Wiralizacja i wirtualizacja liturgii? Studium przypadku transmisji Mszy św. w czasie pandemii

Maciej Szczepaniak

doi:10.21697/ct.2021.91.1.06

Opublikowane: 2021-03-30

Tom 91 Nr 1 (2021)

Wiralizacja i wirtualizacja liturgii? Studium przypadku transmisji Mszy św. w czasie pandemii

Maciej Szczepaniak

Collectanea Theologica

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.21697/ct.2021.91.1.06

Abstrakt

Pandemia koronawirusa wywarła ogromny wpływ na życie wielu społeczeństw. Ograniczenia dotknęły również liturgii – źródła, z którego wypływa moc Kościoła. W wielu miejscach świata dostęp do tego źródła został ograniczony lub wręcz zagrodzony przez obostrzenia władz cywilnych. Wydawane przez biskupów zalecenia zawierały często propozycję, aby parafie ze swoich świątyń transmitowały w mediach społecznościowych niedzielną Mszę św. Niniejsze studium przypadku jednej polskiej diecezji (poznańskiej) pokazuje skalę zjawiska transmisji. Duża ich liczba, nawet z małych parafii, świadczy o potrzebie identyfikacji wiernych z własną parafią. Autor przekonuje, że Kościół umiał zareagować na sytuację kryzysową, dokonując swoistej „rewizji” duszpasterskiej. Jego zdaniem konieczna jest jednak formacja odbiorców, by zażegnać niebezpieczeństwo wiralizacji i wirtualizacji liturgii.

Słowa kluczowe:

transmisje Mszy św., wirtualność, wiralność, media społecznościowe, archidiecezja poznańska

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Szczepaniak, M. (2021). Wiralizacja i wirtualizacja liturgii? Studium przypadku transmisji Mszy św. w czasie pandemii. Collectanea Theologica, 91(1), 133–154. https://doi.org/10.21697/ct.2021.91.1.06

Cited by / Share

Bibliografia

Adamo, G., Della Valle, V., Neologismi. Parole nuove dai giornali (2008–2018), Roma 2018.
Google Scholar

Archidiecezja Wrocławska, https://www.facebook.com/Archidiecezja.Wroclawska (dostęp 20.11.2020).
Google Scholar

Archivio della Congregazione per la Dottrina della Fede, Dubbia Varia 1927, n. 1, prot. 90/1927.
Google Scholar

Benedykt XVI, Posynodalna adhortacja apostolska Sacramentum caritatis, L’Osservatore Romano (wyd. pol.) 28 (2007) nr 4, 4–42.
Google Scholar

„Broadcasting of Singing at High Masses Forbidden”, The Echo [Buffalo] (31.05.1928), 1.
Google Scholar

Burszta, W.J., „Wirtualizacja kultury i co z tego wynika”, w: M. Kempny, G. Woroniecka (red.), Religia i kultura w globalizującym się świecie, Kraków 1999, 25–38.
Google Scholar

„Cantum liturgicum per macchinam «radio» divulgare non expedit”, Ordinariátní list Pražské arcidiecése (1928) nr 5, 48–49.
Google Scholar

Cibien, C., „Mass media e liturgia”, w: D. Sartore, A.M. Triacca, C. Cibien, Liturgia, Milano 2001, 1134–1150.
Google Scholar

David, L., „Liturgie et radiophonie”, La Vie Spirituelle Ascétique et Mystique 11 (1930) nr 1, 197–203.
Google Scholar

„Dekret arcybiskupa poznańskiego dotyczący duszpasterstwa w czasie epidemii z 7 maja 2020 r.”, Miesięcznik Kościelny Archidiecezji Poznańskiej 71 (2020) nr 5, 280–284.
Google Scholar

„Dekret arcybiskupa poznańskiego po wprowadzeniu stanu zagrożenia epidemicznego w Polsce z 13 marca 2020 r.”, Miesięcznik Kościelny Archidiecezji Poznańskiej 71 (2020) nr 3, 172–173.
Google Scholar

Draguła, A., Eucharystia zmediatyzowana. Teologiczno-pastoralna interpretacja transmisji Mszy Świętej w radiu i telewizji, Zielona Góra 2009.
Google Scholar

Drożdż, M., „Prymat osoby w mediach”, w: M. Drożdż (red.), Wolność w mediach. Między poprawnością a odpowiedzialnością, Tarnów 2010, 71–78.
Google Scholar

Facchinetti, V., La radio e l’apostolato religioso, Milano 1930.
Google Scholar

Franciszek, „Homilia podczas porannej Mszy św. w Domu Świętej Marty” (17.04.2020 r.), L’Osservatore Romano (wyd. pol.) 41 (2020) nr 6, 23–24; http://www.vatican.va/content/francesco/de/cotidie/2020/documents/papa-francesco-cotidie_20200417_lafamiliarita-conil-signore.html; http://www.vatican.va/content/francesco/en/cotidie/2020/documents/papa-francesco-cotidie_20200417_lafamiliarita-conil-signore.html, http://www.vatican.va/content/francesco/it/cotidie/2020/documents/papa-francesco-cotidie_20200417_lafamiliarita-conil-signore.html, (dostęp 1.10.2020).
Google Scholar

