Prawosławny etos społeczny – definicja i wstępna charakterystyka

Marek Ławreszuk

doi:10.21697/ct.2024.94.2.03

Published: 2024-05-15

Vol. 94 No. 2 (2024)

Orthodox Social Ethos: Definition and Preliminary Characteristics

Marek Ławreszuk

Collectanea Theologica

Section: Articles

https://doi.org/10.21697/ct.2024.94.2.03

Abstract

This article formulates and justifies the definition of the Orthodox social ethos, which is an alternative to the diverse concepts of political theologies that are criticized in the theological environment. The development and justification of the definition of Orthodox social ethos, its location in the space of Orthodox doctrine, the resulting assignment of necessary axioms, as well as the preliminary characterization of the issues covered by it, will allow for a precise definition of its tasks, research space and appropriate methodology. The implementation of the goals indicated in the article will allow for a systematic presentation of the norms of the Church’s relationship with the world, as well as their further comparative analysis, taking into account the differences existing in the Orthodox environment, the social teaching of the Church developed in the Roman Catholic Church, as well as numerous concepts of political theology.

Keywords:

political theology, Orthodoxy, doctrine, Orthodox social ethos, Church, ecclesiology

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Ławreszuk, M. (2024). Orthodox Social Ethos: Definition and Preliminary Characteristics. Collectanea Theologica, 94(2), 61–78. https://doi.org/10.21697/ct.2024.94.2.03

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Aleksiejuk, A., „Podstawy społecznej koncepcji Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego: problemy bioetyki i ekologii”, Elpis 22 (2020) 95–105. DOI: https://doi.org/10.15290/elpis.2020.22.12.
Google Scholar

Asproulis, N., „Doing Orthodox Political Theology Today Insights from the Document For the Life of the World: Toward a Social Ethos of the Orthodox Church (2020)”, Review of Ecumenical Studies Sibiu 13/1 (2021) 16–30. DOI: https://doi.org/10.2478/ress-2021-0002.
Google Scholar

„Autonomia i sposób jej ogłaszania” (tłum. A. Kuźma – J. Charkiewicz – J. Betlejko), Studia i Dokumenty Ekumeniczne 1/80 (2017) 94–96.
Google Scholar

Błażejowski, J., „Etos i etyka jako zasady pracy pracowników nauki”, Etos i etyka w badaniach i w nauczaniu (red. L. Suchanek; Kraków: Polska Akademia Umiejętności 2020) 97–99.
Google Scholar

Bos, H., – Forest, J., For the peace from above: An Orthodox Resource Book on war, peace and nationalism (New York, NY: Orthodox Research Institute 2011).
Google Scholar

Čapnin, S. (red.), Sistemnye problemy pravoslaviâ: analiz, osmyslenie, poisk rešenij. Materialy pervogo seminaria (Moskva: Proekt «Sobornost’» 2020).
Google Scholar

Czekalski, R., „Teologia polityczna i jej krytyka na przykładzie dwóch wielkich teologów J. B. Metza i J. Ratzingera”, Seminare 26 (2009) 85–96.
Google Scholar

„Doktryna”, Internetowa encyklopedia PWN (Wydawnictwo Naukowe PWN 2019), https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/doktryna;4008020.html (dostęp 17.10.2023).
Google Scholar

„Etos”, Wielki słownik języka polskiego (red. P. Żmigrodzki; 2020), https://wsjp.pl/haslo/podglad/104162/etos (dostęp 22.10.2023).
Google Scholar

„Etyka”, Wielki słownik języka polskiego (red. P. Żmigrodzki; 2020), https://wsjp.pl/haslo/do_druku/32554/etyka (dostęp 13.10.2023).
Google Scholar

„Etyka”, Słownik polskiej terminologii prawosławnej (red. W. Przyczyna – K. Czarnecka – M. Ławreszuk; Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku 2022) 186.
Google Scholar

Gligorić, M., „Christos Yannaras’s Conception of State, Society and Politics and the Greek Apophatic Tradition”, Interdisciplinary Journal for Religion and Transformation in Contemporary Society 7/1 (2021) 261–282. DOI: https://doi.org/10.30965/23642807-bja10017.
Google Scholar

Gunning, C.H., „For the Life of the World: Toward a Social Ethos of the Orthodox Church. A Study Guide” (2021), https://www.goarch.org/social-ethos?fbclid=IwAR2RSPrgYRhPfAgT9p2iIQkd9wqtOYJ74Gtjnpmyq9xYdxshwqr6U1FJFiY (dostęp 22.10.2023).
Google Scholar

Hovorun, C., „Orthodox Political Theology”, St Andrews Encyclopaedia of Theology (red. B.N. Wolfe), https://www.saet.ac.uk/Christianity/OrthodoxPoliticalTheology (dostęp 25.09.2023).
Google Scholar

