Czy piękno może być źródłem katechezy? Wskazania nowego Dyrektorium o katechizacji

Tadeusz Panuś

doi:10.21697/ct.2024.94.1.07

Opublikowane: 2024-02-01

Tom 94 Nr 1 (2024)

Czy piękno może być źródłem katechezy? Wskazania nowego Dyrektorium o katechizacji

Tadeusz Panuś

Collectanea Theologica

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.21697/ct.2024.94.1.07

Abstrakt

Współczesny Kościół dostrzega konieczność wzbogacenia przekazu wiary o drogę piękna (via pulchritudinis). Postuluje to nowe Dyrektorium o katechizacji z 2020 roku. Przedstawiając źródła katechezy, wskazuje, iż są nimi nie tylko słowo Boże w Piśmie Świętym i w świętej Tradycji, Magisterium Kościoła, liturgia, świadectwo świętych i męczenników, teologia i kultura chrześcijańska, ale także piękno. Temu ostatniemu poświęca cztery akapity (nr 106–109). Artykuł dokonuje szczegółowej analizy tego tekstu. Odpowiada na pytanie, kto jest źródłem piękna. Ukazuje trzy transcendentalia: prawdę (verum), dobro (bonum) i piękno (pulchrum), które muszą rozbłysnąć, aby przepowiadanie Zmartwychwstałego mogło dotrzeć do głębi ludzkiego serca. W końcu stawia tezę o konieczności wprowadzenia współczesnej katechizacji na drogę piękna. Podkreślenie piękna jako źródła katechezy jest ważnym elementem refleksji podjętej w nowym Dyrektorium. Wiara rodzi się bowiem nie tylko ex auditu, ale także ex visu. Stąd też droga piękna jest bardzo pomocna we współczesnej formacji katechetycznej głęboko osadzonej w kulturze medialnej i cyfrowej.

Słowa kluczowe:

Dyrektorium o katechizacji z 2020 roku, źródła katechezy, via pulchritudinis, piękno Boga i stworzeń, piękno Jezusa Chrystusa

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Panuś, T. (2024). Czy piękno może być źródłem katechezy? Wskazania nowego Dyrektorium o katechizacji. Collectanea Theologica, 94(1), 207–223. https://doi.org/10.21697/ct.2024.94.1.07

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Augustinus, Sancti Augustini Confessionum libri XIII / quos post Martinum Skutella iterum (red. L. Verheijen; Corpus Christianorum. Series Latina 27; Turnhout: Brepols 1981); wydanie pol.: Augustinus, Wyznania (red. Z. Kubiak; Warszawa 1987).
Google Scholar

Benedykt XVI, „Bądźcie zwiastunami i świadkami nadziei, 21.11.2009”, L’Osservatore Romano 31/2 (2010) 31.
Google Scholar

Benedykt XVI, Discorso del Santo Padre dopo proiezione del film documentario „Arte e Fede” (25 ottobre 2012), www.vatican.va/content/benedict-xvi/it/speeches/2012/october/documents/hf_ben-xvi_spe_20121025_arte-fede.html; wersja pol.: Benedykt XVI, Droga piękna kieruje umysł i serce ku Bogu. Przemówienie po projekcji filmu „Sztuka i wiara – Via pulchritudinis”, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/benedykt_xvi/przemowienia/viapulchritudinis_25102012 (dostęp 10.05.2023).
Google Scholar

Benedykt XVI, „O znaczeniu piękna jako drogi spotkania Boga, 18.11.2009”, Wiadomości KAI 48 (2009) 23–24.
Google Scholar

Benedykt XVI, Posynodalna adhortacja apostolska Sacramentum caritatis (2007) (= SCar).
Google Scholar

Bramorski, J., „Muzyka sakralna jako via pulchritudinis wyzwaniem dla kompozytorów”, Pro Musica Sacra 15 (2017) 77–91. DOI: https://doi.org/10.15633/pms.2253
Google Scholar

Chałupniak, R., „«Fides ex visu» we współczesnej teologii piękna”, Colloquia Theologica Ottoniana 1 (2014) 151–175.
Google Scholar

Dąbrowski, J., „«Droga piękna» (Via pulchritudinis) a realizacja misji Kościoła według B. Fortego”, Roczniki Teologii Dogmatycznej 60/5 (2013) 181–190.
Google Scholar

Fisichella, R. – Arenas, O.R., „Wstęp”, w: Papieska Rada ds. Krzewienia Nowej Ewangelizacji, Dyrektorium o katechizacji (Kielce: Jedność 2020) 7–13.
Google Scholar

