Plea bargaining i skazanie bez rozprawy: krytyczne spojrzenie na negocjacje z prokuratorem w Polsce i USA

Natalia Wróbel

doi:10.21697/mj.12570

Opublikowane: 2023-07-12

Nr 1 (2023)

Plea bargaining i skazanie bez rozprawy: krytyczne spojrzenie na negocjacje z prokuratorem w Polsce i USA

Natalia Wróbel

"Młody Jurysta" Czasopismo Studentów i Doktorantów Wydziału Prawa i Administracji UKSW

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.21697/mj.12570

Abstrakt

Plea bargaining i skazanie bez rozprawy: krytyczne spojrzenie na negocjacje z prokuratorem w Polsce i USA Streszczenie Artykuł ukazuje prawnoporównawczą analizę instytucji zakończenia postępowań karnych: plea bargaining w systemie prawa amerykańskiego oraz skazania bez rozprawy opartego na art. 335 k.p.k. w Polsce. Na podstawie orzecznictwa i statystyk z obydwu krajów, przeanalizowano zarówno korzyści związane z efektywnością postępowań, jak i wady obu systemów w szczególności dotyczące ewentualnych nacisków na oskarżonych do przyznania się do winy (USA) czy poszczególnych typów przestępstw i ich społecznej szkodliwości (Polska). W wyniku analizy porównawczej, artykuł ukazuje syntezę kluczowych podobieństw i różnic w podejściu do prawnoprocesowych porozumień w systemach prawa common law i civil law. Omówione zostały również implikacje wynikające z zastosowania obu instytucji, zarówno dla praktyki sądowej, jak i dla dalszego rozwoju teorii prawniczej, ze szczególnym uwzględnieniem potencjalnych reform i adaptacji rozwiązań. Artykuł opisuje także czynniki mające wpływ na aktualne tendencje w zakresie stosowania plea bargaining w poszczególnych krajach oraz dokonuje ich oceny z punktu widzenia roli procesu karnego.

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Wróbel, N. (2023). Plea bargaining i skazanie bez rozprawy: krytyczne spojrzenie na negocjacje z prokuratorem w Polsce i USA. "Młody Jurysta" Czasopismo Studentów I Doktorantów Wydziału Prawa I Administracji UKSW, (1), 45–65. https://doi.org/10.21697/mj.12570

Cited by / Share

Bibliografia

J. M. Stopińska, Instytucja „plea bargaining” jako współczesna forma konsensualizmu między przestępcą a ofiarą, Studia Prawnoustrojowe 2012, nr 15, 79-93.
Google Scholar

H. Kołtun, Porozumienia karnoprocesowe, czyli plea bargaining w ujęciu anglosaskim [w]: Na straży porządku i sprawiedliwości. Prawo karne w Wielkiej Brytanii. Zagadnienia wybrane Tom II, red. W. Włódarczak, Łodź 2022, s. 23-35.
Google Scholar

R. Tokarczyk, Prawo amerykańskie, Wolters Kluwer 2011, s. 244-252.
Google Scholar

A. R. Światłowski, Plea bargaining (wytargowane przyznanie się do winy) w orzecznictwie amerykańskim. Palestra 41/9-10 (477-478), 115-123.
Google Scholar

K. Krajewski, Instytucja „plea bargaining” w amerykańskim procesie karnym, „Państwo i Prawo” 1980, nr 6, s. 97
Google Scholar

S. Waltoś, „Porozumienia” w polskim procesie karnym de lege lata i de lege ferenda, „Państwo i Prawo” 1992, nr 7, s. 47.
Google Scholar

K. Kosztyła-Stec, Analiza instytucji dobrowolnego poddania się karze w ujęciu praktycznym, „Rocznik Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL Tom VII, zeszyt I – 2011”.
Google Scholar

M. Kurowski [w:] Kodeks postępowania karnego. Tom I. Komentarz aktualizowany, red. D. Świecki, LEX/el. 2023, art. 335.
Google Scholar

W. Jasiński, Instytucja skazania bez rozprawy (art. 335 k.p.k.) oraz dobrowolnego poddania się odpowiedzialności karnej (art. 387 k.p.k.) na tle naczelnych zasad procesu karnego, „Prokuratura i Prawo” 2005, nr 9, s. 15 i n.
Google Scholar

M. Wielec, Wartości – analiza z perspektywy osobliwości postępowania karnego, Lublin 2017, s. 97-98.
Google Scholar

B. Schwartzapfel, A VanSickle, A. Griffin, The System: The Truth About Trials. The Marshall Project 2020, [dostęp online: 30.06.2023], https://www.themarshallproject.org/2020/11/04/the-truth-about-trials.
Google Scholar

The vast majority of criminal cases end in plea bargains, a new report finds. NPR, [dostęp online: 30.06.2023], https://www.npr.org/2023/02/22/1158356619/pleabargains- criminal-cases-justice.
Google Scholar

Ustawa z 6.6.1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz.U.2022.1375)
Google Scholar

Ustawa z 6.6.1997 r. – Kodeks karny (Dz.U.2022.1138)
Google Scholar

Ustawa z 27.9.2013 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1247)
Google Scholar

Ustawa z 20.2.2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 396)
Google Scholar

Federal Rules of Criminal Procedure (2021), [dostęp online: 30.06.2023] https://www.federalrulesofcriminalprocedure.org/title-iv/rule-11-pleas/
Google Scholar

United States v. Jackson, 390 U.S. 570, 20 L. Ed. 2d 138, 88 S. Ct. 1209 (1968)
Google Scholar

North Carolina v. Alford, 400 U.S. 25, 27 L. Ed. 2d 162, 91 S. Ct. 160 (1970)
Google Scholar

Boykin v. Alabama, 395 U.S. 238, 23 L. Ed. 2d 274, 89 S. Ct. 1709 (1969)
Google Scholar

Brady v. United States, 397 U.S. 742, 25 L. Ed. 2d 747, 90 S. Ct. 1463 (1970)
Google Scholar