ANTONI MALCZEWSKI – DUCH ROMANTYCZNY ZANURZONY W TRADYCJI. O MARII

Barbara Stelmaszczyk

doi:10.21697/cl.2016.1.5

Opublikowane: 2017-02-08

Tom 20 Nr 1 (2016)

ANTONI MALCZEWSKI – DUCH ROMANTYCZNY ZANURZONY W TRADYCJI. O MARII

Barbara Stelmaszczyk

Colloquia Litteraria

Dział: SZKICE - ROZPRAWY - INTERPRETACJE

https://doi.org/10.21697/cl.2016.1.5

Abstrakt

The article offers a new reading of Antoni Malczewski’s poetic novel Maria as an innovative – in terms of its form – work of early Romanticism. The author argues that the form of a classicist historical narrative was essentially modernized through the exemplary Romantic construction of the narrator (characteristic of syncretic genres in Romanticism) as well as an innovative – as far as Byron’s model is concerned – project of a Romantic hero. Furthermore, Malczewski’s narrative poem is presented by the author as the most accusatory text among the early Romantic new poetry works. Stelmaszczyk claims that it targets the socio-political system of old Poland that violated the balance of social forces and lead to the demise of ethos, which in turn resulted in the destruction of individual heroes, annihilation of moral values, and the emergence of deep pessimism that overshadowed the future fate of people. That pessimism is quoted as the reason behind the negative reception of Malczewski’s narrative poem among his contemporaries.

Słowa kluczowe:

Antoni Malczewski, Maria. Powieść ukraińska, Adam Mickiewicz, Ukraina, szkoła litewska, powieść poetycka, tradycja literacka,

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Stelmaszczyk, B. (2017). ANTONI MALCZEWSKI – DUCH ROMANTYCZNY ZANURZONY W TRADYCJI. O MARII. Colloquia Litteraria, 20(1), 55–73. https://doi.org/10.21697/cl.2016.1.5

Cited by / Share

Bibliografia

Bogusław Dopart, «Maria» Antoniego Malczewskiego – zagadnienie romantyzmu przedlistopadowego, w: Antoniemu Malczewskiemu w 170. rocznicę pierwszej edycji «Marii». Materiały sesji naukowej, Białystok 5–7 V 1995, pod red. Haliny Krukowskiej, Białystok 1997.
Google Scholar

Sławomir Rzepczyński w szkicu Za co Norwid cenił «Marię»?, w: Antoniemu Malczewskiemu w 170. rocznicę pierwszej edycji «Marii». Materiały sesji naukowej, Białystok 5–7 V 1995, pod red. Haliny Krukowskiej, Białystok 1997.
Google Scholar

Barbara Stelmaszczyk-Świontek, Wstęp do: Józef Bohdan Zaleski, Wybór poezyj, oprac. B. Stelmaszczyk-Świontek, wybór, komentarz, oprac. Cecylia Gajkowska, BN I, nr 30, wyd. 3, zmien., Wrocław 1985.
Google Scholar

Maria Żmigrodzka, Dwa oblicza wczesnego romantyzmu. Mickiewicz – Malczewski, „Pamiętnik Literacki” 1970, z. 1.
Google Scholar

Kazimierz Wyka, Pokolenia literackie, Warszawa 1977.
Google Scholar

Ryszard Przybylski, Wstęp do: Antoni Malczewski, Maria. Powieść ukraińska, oprac. R. Przybylski, Warszawa 1976.
Google Scholar

Józef Ujejski, Antoni Malczewski (Poeta i poemat), Warszawa 1921.
Google Scholar

Marian Maciejewski, Narodziny powieści poetyckiej w Polsce, Wrocław 1970.
Google Scholar

Halina Krukowska, Noc romantyczna. Mickiewicz, Malczewski, Goszczyński. Interpretacje, Białystok 1985.
Google Scholar

Jarosław Ławski, Marie romantyków. Metafizyczne wizje kobiecości: Mickiewicz – Malczewski – Krasiński, Białystok 2003.
Google Scholar

Marian Maciejewski, Powieść poetycka, hasło w: Słownik literatury polskiej XIX wieku, pod red. Józefa Bachórza i Aliny Kowalczykowej, Wrocław 1991.
Google Scholar

Maurycy Mochnacki, O literaturze polskiej w wieku dziewiętnastym, oprac. i przedmową poprzedził Z. Skibiński, Łódź 1985.
Google Scholar

Maria Ossowska, Ethos rycerski i jego odmiany, Warszawa 1986.
Google Scholar

Barbara Stelmaszczyk

colloquialitteraria@uksw.edu.pl

Afiliacja:

Uniwersytet Łódzki

Biogram

Barbara Stelmaszczyk (Uniwersytet Łódzki) – dr hab. prof. UŁ (pracownik naukowo-dydaktyczny najpierw w Katedrze Literatury Romantyzmu i Literatury Współczesnej, następnie w Katedrze Literatury i Tradycji Romantyzmu). Autorka m.in. Wstępu do wydanego w serii „Biblioteka Narodowa” Wyboru poezyj Józefa Bohdana Zaleskiego (wyd. 3, zmienione, Wrocław 1985), a także monografii Istnieć w dwoistym świecie… Model człowieka i obrazy Boga w poezji Bolesława Leśmiana (Łódź 2009), oraz innych studiów i szkiców o poezji XIX i XX wieku (Ch. Baudelaire, A. Malczewski, A. Mickiewicz, C. Norwid, J. Słowacki, J.B. Zaleski; K.I. Gałczyński, S. Grochowiak, Z. Herbert, B. Leśmian, Cz. Miłosz); współautorka (wraz z Ziemowitem Skibińskim) tomu Kwiaty łódzkie. Antologia poezji o Łodzi (Łódź 1982). Tłumaczka z włoskiego tekstów filozoficznych Gianniego Vattimo. Współredaktorka pięciu zbiorowych tomów naukowych poświęconych literaturze, m.in. Rozjaśnianie ciemności. Studia i szkice o Norwidzie (Kraków 2002; wraz z Jackiem Brzozowskim). Prowadziła również cykle wykładów o literaturze polskiej na uniwersytetach w Mediolanie, Bratysławie i Wilnie. Interesuje się zagadnieniem podmiotowości nowoczesnej, zwłaszcza autobiografizmu, autonarracji i modelami konstruowania podmiotu autorskiego w poezji.