Uwagi w przedmiocie sporu o krąg podmiotów zdolnych do popełnienia przestępstwa wykonania zabiegu leczniczego bez zgody pacjenta (art. 192 k.k.) - postulat de lege ferenda

Filip Garnicz-Garnicki

doi:10.21697/mj.14911

Published: 2025-01-01

No. 2 (2024)

Remarks on the dispute regarding the circle of entities capable of committing the crime of performing a medical procedure without patient's consent (Article 192 of the Penal Code) - a de lege ferenda proposal

Filip Garnicz-Garnicki

"Młody Jurysta" Czasopismo Studentów i Doktorantów Wydziału Prawa i Administracji UKSW

Section: Artykuły

https://doi.org/10.21697/mj.14911

Abstract

The crime of performing a medical procedure without patient's consent (Article 192 of the Criminal Code) has been a topic of significant interest in academic writing since its introduction in 1997. This is due to the vague definition of all the elements of this offence, which has led to differing opinions and unresolved disputes. A key issue is determining the circle of entities capable of committing this crime. Among legal scholars, two main positions exist: that it is a general offence or a specific offence. The author finds this issue complex, as the analysis leads to contradictory conclusions, but ultimately supports the general offence perspective. Given the interpretative difficulties, a de lege ferenda proposal has been submitted to the legislature and the Criminal Law Codification Commission to address these interpretative challenges.

Keywords:

medical procedure, consent, patient, the crime of performing a medical procedure without patient's consent

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Garnicz-Garnicki, F. (2025). Remarks on the dispute regarding the circle of entities capable of committing the crime of performing a medical procedure without patient’s consent (Article 192 of the Penal Code) - a de lege ferenda proposal. "Młody Jurysta" Czasopismo Studentów I Doktorantów Wydziału Prawa I Administracji UKSW, (2), 3–18. https://doi.org/10.21697/mj.14911

Cited by / Share

References

I. Andrejew, Ustawowe znamiona czynu. Typizacja i kwalifikacja przestępstw, Warszawa 1978
Google Scholar

P. Antkowiak, Polskie i europejskie standardy wykonywania wolnych zawodów, „Przegląd Politologiczny” 2013, nr 1
Google Scholar

D. Bach-Golecka, L. Bosek, P. Sobolewski, M. Śliwka, Rozdział 11. Prawa pacjenta, [w:] System Prawa Medycznego, red. M. Safjan, L. Bosek, t. I, w. 1
Google Scholar

P. Daniluk, Art. 192 Zabieg leczniczy bez wymaganej zgody, [w:] Kodeks karny. Przepisy stosowane w sprawach medycznych. Komentarz, red. R. Tymiński, Warszawa 2023
Google Scholar

P. Daniluk, O pojęciach „zabieg leczniczy” i „pacjent” w rozumieniu art. 192 § 1 k.k, „Prawo i Medycyna” 2011, nr 45
Google Scholar

T. Dukiet-Nagórska, Autonomia pacjenta a polskie prawo karne, Warszawa 2008, s. 153; A. Łyżwa [w:] Kodeks karny. Część szczególna. Art. 148-251. Komentarz, Warszawa 2020
Google Scholar

D. Dziubina, Prawny charakter zgody pacjenta na zabieg leczniczy w świetle art. 192 kodeksu karnego, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2000, nr 2
Google Scholar

M. Filar, Lekarskie prawo karne, Kraków 2000
Google Scholar

M. Filar, M. Berent, Rozdział XXIII. Przestępstwa przeciwko wolności, [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. M. Filar, wyd. 5, Warszawa 2016
Google Scholar

I. Fredrich-Michalska, B. Stachusrka-Marcińczak, Nowe kodeksy karne - z 1997 r. z uzasadnieniami, Warszawa 1997
Google Scholar

M. Gałązka, [w:] System Prawa Medycznego. Tom 1., red. M. Safjan
Google Scholar

L. Gardocki, Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, wyd. 7, Warszawa 2020
Google Scholar

T. Hoffmann, Rozwój koncepcji praw pacjenta na tle historyczno-prawnym w Polsce, „Studia Administracji i Bezpieczeństwa” 2023, nr 15
Google Scholar

