeciwko wolności sumie¬nia i wyznania, w: Kodeks karny. Komentarz, red. M. Mozgawa, Warszawa.
Google Scholar

Kłączyńska N., 2005, Dyskryminacja religijna a prawnokarna ochrona wolności sumienia i wyznania, Wrocław.
Google Scholar

Krukowski J., 2004, Polskie prawo wyznaniowe, Warszawa.
Google Scholar

Lelental S., 1989, Przestępstwa przeciwko wolności sumienia i wyznania, w: Sys¬tem prawa karnego, t. 4, cz. 2, red. I. Andrejew, L. Kubicki, J. Waszczyński, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź.
Google Scholar

Makarska M., 2005, Przestępstwa przeciwko wolności sumienia i wyznania w Ko¬deksie karnym z 1997 r., Lublin.
Google Scholar

Malinowski B., 1999, Mit, magia, religia, Warszawa.
Google Scholar

Masek C., 2017, Status prawny sekt destrukcyjnych oraz nowych ruchów religij¬nych działających na obszarze Polski, „Studia Prawnicze”, z. 1, s. 135–149. DOI: https://doi.org/10.37232/sp.2017.1.6
Google Scholar

Misztal H., 1997, Polskie prawo wyznaniowe, Lublin.
Google Scholar

Monteskiusz K., 1981, O duchu praw, t. 3, tłum. T. Boy-Żeleński, Warszawa.
Google Scholar

Paprzycki R., 2015, Prawna ochrona wolności sumienia i wyznania, Warszawa.
Google Scholar

Piechowiak M., Wolność religijna-aspekty filozoficzno prawne, „Toruński Rocznik Prawa Człowieka i Pokoju”, 1994–1995, z. 3, s. 7–21.
Google Scholar

Pietrzak M., 2005, Wolność sumienia i wyznania, w: Wielka encyklopedia prawa, red. B. Hołyst, Warszawa, s. 1021.
Google Scholar

Pietrzak M., 2013, Prawo wyznaniowe, Warszawa.
Google Scholar

Platon, 2001, Państwo, tłum. W. Witwicki, Warszawa.
Google Scholar

Popławski H., 1978, Przestępstwa przeciwko wolności sumienia i wyznania, „Służba Milicji Obywatelskiej”, nr 3, s. 332–345.
Google Scholar

Sadowski M., 2011, Religie monoteistyczne o prawie i państwie, „Studia Erasmiana Wratislaviensia”, nr 5, s. 13–47.
Google Scholar

Sarnecki P., 2003, Komentarz do art. 41 Konstytucji, w: L. Garlicki, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 3, Warszawa, s. 121–128.
Google Scholar

Szewczyk H., 2006, Wolność sumienia i religii w stosunkach zatrudnienia, „Studia z Zakresu Prawa Pracy i Polityki Społecznej”, nr 9, s. 373–394.
Google Scholar

Szewczyk H., 2017, Dyskryminacja ze względu na przekonania religijne. Glosa do wyroku TS z dnia 14 marca 2017 r., C-157/15, „Europejski Przegląd Sądowy”, nr 10, s. 42–49.
Google Scholar

Ślęzak P., 2019, Kilka uwag krytycznych dotyczących zasad budowy programu telewizyjnego w prawie polskim, w: Opus autorem laudat. Księga jubileuszowa dedykowana Profesor Monice Czajkowskiej-Dąbrowskiej, red. I. Matusiak, K. Szczepanowska-Kozłowska, Ł. Żelechowski, Warszawa.
Google Scholar

Śliwowski J., 1979, Prawo karne, Warszawa.
Google Scholar

Wąsek A., 1993, Projekt kodeksu karnego a międzynarodowe standardy praw człowieka, w: T. Bojarski, Problemy reformy prawa karnego, Lublin.
Google Scholar

Warchałowski K., 2021, Zakres podmiotowy ochrony prawa do wolności myśli, sumienia i religii w europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i pod¬stawowych wolności, „Teka Komisji Prawniczej”, nr 5, s. 162–172. DOI: https://doi.org/10.32084/tkp.6383
Google Scholar

Wojciechowska J, 2004, Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, t. 1, War¬szawa, s. 117–227.
Google Scholar

Wojciechowska J., 2016, Rozdział III. Przestępstwa przeciwko wolności sumienia i wyznania, w: J. Warylewski, System prawa karnego, t. 10: Przestępstwa przeciwko dobrom indywidualnym, Warszawa, s. 589–608.
Google Scholar

Wojciechowski J., 1997, Kodeks karny. Komentarz. Orzecznictwo, Warszawa.
Google Scholar

Wroceński J., 2016, Godność osoby ludzkiej podstawą prawa do wolności religijnej, „Prawo Kanoniczne”, 59, nr 3, s. 3–18. DOI: https://doi.org/10.21697/pk.2016.59.3.01
Google Scholar

Wróbel W., 2017, Kodeks. Karny. Część szczególna, tom 2. Komentarz do art. 117–211a, Warszawa.
Google Scholar

Zakrzewska J., 1959, Wolność sumienia i wyznania, Warszawa.
Google Scholar

https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/bezwyznaniowosc;3876848.html [29.11.2022].
Google Scholar

https://iws.gov.pl/wp-content/uploads/2021/07/Prawna-ochrona-wolnosci¬-sumienia-i-religii_www.pdf [29.11.2022].
Google Scholar

https://laboratoriumwolnosci.pl/wp-content/uploads/2021/05/dr-Slawomir- Romanski-Cebula-Przestepstwa-przeciwko-wolnosci-sumienia-i-wyznania-. pdf [29.11.2022].
Google Scholar