Religia jako element badań geopolitycznych

Jarosław Macała

doi:10.21697/CSP.2021.25.1.10

Opublikowane: 2021-08-27

Nr 25 (2021)

Religia jako element badań geopolitycznych

Jarosław Macała

Chrześcijaństwo-Świat-Polityka

Dział: Miscellanea

https://doi.org/10.21697/CSP.2021.25.1.10

Abstrakt

Ten artykuł wychodzi z założenia, że coraz większa grupa naukowców, zajmujących się geopolityką, uznaje za istotną analizę roli religii w procesach geopolitycznych. Jednak badania nad relacjami religii i geopolityki są słabo zaawansowane. Kultura i religia wiążą się stale ze środowiskiem życia człowieka, w tym również geograficznym. Stąd największa ilość współczesnych badań dotyczy wpływu kultury, w tym religii, na geopolitykę, w ramach spojrzenia geocywilizacyjnego, który głosi, iż podstawowe sprzeczności świata mają charakter kulturowy, czyli cywilizacyjny, kiedy cywilizację traktujemy jako najszerszą całość, z którą identyfikują się ludzie. W efekcie tylko stosunkowo nieliczni badacze akademiccy piszą o potrzebie powstania samodzielnej geopolityki religii, opierając się na przekonaniu, iż odrodzenie religijne we współczesnym świecie posiada wielorakie, a przede wszystkim samodzielne konsekwencje geopolityczne. Tym samym uważając studia nad wpływem religii za nową i niezbędną jakość w badaniach geopolitycznych.

Słowa kluczowe:

geopolityka, geopolityka krytyczna, geopolityka religii, religia, religia i geopolityka

Pobierz pliki

PDF PDF (English) (English)

Zasady cytowania

Macała, J. (2021). Religia jako element badań geopolitycznych. Chrześcijaństwo-Świat-Polityka, (25). https://doi.org/10.21697/CSP.2021.25.1.10

