Benedict Hesse of Cracow’s Question about the Resurrection from the Commentary to Matthew’s Gospel: Study and Critical Edition

Wojciech Baran

doi:10.21697/ct.2024.94.3.06

Opublikowane: 2024-09-06

Tom 94 Nr 3 (2024)

Benedict Hesse of Cracow’s Question about the Resurrection from the Commentary to Matthew’s Gospel

Study and Critical Edition

Wojciech Baran

Collectanea Theologica

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.21697/ct.2024.94.3.06

Abstrakt

Artykuł omawia kwestię o zmartwychwstaniu autorstwa Benedykta Hessego z Krakowa (ok. 1389–1456), zachowaną w ms Kraków, BJ, 1369, ff. 24r–26r. W artykule wykazano, że kwestia ta pochodzi z Komentarza do Ewangelii Mateusza autorstwa Hessego i zachowało się także w dwóch innych rękopisach: ms Kraków, BJ, 1366, ss. 516–521 oraz ms Città del Vaticano, BAV, Vat.Lat.14646, ff. 161va–163va. Na tej podstawie ustalono, że kwestia została skomponowana między 1446 r. a 7 marca 1448. W artykule przedstawiono analizę doktrynalną omawianej kwestii teologicznej. Hesse w swoim tekście szczegółowo rozważa problematykę związaną ze zmartwychwstaniem ciała. Krakowski teolog przedstawia metafizyczną możliwość zmartwychwstania ciał, analizuje jego czas i miejsce oraz zastanawia się nad materialną budową zmartwychwstałego ciała. Przyczynek zwieńczony jest edycją krytyczną tekstu Hessego.

Słowa kluczowe:

Benedykt Hesse z Krakowa, zmartwychwstanie ciał, Uniwersytet Krakowski, XV wiek, Biblioteka Jagiellońska

Pobierz pliki

PDF (English)

Zasady cytowania

Baran, W. (2024). Benedict Hesse of Cracow’s Question about the Resurrection from the Commentary to Matthew’s Gospel: Study and Critical Edition. Collectanea Theologica, 94(3), 133–178. https://doi.org/10.21697/ct.2024.94.3.06

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Vat.Lat.14646, https://digi.vatlib.it/view/MSS_Vat.lat.14646 (access 22.06.2024)
Google Scholar

Kraków, Biblioteka Jagiellońska, BJ, 1217, https://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/publication/1146 (access 22.06.2024)
Google Scholar

Kraków, Biblioteka Jagiellońska, BJ, 1364, https://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/publication/870433 (access 22.06.2024)
Google Scholar

Kraków, Biblioteka Jagiellońska, BJ, 1365, https://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/publication/875063 (access 22.06.2024)
Google Scholar

Kraków, Biblioteka Jagiellońska, BJ, 1366, https://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/publication/875134 (access 22.06.2024)
Google Scholar

Kraków, Biblioteka Jagiellońska, BJ, 1368, https://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/publication/875156 (access 22.06.2024)
Google Scholar

Kraków, Biblioteka Jagiellońska, BJ, 1369, https://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/publication/876594 (access 22.06.2024)
Google Scholar

Gniezno, Archiwum Archidiecezjalne, 165
Google Scholar

Benedictus Hesse de Cracovia, Lectura super Evangelium Matthaei (capitula XVIII– XX) (ed. W. Bucichowski; Textus et studia historiam theologiae in Polonia excultae spectantia 26; Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej 1990).
Google Scholar

Benedictus Hesse de Cracovia, Lectura super Evangelium Matthaei (capitula XXI– XXIII) (ed. W. Bucichowski; Textus et studia historiam theologiae in Polonia excultae spectantia 27; Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej 1990).
Google Scholar

Benedictus Hesse de Cracovia, “Tractatus brevior,” Polskie traktaty koncyliarystyczne z połowy XV wieku (ed. W. Bucichowski; Textus et studia historiam theologiae in Polonia excultae spectantia 23; Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej 1987) 29–42.
Google Scholar

Baran, W., The lectio finalis on Peter Lombard’s Sentences of Benedict Hesse of Cracow (ca. 1389–1456). Case study and critical edition, forthcoming.
Google Scholar

Baran, W., “Medieval principia on Peter Lombard’s Sentences by Theologians from the University of Cracow. Characteristics of the Genre and Bibliography of Sources,” Przegląd Tomistyczny 39 (2023) 153–189.
Google Scholar

Baran, W., Les Principia aux Sentences de Benoît Hesse de Cracovie (1428–1430). Étude et édition critique, forthcoming.
Google Scholar

