Situazione pastorale in Polonia alla luce della seduta straordinaria della Conferenza Episcopale a Gniezno nel 1928

Robert Czarnowski

doi:10.21697/wsp.2022.4.01

Published: 2024-12-05

Vol. 58 No. 4 (2022)

The Pastoral Situation in Poland in Light of the Extraordinary Session of the Bishops’ Conference in Gniezno in 1928

Robert Czarnowski

Warszawskie Studia Pastoralne

Section: Artykuły

https://doi.org/10.21697/wsp.2022.4.01

Abstract

The article discusses the vision of Polish pastoral care between the world wars, adopted on 17-20 September 1928 in Gniezno during an extraordinary meeting of the Polish Bishops’ Conference. Referring to the state of pastoral care at the time, the bishops discussed the following pastoral areas: Catholic Action, student youth, the Catholic press, Church organisations, relations with the government, the formation of the clergy, and an increase in the religious awareness of the Catholics. Several pastoral strategies were proposed concerning charity projects and boosting the supply of parish libraries with religious books. The bishops also called for more frequent parish missions. The bridging of pastoral gaps due to the Partitions was a major issue discussed by the Polish bishops.

Keywords:

formation of the clergy, homiletics, religious associations, university chaplaincy, press, State-Church relations

Download files

Citation rules

Czarnowski, R. (2024). The Pastoral Situation in Poland in Light of the Extraordinary Session of the Bishops’ Conference in Gniezno in 1928. Warszawskie Studia Pastoralne, 58(4), 9–32. https://doi.org/10.21697/wsp.2022.4.01

Cited by / Share

References

Acta Hlondiana. Materiały do życia i działalności Kardynała Augusta Hlonda, Prymasa Polski 1881-1946.
Google Scholar

Protokół Zjazdu Biskupów Polskich w dniach 15-17 marca 1927 w Warszawie, vol. 11.
Google Scholar

Rezolucje Konferencji Episkopatu Polski 16-19 września 1928, vol. 11. Protokół Konferencji Episkopatu Polski. Gniezno 16-20 września 1928, vol. 11.
Google Scholar

Balcerek W., Powstanie państw narodowych w Europie Środkowo-Wschodniej, Warszawa 1974.
Google Scholar

Bednorz H., Udział Akcji Katolickiej w rozwiązywaniu kwestii społecznej, Poznań 1939.
Google Scholar

Bocheński I., Główne zadania inteligencji w świetle uchwał Synodu Plenarnego, Warszawa 1938, pp. 9-14.
Google Scholar

Czarnowski R., Dziedzictwo królowej Bony. Zarys dziejów parafii Chorzele, Chorzele 2001.
Google Scholar

Czarnowski R., Parafia Zuzela. Dzieje i duszpasterstwo w latach 1796-1925, Warszawa 2006.
Google Scholar

Garlicki A., Przewrót majowy, Warszawa 1979.
Google Scholar

Hammerling Z., Ruch ludowy w Wielkopolsce 1919-1939, Warszawa 1971.
Google Scholar

Jasiński W., O katolicką pedagogikę w Polsce, in Posłannictwo katolicyzmu polskiego w świetle uchwał I Synodu Plenarnego, Poznań 1939.
Google Scholar

Jezusek W., Synod plenarny a ujednostajnienie karności kościelnej, in Miesięcznik Pasterski Płocki 34(1939), pp. 31-33.
Google Scholar

Jędrzejewski K., Posłannictwo katolickiej Polski, Poznań 1939.
Google Scholar

Jurkiewicz J., Watykan a Polska w okresie międzywojennym 1918-1939, in Szkice z dziejów papiestwa, a cura di K. Piwowarski, Warszawa 1958, pp. 463-549.
Google Scholar

Klepacz M., Kierunki organizacyjne oraz ideały wychowawcze we współczesnym szkolnictwie polskim, Katowice 1937, p.5.
Google Scholar

Krasowski K, Między Warszawą a Watykanem. Episkopat Polski wobec rządu i Stolicy Apostolskiej 1918-1939, in Szkice z dziejów papiestwa, a cura di I. Koberdowa, J. Tazbir, vol. 1, Warszawa 1989, pp. 269-405.
Google Scholar

Krasowski K., Episkopat katolicki w II Rzeczypospolitej, Warszawa - Poznań 1992. Krawczyk W., Katolicka myśl społeczna na tle współczesnych doktryn społecznych, Poznań 1937
Google Scholar

Lejman W., Polska katolicka myśl społeczno-ekonomiczna okresu lat 1918-1939 wobec faszyzmu, in Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego 13 (1966), pp. 109-129.
Google Scholar

Macała J., Polska katolicka w myśli politycznej Drugiej Rzeczypospolitej 1918-1939, Zielona Góra 2002.
Google Scholar

Majka J., Nauczanie społeczne polskiej hierarchii kościelnej, in Historia katolicyzmu społecznego w Polsce, Warszawa 1981, p. 558.
Google Scholar

Mysłek W., Kościół katolicki w Polsce w latach 1918-1939, Warszawa 1966. Nowacki J., Archidiecezja poznańska w granicach historycznych i jej ustrój, vol. 2, Poznań 1964, p. 751; R. Bender, Katolicka myśl i działalność społeczna w Polsce w XIX i XX w. (stan badań), in Z dziejów katolicyzmu społecznego, Lublin 1987, pp. 9-53;
Google Scholar

Paczkowski A., Prasa polska w latach 1918-1939, Warszawa 1980.
Google Scholar

Pałyga E., Polsko-watykańskie stosunki dyplomatyczne. Od zarania II Rzeczypospolitej do pontyfikatu papieża Polaka, Warszawa 1988.
Google Scholar