Cited by / Share

Bibliografia

Agnew J. (2003), Contemporary Political Geography: intellectual heterodoxy and its dilemmas, “Political Geography”, vol. 22.
Agnew J. (2010), Deus Vult: The Geopolitics of the Catholic Church, “Geopolitics”, vol. 15.
Agnew J. (2014), Religion and Geopolitics, w: Dittmer J. , Sharp J. (red.), Geopolitics. An Introductory Reader, London-New York.
Anderson B. (1997), Wspólnoty wyobrażone. Rozważania o źródłach i rozprzestrzenianiu się nacjonalizmu, Krakow.
Armstrong K. (2017), Pola krwi. Religia i przemoc, Warsaw.
Atkinson D., Dodds K. (2000), Introduction: Geopolitical Traditions, w: Dodds K., Atkinson D. (red.), Geopolitical Traditions. A century of geopolitical thought, London-New York.
Blacksell M. (2008), Geografia polityczna, Warsaw.
Burgoński P., Gierycz M. (2014), Politologia i religia. Wprowadzenie, w: Burgoński P., Gierycz M. (red.), Religia i polityka. Zarys problematyki, Warsaw.
Chaturverdi S. (2000), Representing post-colonial India. Inclusive/exclusive geopolitical imaginations, w: Dodds K., Atkinson D. (red.), Geopolitical Traditions. A century of geopolitical thought, London-New York.
Danacica D. E. (2005), The Religious Phenomenon and Contemporary Geopolitics, http://www.cesnur.org/2005/pa_danacica.htm 03.06.2020.
Dawson S. (2015), The Religious Resurgence: Problems and Opportunities for International Relations Theory, w: Herrington L. M., Mickay A., Heynes J. (red.), Nations under God. The Geopolitics of Faith in The Twenty-First Century, Bristol.
Dijkink G. (2006), When geopolitics and religion fuse: A historical perspective, “Geopolitics”, vol. 11.
Dodds K. (2008), Hollywood and the Popular Geopolitics of the War on Terror, “Third World Quarterly”, vol. 29.
Gawrycki M. F. (2011), Uwikłane obrazy. Hollywood a stosunki międzynarodowe, Warsaw.
Heffernan M. (2000), Fin de siecle, fin du Monde? On the Origins of European Geopolitics 1890-1920, w: Dodds K, Atkinson D. (red.), Geopolitical Traditions. A century of geopolitical thought, London-New York.
Kearns G. (2006), Imperial Geopolitics. Geopolitical Visions at the Dawn of American Century, w: Agnew J., Mitchell K., Taol G. (red.), A Companion of Political Geography, publ. 3, Malden.
Klin T. (2014), Rola religii w badaniach geopolitycznych, w: Michalak R. (red.), Religijne determinanty polityki, Zielona Góra.
Kulska J. (2014), Faith-based diplomacy i transnarodowi aktorzy religijni, w: Burgoński P., Gierycz M. (red.), Religia i polityka. Zarys problematyki, Warszawa.
Luke T. W. (2006), Postmodern Geopolitics: The Case of the 9.11 Terrorist Attacks, w: Agnew J., Mitchell K., Toal G., (red.), A Companion of Political Geography, publ. 3, Malden.
Macała J. (2015), Geopolityka i religia we współczesnym świecie, „Annales UMCS, Section K: Politologia”, no 2.
McConnell F. (2013), The geopolitics of Buddhist reincarnation: contested futures of Tibetan leadership, “Area”, vol. 45, no 2.
Mahan A. T. (2013), Wpływ potęgi morskiej na historię 1660-1783, vol. I, Oświęcim.
Megoran N. (2004), Christianity and Political Geography: On Faith and Geopolitical Imagination, “The Brandywine Review of Faith & International Affairs”, Fall.
Micklethwait J., Wooldridge A. (2011), Powrót Boga. Jak globalne ożywienie wiary zmienia świat, Poznań.
Newman D. (2000), Citizenship, Identity and Location, The changing discourse of Israeli geopolitics, w: Dodds K, Atkinson D. (red.), Geopolitical Traditions. A century of geopolitical thought, London-New York.
Nye Jr. J. S. (2007), Soft power. Jak osiągnąć sukces w polityce światowej, Warsaw.
O' Thuathail G., Agnew J. (1998), Geopolitics and Discourse. Practical Geopolitical Reasoning in American Foreign Policy, w: Dalby S., Routledge P., O'Thuathail G. (red.), The Geopolitics Reader, London-New York.
Ó Thuathail G. (2000), Spiritual Geopolitics. Fr. Edmund Walsh and Jesuit anti-communism, w: Dodds K, Atkinson D. (red.), Geopolitical Traditions. A century of geopolitical thought, London-New York.
Ó Thuathail G. (2004), Geopolitical Structures and Cultures: Toward Conceptual Clarity in the Critical Study of Geopolitics, w: Tchantouridze L. (red.), Global Problem and Regional Concerns, Manitoba.
Pickering S. (2017), Understanding Geography and War. Misperceptions, Foundations and Prospects, New York.
Potulski J. (2010), Wprowadzenie do geopolityki, Gdansk.
Routledge P. (2006), Anti-Geopolitics, w: Agnew J., Mitchell K., Taol G. (red.), A Companion of Political Geography, publ. 3, Malden.
Sack R. D. (1983), Human Territoriality: A Theory, “Annals of Association of American Geographers”, vol. 73, no 1.
Said E. W. (2005), Orientalizm, Poznań.
Schmitt C. (2000), Teologia polityczna i inne pisma, Krakow-Warsaw.
Smith A. D. (2009), Etniczne źródła narodów, Krakow.
Sturm T. (2013), The Future of religious geopolitics: towards a research and theory agenda, “Area”, vol. 45, no 2.
Sturm T. (2015), Religious Nationalism and Christian Zionist Pilgrimages to Holy Landscapes, w: Brunn S. D. (red.), The Changing World Religion Map. Sacred Places, Identities, Practices and Politics, Heidelberg-New York-London.
Zenderowski R. (2014), Religia i nacjonalizm, w: Burgoński P., Gierycz M. (red.), Religia i polityka. Zarys problematyki, Warsaw. Google Scholar