Baran, W., “Survey on Principia on Peter Lombard’s Sentences at the University of Cracow,” Principia on the Sentences of Peter Lombard. Exploring an Uncharted Scholastic Philosophical Genre Across Europe (ed. M. Brînzei – W.O. Duba; Turnhout: Brepols 2024) forthcoming.
Google Scholar

Brînzei, M., “Plagium,” Mots médiévaux offerts à Ruedi Imbach (ed. I. Atucha et al.; Turnhout: Brepols 2011) 503–512.
Google Scholar

Bucichowski, W. (ed.), Polskie traktaty koncyliarystyczne z połowy XV wieku (Textus et studia historiam theologiae in Polonia excultae spectantia 23; Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej 1987).
Google Scholar

Bucichowski, W., Wstęp edytorski, Benedictus Hesse de Cracovia, Lectura super Evangelium Matthaei (Textus et studia historiam theologiae in Polonia excultae spectantia 8; Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej 1979) 16–39.
Google Scholar

Bukała, M., Benedictus Hesse de Cracovia. De contractibus censuum reempcionum. Wstęp / Editoris Nota, 2015, http://old.ifispan.waw.pl/pliki/1_wst__p_do_tekstu_benedykta_hessego.pdf (access 23.03.2024).
Google Scholar

Calma, M., “La définition du viator dans les commentaires des Sentences au XIVe siècle,” Les innovations du vocabulaire latin à la fin du Moyen Âge: autour du Glossaire du latin philosophique (philosophie, théologie, science) (ed. O. Weijers – A. Oliva; Turnhout: Brepols 2010) 45–59.
Google Scholar

Chmielowska, B., „Traktat Mateusza z Krakowa jako źródło w komentarzu Benedykta Hessego do Ewangelii św. Mateusza,” Przegląd Tomistyczny 14 (2008) 169–185.
Google Scholar

Cross, R., “Richard of Middleton,” Encyclopedia of Medieval Philosophy (ed. H. Lagerlund), https://link.springer.com/referenceworkentry/10.1007/978-1-4020-9729-4_441 (access 22.06.2024).
Google Scholar

Fijałek, J., Mistrz Jakób z Paradyża i Uniwersytet Krakowski w okresie soboru bazylejskiego (Kraków: Akademia Umiejętności 1900) I.
Google Scholar

Fijałek, J., Studia do dziejów Uniwersytetu Krakowskiego i jego wydziału teologicznego w XV wieku (Kraków: Akademia Umiejętności 1898).
Google Scholar

Gerwing, M., “Thomas von Straßburg,” Neue Deutsche Biographie 26 (2016) 181–182, https://www.deutsche-biographie.de/pnd100962807.html (access 22.06.2024).
Google Scholar

Kaliszuk, J. – Pieniądz, A. – Węcowski, P. – Skwierczyński, K. (ed.), Clavis scriptorum et operum Medii Aevi Poloniae (Kraków: Homini 2019), https://www.academia.edu/44876605/Clavis_scriptorum_et_operum_Medii_Aevi_Poloniae_oprac_Jerzy_Kaliszuk_Aneta_Pieni%C4%85dz_Piotr_W%C4%99cowski_Krzysztof_Skwierczy%C5%84ski_Krak%C3%B3w_2019 (access 22.06.2024).
Google Scholar

Kałuża, Z., “Auteur et plagiaire: quelques remarques,” Was ist Philosophie im Mittelalter? Qu’est-ce que la philosophie au moyen âge? What is Philosophy in the Middle Ages? Akten des X. Internationalen Kongresses für Mittelalterliche Philosophie der Société Internationale pour l’Étude de la Philosophie Médiévale, 25. Bis 30. August 1997 in Erfurt (ed. J.A. Aertsen – A. Speer; Miscellanea mediaevalia 26; Berlin: De Gruyter 1998) 312–320.
Google Scholar

Kowalczyk, M. – Kozłowska, A. – Markowski, M. et al. (ed.), Catalogus codicum manuscriptorum medii aevi Latinorum, qui in Bibliotheca Jagellonica Cracoviae asservantur (Cracoviae: BJ – Księgarnia Akademicka 2008) IX.
Google Scholar

Laurent, M.H., Le bienheureux Innocent V (Pierre de Tarentaise) et son temps (Studi e Testi 129; Cité du Vatican: Biblioteca Apostolica Vaticana 1947).
Google Scholar

Markowski, M., Dzieje Wydziału Teologii Uniwersytetu Krakowskiego w latach 1397–1525 (Kraków: Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej 1996).
Google Scholar