Google – Year in Search 2020, https://about.google/stories/year-in-search-2020/ (dostęp 10.12.2020).
Google Scholar

Hudeček, J., „De usu radiofoniae”, Archivio della Congregazione per la Dottrina della Fede, Dubbia Varia 1936, n. 6, prot. 760/1936, 11–21.
Google Scholar

„Komunikat przewodniczącego KEP w związku z wprowadzeniem stanu zagrożenia epidemicznego w Polsce”, Miesięcznik Kościelny Archidiecezji Poznańskiej 71 (2020) nr 3, 145.
Google Scholar

Konferencja Episkopatu Polski, „Google ułatwia parafiom transmisje na YouTube”, https://episkopat.pl/google-ulatwia-parafiom-transmisje-na-youtube/ (dostęp 20.11.2020).
Google Scholar

„La Santa Messa e la radio”, L’Osservatore Romano 78 (1938) nr 58, 4.
Google Scholar

„Nadawanie do radia kazań i śpiewów liturgicznych”, Miesięcznik Kościelny dla Archidiecezji Gnieźnieńskiej i Poznańskiej 42 (1927) nr 6, 29.
Google Scholar

Nadolski, B. (oprac.), Leksykon liturgii, Poznań 2006.
Google Scholar

Papieska Rada ds. Środków Społecznego Przekazu, Kościół a Internet, 22.02.2002, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WR/rady_pontyfikalne/r_komunik_spol/kosciol_internet_22022002.html (dostęp 20.11.2020).
Google Scholar

Pirożyński, M., „Duchowieństwo wobec radia”, Homo Dei 8 (1939) nr 1, 30–37.
Google Scholar

Pius XII, breve ap. Clarius explendescit, 14.02.1958.
Google Scholar

„Protokoll der Fuldaer Bischofskonferenz”, w: H. Hürten (red.), Akten Deutscher Bischöfe über die Lage der Kirche 1918–1933, t. 2, Paderborn–München–Wien–Zürich 2007.
Google Scholar

Rahner, K., Die Messe und das Fernsehen, w: R. Guardini, R. Kahlefeld, Apparatur und Glaube, Würzburg 1955, 33–47.
Google Scholar

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego, http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20200000433 (dostęp 20.11.2020).
Google Scholar

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 24 marca 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii, http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20200000522 (dostęp 20.11.2020).
Google Scholar

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 kwietnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii, http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20200000658 (dostęp 20.11.2020).
Google Scholar

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 kwietnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii, http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20200000697 (dostęp 20.11.2020).
Google Scholar

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii, http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20200000964 (dostęp 20.11.2020).
Google Scholar

Rüegg, A., „Katholisches Leben und Radio”, Volksvereins Annalen. Zeitschrift für katholisches Vereinswesen 2 (1927) nr 3, 79–83.
Google Scholar

Sarah, R., „Powróćmy z radością do Eucharystii!”, L’Osservatore Romano (wyd. pol.) 41 (2020) nr 10, 32–34.
Google Scholar

„Sermons et offices reproduits par T. S. F., Déclaration de l’épiscopat allemand”, Documentation Catholique 18 (1927), 1108.
Google Scholar

Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje, Poznań 1967.
Google Scholar

Spadaro, A., „«Second life». Il desiderio di un’«altra vita»”, La Civiltá Cattolica (2007) nr 3771–3772, 266–278.
Google Scholar

Szczepaniak M., Msza fonogeniczna. Pierwsza polska transmisja Mszy Świętej i towarzyszące jej okoliczności, Poznań 2013.
Google Scholar

The Collins Word of the Year 2020 is LOCKDOWN, https://www.collinsdictionary.com/woty (dostęp 11.11.2020].
Google Scholar

„Uwagi KIOD nt. weryfikacji tożsamości i transmisji Mszy św.”, Miesięcznik Kościelny Archidiecezji Poznańskiej 72 (2021) nr 2, 86–88.
Google Scholar

Voltolin, L., „L’immaginario della liturgia e i new media”, Rivista Liturgica 107 (2020) nr 1, 17–32.
Google Scholar

„Zákaz wysílati z kostela církecní hudbu radiem”, Ordinariátní list Litoměřické biskupské diecese (1928) nr 56, 207. DOI: https://doi.org/10.1175/1520-0493(1928)56<207:W>2.0.CO;2
Google Scholar

Zalecenia szczegółowe arcybiskupa katowickiego do zarządzenia Rady Stałej KEP z dn. 12 marca br., https://katowice.gosc.pl/doc/6213540.Archidiecezja-katowicka-Zalecenia-szczegolowe-w-zwiazku-z (dostęp 20.11.2020).
Google Scholar

Maciej Szczepaniak

ms@amu.edu.pl
https://orcid.org/0000-0002-5042-0586

Afiliacja:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Polska

Biogram

Maciej Szczepaniak, prof. UAM dr hab. Specjalizuje się w dziedzinie teologii przepowiadania i komunikacji społecznej. Rzecznik archidiecezji poznańskiej, konsultor Rady ds. Środków Społecznego Przekazu Konferencji Episkopatu Polski, członek Stowarzyszenia Homiletów Polskich.