Jan Paweł II, Konstytucja apostolska Fidei depositum, w: Katechizm Kościoła Katolickiego (Poznań: Pallottinum 1994) 5–9.
Google Scholar

Jan Paweł II, List do artystów (Wrocław: TUM 2005).
Google Scholar

Józefczyk, M., „«Via pulchritudinis» w ewangelizacji i katechizacji na przykładzie kaplicy pw. Chrystusa Sługi w Centrum Ruchu Światło-Życie w Krościenku nad Dunajcem”, Zeszyty Formacji Katechetów 88/4 (2022) 71–81.
Google Scholar

Katechizm Kościoła Katolickiego (Poznań: Pallottinum 1994) (= KKK).
Google Scholar

Katechizm Kościoła Katolickiego dla młodych Youcat (wyd. 2; Częstochowa: Edycja Świętego Pawła 2011).
Google Scholar

Kiciński, A., „Inspiracja biblijna «Dyrektorium o katechizacji»”, Roczniki Teologiczne 68/11 (2021) 19–41. DOI: https://doi.org/10.18290/rt216811-2
Google Scholar

Kiciński, A., Rola katechizmów w rozwoju nauczania katechetycznego (Kraków: Wydawnictwo „Scriptum” 2020).
Google Scholar

Kiciński, A., „Źródła formacji katechetów w świetle Dyrektorium o katechizacji. Cz. I. Słowo Boże w Piśmie Świętym i w Tradycji”, Zeszyty Formacji Katechetów 81/1 (2021) 67–78.
Google Scholar

Montefiore, S., Jerozolima. Biografia (przekł. M. Antosiewicz – W. Jeżewski; Warszawa: Wydawnictwo Magnum 2011).
Google Scholar

Morawa, J., „Piękno tajemnicy Wcielenia na obliczu Kościoła”, Piękno Kościoła (red. M.P. Chojnacki – J. Morawa – A. Napiórkowski; Kraków: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II. Wydawnictwo Naukowe 2014) 95–127.
Google Scholar

Osial, W., „Wizja współczesnej katechezy w nauczaniu papieża Franciszka”, Warszawskie Studia Teologiczne 27/1 (2014) 293–306.
Google Scholar

Panuś, T., „Adresaci katechezy w dyrektoriach katechetycznych z lat 1971–2020”, Studia Katechetyczne 17 (2021) 119–128. DOI: https://doi.org/10.21697/sk.2021.17.7
Google Scholar

Panuś, T., „O ilustracjach w Katechizmie Kościoła katolickiego”, Catechetica Porta Fidei (red. A. Kiciński – P. Goliszek; Lublin: Wydawnictwo NATAN 2012) 183–192.
Google Scholar

Pontificio Consiglio della Cultura, La via pulchritudinis, cammino privilegiato di evangelizzazione e di dialogo (Roma 2006).
Google Scholar

Pontificio Consiglio per la Promozione della nuova evangelizzazione, Direttorio per la catechesis (Vatican: Libreria Editrice Vaticana 2020); wydanie pol.: Papieska Rada ds. Krzewienia Nowej Ewangelizacji, Dyrektorium o katechizacji (Kielce: Wydawnictwo Jedność 2020) (= DK).
Google Scholar

Ravasi, G., Piękno Biblii (Kraków: Salwator 2006).
Google Scholar

Słotwińska, H., „Via pulchritudinis katechezy Kościoła”, Katecheza Kościoła współczesnego. Refleksja poświęcona katechezie w świetle adhortacji papieża Franciszka „Evangelii gaudium” (red. P. Sroczyński; Legnica: Diecezjalne Centrum Edukacyjne w Legnicy – Biblioteka im. Jana Pawła II Wyższego Seminarium Duchownego Diecezji Legnickiej 2015) 15–42.
Google Scholar

Słupek, R., „Argument kaloniczny w teologii fundamentalnej. Uwagi na marginesie dokumentu Papieskiej Rady ds. Kultury «Via pulchritudinis» – uprzywilejowana droga ewangelizacji i dialogu”, Wrocławski Przegląd Teologiczny 29/1 (2021) 301–321.
Google Scholar

Warchoł, P., „Pomoc Kościoła człowiekowi w zdobywaniu Piękna”, Piękno Kościoła (red. M.P. Chojnacki – J. Morawa – A. Napiórkowski; Kraków: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II. Wydawnictwo Naukowe 2014) 185–197.
Google Scholar