„Ihper tis tu kosmu Zois. To kinoniko itos tis Ortodoksis Eklisias”, Greek Orthodox Archdiocese of America (2021), http://tinyurl.com/bj9p8ukb (dostęp 22.10.2023).
Google Scholar

Kałużny, T., „De Facto or De Iure? Ukrainian Autocephaly as a Contentious Issue in Orthodoxy”, Collectanea Theologica 93/3 (2023) 175–200. DOI: https://doi.org/10.21697/ct.2023.93.3.07.
Google Scholar

Klinger, J., „Tradycja starochrześcijańska w doktrynie i duchowości Kościołów Wschodnich”, Studia Theologica Varsaviensia 9/1 (1971) 303–320.
Google Scholar

Kostiuczuk, J., Społeczne nauczanie Kościoła prawosławnego (Warszawa: Warszawska Metropolia Prawosławna 2018).
Google Scholar

Kozłowski, R., „Z eklezjologii o. Mikołaja Afanasjewa”, Elpis 5/7–8 (2003) 69–86.
Google Scholar

Ławreszuk, M., Prawosławie wobec tendencji nacjonalistycznych i etnofiletystycznych (Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper 2009).
Google Scholar

„Misja Cerkwi Prawosławnej we współczesnym świecie” (tłum. A. Kuźma – J. Charkiewicz – J. Betlejko), Studia i Dokumenty Ekumeniczne 1/80 (2017) 75–86.
Google Scholar

Mitralexis, S., „The Eucharistic Community is Our Social Program: On the Early Development of Christos Yannaras’ Political Theology”, Political Theology 20/4 (2019) 311–330. DOI: https://doi.org/10.1080/1462317X.2017.1402550.
Google Scholar

„Nauka”, Wielki słownik języka polskiego (red. P. Żmigrodzki; 2020), https://wsjp.pl/haslo/do_druku/6279/nauka (dostęp 19.10.2023).
Google Scholar

„Orędzie Świętego i Wielkiego Soboru Cerkwi Prawosławnej” (tłum. A. Kuźma – J. Charkiewicz – J. Betlejko), Studia i Dokumenty Ekumeniczne 1/80 (2017) 114–132.
Google Scholar

„Osnovy social’noj koncepcii Russkoj Pravoslavnoj Cerkvi”, Russkaja pravoslavnaja cerkov’ (2008), http://www.patriarchia.ru/db/text/419128.html (dostęp 22.10.2023).
Google Scholar

Papieska Rada „Justitia et Pax”, Kompendium nauki społecznej Kościoła (Kielce: Jedność 2005).
Google Scholar

„Podstawy nauki Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego o godności, wolności i prawach człowieka” (tłum. H. Paprocki), Elpis 12 (2010) 299–427.
Google Scholar

„Prawosławna diaspora” (tłum. A. Kuźma – J. Charkiewicz – J. Betlejko), Studia i Dokumenty Ekumeniczne 1/80 (2017) 87–93.
Google Scholar

„Przesłanie Wielkiego i Świętego Soboru Cerkwi Prawosławnej” (tłum. A. Kuźma – J. Charkiewicz – J. Betlejko), Studia i Dokumenty Ekumeniczne 1/80 (2017) 133–138.
Google Scholar

Przesmycki, K.P., „Polityka – etyka – Kościół. Wzajemność relacji w świetle tekstów Josepha Ratzingera – Benedykta XVI”, Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym 15 (2012) 297–311. DOI: https://doi.org/10.18778/1899-2226.15.26.
Google Scholar

Ratzinger, J., Kościół – Ekumenizm – Polityka (tłum. J. Kruczyńska; Poznań – Warszawa: Pallottinum 1990).
Google Scholar

„Relacje Cerkwi Prawosławnej z pozostałym światem chrześcijańskim” (tłum. A. Kuźma – J. Charkiewicz – J. Betlejko), Studia i Dokumenty Ekumeniczne 1/80 (2017) 107–113.
Google Scholar

Stawrowski, Z., „Etos jako kategoria moralna a środowisko akademickie”, Etos i etyka w badaniach i w nauczaniu (red. L. Suchanek; Kraków: Polska Akademia Umiejętności 2020) 21–28.
Google Scholar

Tischner, J., Etyka a historia. Wykłady (Kraków: Instytut Myśli Józefa Tischnera 2008).
Google Scholar

Tofiluk, J., „Znaczenie autorytetu w praktycznym życiu Kościoła”, Elpis 10 (2008) 163–175.
Google Scholar

Węgrzecki, K.J., „Rozum polityczny a supozycje z teologii krzyża Josepha Ratzingera”, Chrześcijaństwo, Świat, Polityka 22 (2019) 176–185. DOI: https://doi.org/10.21697/csp.2018.22.1.11.
Google Scholar

Yannaras, C., The Freedom of Morality (tłum. E. Briere; Crestwood, NY: St Vladimir’s Seminary Press 1984).
Google Scholar