Abstrakt

Problem niemożliwości przekładu zdań opisowych na zdania powinnościowe został sformułowany po raz pierwszy przez Davida Hume’a w Traktacie o naturze ludzkiej i do dziś pozostaje jedną z najżywiej dyskutowanych kwestii w metaetyce. W pierwszej części niniejszego artykułu staram się w przejrzysty sposób przedstawić powyższy problem, a także prezentuję pozytywizm prawniczy jako podejście teoretycznoprawne, które opiera się na tytułowej dychotomii. Następnie badam, w jaki sposób współczesna analiza języka pomaga zakopać przepaść między nieprzystawalnymi do siebie światami faktów i powinności. Za podstawę rozważań przyjmuję koncepcje J. L. Austina, J. Searla oraz G.E.M. Anscombe. Osiągnięcia wymienionych autorów zostały twórczo wykorzystane w dziedzinie teorii prawa przez Neila MacCormicka, który porzuca pozytywistyczny paradygmat w prawie budując własną koncepcję prawa jako zbioru faktów instytucjonalnych. Pracę kończy ukazanie pokrewieństwa poglądów Neila MacCormicka z późną filozofią Ludwiga Wittgensteina, która do dziś dzień stanowi zarówno dla prawników jak i filozofów punkt wyjścia do rozważań na temat natury języka, który służy do tworzenia prawa.