S. Hypś, Rozdział XXIII, [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. A. Grześkowiak, K. Wiak, wyd. 8, Warszawa 2024
Google Scholar

J. Kosonoga, Art. 192 [Zabieg leczniczy bez zgody], [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. R. Stefański, wyd. 6, Warszawa 2018
Google Scholar

J. Kosonoga-Zygmunt, Art. 192 Zabieg leczniczy bez wymaganej zgody, Kodeks karny. Komentarz, red. J. Majewski, Warszawa 2024
Google Scholar

L. Kubicki, Nowy rodzaj odpowiedzialności karnej lekarza (Przestępstwo z art. 192 k.k.), „Prawo i Medycyna” 2000, nr 8
Google Scholar

J. Lachowski, Rozdział XXIII. Przestępstwa przeciwko wolności, [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. V. Konarska-Wrzosek, wyd. 3, Warszawa 2020
Google Scholar

J. Lachowski, A. Marek, Prawo karne. Zarys problematyki, wyd. 5, Warszawa 2021, s. 82
Google Scholar

K. Lipiński [w:] Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, red. J. Giezek, wyd. 1, Warszawa 2021, art. 192, LEX
Google Scholar

M. Mozgawa, M. Kanadys-Marko, Zabieg leczniczy bez zgody pacjenta (art. 192 k.k.), „Prokuratura i Prawo” 2004, nr 3
Google Scholar

K. Piech, Aspekt podmiotowy przestępstwa z art. 192 k.k. – wykonanie zabiegu leczniczego bez zgody pacjenta, „Przegląd Prawniczy Uniwersytetu Warszawskiego” 2017, nr 1
Google Scholar

Ł. Pilarczyk, Przestępstwo wykonania zabiegu leczniczego bez zgody pacjenta. Aspekt podmiotowy, „Prawo i Medycyna” 2012, nr 48-49
Google Scholar

A. Marek, Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2010, art. 192, LEX
Google Scholar

A. Michalska-Warias, T. Bojarski, Art. 192 Zabieg leczniczy bez zgody pacjenta, [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. T. Bojarski, wyd. 3, Warszawa 2009
Google Scholar

M. Mozgawa, Art. 192 Zabieg leczniczy bez zgody pacjenta, [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. M. Mozgawa, wyd. 8, Warszawa 2017
Google Scholar

M. Mozgawa, [w:] System Prawa Karnego. T. 10, red. J. Warylewski
Google Scholar

Ł. Pohl, Prawo karne. Wykład części ogólnej, wyd. 1, Warszawa 2012
Google Scholar

R. Rejmaniak, Problemy interpretacyjne wybranych pojęć zawartych w art. 192 k.k, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2012, nr 4
Google Scholar

K. Sobolewski, A. Laniewski, Polski kodeks karny z 11.VII. 1932 r. wraz z prawem o wykroczeniach, przepisami wprowadzającemi i utrzymanemi w mocy przepisami kodeksu karnego austrjackiego, niemieckiego, rosyjskiego i skorowidzem, Lwów 1932
Google Scholar

T. Tyburcy, Przedmiot ochrony przepisu typizującego czyn zabroniony, „Przegląd Prawniczy Uniwersytetu Warszawskiego” 2017, nr 1
Google Scholar

J. Umiastkowski, Wokół kodeksu etyki lekarskiej, „Ethos” 1994, nr 1-2
Google Scholar

K. Wala, Zabieg leczniczy bez zgody pacjenta, [w:] Przestępstwa przeciwko wolności, red. M. Mozgawa, Lublin 2020
Google Scholar

J. Wojciechowska, M. Królikowski, Art. 192 [Zabieg leczniczy bez zgody], Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz do artykułów 117-221, red. A. Wąsek, R. Zawłocki, t. I, wyd. 4, Warszawa 2010
Google Scholar

Zgoliński, Rozdział XXVII. Przestępstwa przeciwko czci i nietykalności cielesnej, [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. V. Konarska-Wrzosek, wyd. 3, Warszawa 2020
Google Scholar

A. Zoll, W. Wróbel, Polskie prawo karne. Część ogólna, Kraków 2010
Google Scholar

Wyrok Sądu Najwyższego w składzie 7 sędziów z 28.12.1979 r., sygn. akt V KRN 277/79
Google Scholar