Pawelski J., Katolicyzm religią państwową w Polsce, in Przegląd Powszechny 213 (1937), pp. 69-83.
Google Scholar

Przeździecki H., O pracy unijnej w Polsce, Warszawa 1933.
Google Scholar

Reiner B., Problematyka prawno-społeczna nauczania religii w szkołach w Polsce (1918-1939), Opole 1964.
Google Scholar

Rostworowski J., Najważniejsze postulaty katolickie w dzisiejszej Polsce, Płock 1936.
Google Scholar

Rzemieniuk F., Kościół katolicki obrządku bizantyjsko - słowiańskiego (neounia), Lublin 1999.
Google Scholar

Skaradziński B., Polskie lata 1919-1920, Warszawa 1993.
Google Scholar

Strzeszewski Cz., Kościół a zagadnienia społeczno-gospodarcze, in Księga Tysiąclecia katolicyzmu w Polsce, vol. 3, Lublin 1969, pp. 261-430). Strzeszewski Cz., Wpływ katolickiej myśli i działalności społecznej na życie społeczne Polski, in Historia katolicyzmu społecznego w Polsce, Warszawa 1981, p. 610.
Google Scholar

Turowski K., Nauka społeczna Kościoła w polskich czasopismach katolickich, in Historia katolicyzmu społecznego w Polsce 1832-1939, a cura di R. Bender, C. Strzeszewski, Warszawa 1981, pp. 305-336.
Google Scholar

Wisłocki J., Uposażenie Kościoła i duchowieństwa katolickiego w Polsce 1918- 1939, Poznań 1981.
Google Scholar

Zdaniewicz W., Akcja Katolicka, in Historia katolicyzmu społecznego w Polsce, Warszawa 1981, pp. 417-452.
Google Scholar

Robert Czarnowski

https://orcid.org/0000-0002-3909-0600

Affiliation:

Uniwersytet Warszawski Poland

Bio Statement (e.g., department and rank)

Ks. Robert Czarnowski jest adiunktem na Wydziale Dziennikarstwa Infor- macji i Bibliologii Uniwersytetu Warszawskiego; tytuł doktora otrzymał na podstawie obrony rozprawy doktorskiej w Pontificia Università della Santa Croce w Rzymie, uznany, na podstawie nostryfikacji, za równoważny z polskim dyplomem doktora, na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Posiada kwalifi- kacje w zakresie: historii, dziedzictwa kulturowego, archiwistyki, digitalizacji zbiorów; w latach 2004-2013 odbywał studia specjalistyczne w Rzymie w za- kresie historii cywilizacji chrześcijańskiej (Università Europea), archiwistyki (La Scuola Vaticana di Paleografia, Diplomatica e Archivistica), dóbr kultury kościelnej (Pontificia Università Gregoriana), bibliotekoznawstwa (La Scuola Vaticana di Biblioteconomia), dydaktyki ogólnej i muzealnej (Università degli studi Roma Tre), uwieńczone uzyskaniem tytułu doktora; w latach 2014-2022 był Sekretarzem Generalnym Polskiej Misji Katolickiej we Francji oraz dy- rektorem Archiwum historycznego mieszczącego się w Seminarium Polskim w Paryżu; w latach 2018-2021 koordynował prace Studium Akademickiego w ramach Europejskiej Szkoły Liderów Polonijnych w Paryżu a obecnie jest zaangażowany w działalność Studium Akademickiego w Madrycie będącego częścią projektu KPRM „Patriotyzm dnia codziennego rodziny polskiej na Emigracji”; współpracował z najważniejszymi instytucjami państwowymi takimi jak: Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą „Polonika”, Narodowe Ar- chiwum Cyfrowe; ma bogate doświadczenie w koordynowaniu projektami ukierunkowanych na zachowanie dziedzictwa narodowego; zajmował się m.in koordynowaniem zadań w Programie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego związanych z opracowaniem, inwentaryzacją, digitalizacją i promocją Archiwum PMK we Francji (trzy edycje); zwraca także uwagę imponująca liczba wygłoszonych przez ks. Roberta Czarnowskiego prelekcji w Polsce i za granicą; jest także zaangażowany w obrady Stałej Konferencji Muzeów, Bibliotek i Archiwów na Zachodzie, podczas której wygłaszał prelekcje w Rapersville, Londynie, Nowym Jorku, Paryżu i Lublinie; w jego dorobku naukowym znajduje się kilka publikacji książkowych: Zasób archiwalny Pol- skiej Misji Katolickiej we Francji. Inwentarze, tom I, Wydawnictwo Naukowe i Edukacyjne SBP, Warszawa 2021; Stan wojenny w Polsce w świetle francuskich źródeł epistolarnych Józefa Kard. Glempa, Prymasa Polski. Wybór listów z doku- mentacji archiwalnej Polskiej Misji Katolickiej we Francji (1981-1983) Poznan 2021; Archiwum Polskiej Misji Katolickiej w Paryżu, wyd. “Bernardinum”, Pelplin 2020; Il primo sinodo plenario polacco del 1936, Roma 2013; Parafia Zuzela. Dzieje i duszpasterstwo w latach 1796-1925, Warszawa 2006; U kolebki życia Prymasa Tysiąclecia. W setną rocznicę urodzin i chrztu świętego Sługi Bożego Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Łomża 2001; Dziedzictwo Królowej Bony, Chorzele 2001; na uwagę zasługuje również duża ilość opublikowanych artykułów naukowych oraz kilka recenzji tekstów obcojęzycznych dla wysoko punktowanego czasopisma „Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne”.