Ozorowski, M., “Życie i działalność Benedykta Hessego,” Studia Teologiczne 16 (1998) 79–92.
Google Scholar

Poirel, D., Stemma codicum. La « méthode Froger » d’édition critique (Brepols Essays in European Culture 6; Turnhout: Brepols 2022)
Google Scholar

Rechowicz, M., Święty Jan Kanty i Benedykt Hesse w świetle krakowskiej kompilacji teologicznej z XV w. (Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 1958).
Google Scholar

Rył, J., Katalog rękopisów Biblioteki Katedralnej w Gnieźnie (Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne 45; Lublin 1982), https://czasopisma.kul.pl/index.php/abmk/article/view/7584/6808 (access 22.06.2024).
Google Scholar

Schabel, C., “Haec Ille. Citation, Quotation, and Plagiarism in 14th-Century Scholasticism,” The Origins of European Scholarship: The Cyprus Millennium International Conference (ed. I. Taifacos; Stuttgart: Franz Steiner 2006) 164–176.
Google Scholar

Slotemaker, J.T., “Henry of Gorkum’s Conclusiones Super IV Libros Sententiarum: Studying the Lombard in the First Decades of the Fifteenth Century,” Mediaeval Commentaries on the Sentences of Peter Lombard (ed. P.W. Rosemann; Leiden: Brills 2015) III, 145–173.
Google Scholar

Speer, A. – Schneider, M. (ed.), Curiositas (Reihe Miscellanea Mediaevalia 42; Berlin – Boston, MA: De Gruyter 2022).
Google Scholar

Wielgus, S., “Benedykt Hesse,” Encyklopedia filozofii polskiej (ed. A. Maryniarczyk et al.; Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu 2002) I, 94–96, http://www.ptta.pl/pef/pdf/b/benedykth.pdf (access 22.06.2024); English version: http://www.ptta.pl/pef/haslaen/b/benedykthesse.pdf (access 22.06.2024).
Google Scholar

Wisłocki, W., Katalog rękopisów Biblijoteki Uniwersytetu Jagiellońskiego (Kraków: Akademia Umiejętności, Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego 1877–1881) I, https://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/publication/297832/edition/285039/content (access 22.06.2024).
Google Scholar

Włodek, Z., “Krakowski komentarz z XV wieku do Sentencji Piotra Lombarda. Cz. I. Wstęp historyczny i edycja tekstu księgi I–II,” Studia Mediewistyczne 7 (1966) 125–355.
Google Scholar

Wojtczak, H., “Benedykt Hesse – przedstawiciel naukowego środowiska krakowskiego w pierwszej połowie XV wieku,” Folia Philosophica 30 (2012) 69–88.
Google Scholar

Wojtczak, H., Benedykta Hessego Komentarz do Kategorii Arystotelesa, część 1 (Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL 2019).
Google Scholar

Wojtczak, H., “Komentarze Benedykta Hessego do Ars Vetus w świetle nowych ustaleń,” Przegląd Tomistyczny 24 (2018) 595–609.
Google Scholar

Wójcik, K., “Franciszek z Brzegu,” Encyklopedia filozofii polskiej (ed. A. Maryniarczyk et al., Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu 2011) I, 389–391, http://ptta.pl/pef/pdf/f/franciszekzb.pdf (access 22.06.2024).
Google Scholar

Zahnd, U., “Plagiats individualisés et stratégies de singularisation. L’évolution du livre IV du commentaire commun des Sentences de Vienne,” Nicholas of Dinkelsbühl and the Sentences at Vienna in the Early Fifteenth Century (ed. M. Brînzei; Studia Sententiarum 1; Turnhout: Brepols 2015) 85–265.
Google Scholar

Wojciech Baran

wojciechdariusz@gmail.com
https://orcid.org/0000-0002-3049-0050

Afiliacja:

Archiwum i Biblioteka Krakowskiej Kapituły Katedralnej (Kraków) Francja

Biogram

2016 - magister teologii, Kraków, UPJPII

2016 - święcenia kapłańskie, archidiecezja krakowska

2018 - licencjat z teologii, Kraków, UPJPII

2018-2019 - urlop naukowy i pobyt w Stanach Zjednoczonych

2019 - doktor teologii, Kraków, UPJPII

2019 - publikacja monografii "Grzech pierworodny w tradycji Piotra Lombarda"

2019-2020 - kurs języka francuskiego w Institut Catholique de Paris

od 2020 - student cyklu postdoktoranckiego w École Pratique des Hautes Études, Section des Sciences Religieuses, Paris, France