Godność osoby, zasady autonomii i solidarności w kontekście stanu epidemii

Jacek Meller

doi:10.26142/stgd-2024-009

Published: 2024-12-20

Vol. 54 (2024)

Human Dignity, Principles of Autonomy and Solidarity in the Context of Epidemic Conditions

Jacek Meller

Gdańsk Studies

Section: Artykuły

https://doi.org/10.26142/stgd-2024-009

Abstract

Life and health are an important concern for every person as one’s fundamental goods. Everyone should enjoy the help of the community the member of which he is. If the personalistic rule is the foundation of social life, the recognition of the priority of the dignity of a person among other values, the principles of subsidiarity and solidarity should be framework of social life. The task of health care institutions is to create conditions in which the safest and most effective methods of therapy and prevention will be available, and the individual will be able to consciously choose what best serves his or her best interest, in accordance with the hierarchy of values recognized by him or her, the adopted worldview and life goals. The aim of the article is to analyse the relationship between the community and the individual in the field of health care in normal conditions and during an epidemic. The existence of specific threats may suggest that exceptions to the application of the fundamental rules of social life: autonomy, subsidiarity and social solidarity are allowed. However, the recognition of the basic value of the dignity of a person requires the community to apply the same rules as in ordinary times, although many activities of public institutions are intensified in time of greater threat.

Keywords:

autonomy of the person, epidemic, health care, subsidiarity, solidarity

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Meller, J. (2024). Human Dignity, Principles of Autonomy and Solidarity in the Context of Epidemic Conditions. Gdańsk Studies, 54, 131–144. https://doi.org/10.26142/stgd-2024-009

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Barasa, S. S. 2011. True story about HIV: theory of viral sequestration and reserve infection. HIV/AIDS: Research and Palliative Care 3, 125–133. https://doi.org/10.2147/HIV.S26578.
Google Scholar

Bartkowiak, L. 2014. Czy zdrowie jest dobrem wspólnym?. Medyczna Wokanda 6.6, 175-183.
Google Scholar

Brown, R. C. H. 2013. Moral responsibility for (un)healthy behaviour. Journal of Medical Ethics 39, 695-698. https://doi.org/10.1136/medethics-2012-100774
Google Scholar

Dumas, A. 1910. Karol Szalony. Warszawa: Gebertner i Wolf.
Google Scholar

Enserink, M., Cohen, J. 2009. The Novel H1N1 Influenza. Science 5960, 1607. https://doi.org/10.1126/science.326.5960.1607.
Google Scholar

Ferdynus, M. 2021. O uporczywej terapii oraz środkach zwyczajnych i nadzwyczajnych w polskim kontekście bioetycznym. Na marginesie dwóch debat Polskiego Towarzystwa Bioetycznego. Roczniki Filozoficzne 2, 65-81. https://doi.org/10.18290/rf21692-3
Google Scholar

Galewicz, W. 2014. Zdrowie jako prawo człowieka. Diametros 42, 57-82. https://doi.org/10.13153/diam.42.2014.682.
Google Scholar

Garus-Pakowska, A, Pakowski, M. 2011. Elementy przymusu państwowego w służbie zdrowia publicznego — wybrane zagadnienia. Medycyna Pracy 1, 67-72.
Google Scholar

Jasionek, S. 2005.Prawa człowieka. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Google Scholar

Jurkowska, A., Owsiak, K. 2010. Realizacja zasady pomocniczości w warunkach polskich - wybrane przykłady. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie 840, 107-128.
Google Scholar

Juzaszek, M. 2014. Sprawiedliwość w opiece zdrowotnej z perspektywy różnych koncepcji liberalnego egalitaryzmu. Diametros 42, 106–123 https://doi.org/10.13153/diam.42.2014.684.
Google Scholar

Kluz, M. 2016. Troska o dar ludzkiego zdrowia. Odpowiedzialność osobista czy społeczna? Teologia i Człowiek 1, 47-62.
Google Scholar

Kowalczyk, S. 1996. Człowiek a społeczność. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Google Scholar

Kowalewski, T., Kowalewska, J. K. 2014. Od solidarności do dobra wspólnego – koherentność zasad życia społecznego. Myśl Ekonomiczna i Polityczna 4, 245-255.
Google Scholar

Krzyżewska, B. 2016. Kodeks Norymberski a autonomia jednostki. Studia Ecologiae et Bioethicae 3, 171-191. https://doi.org/10.21697/seb.2016.14.3.09
Google Scholar

Lewandowski, R. 2013. Perspective of control in the light of professional and managerial role within health care organisations. Przedsiębiorczość i Zarządzanie 10, part 1, 215–227.
Google Scholar

Łuczka, K. 2006. Zasada pomocniczości jako fundament nowoczesnego państwa. Resovia Sacra 13, 311-321.
Google Scholar

Majka, J. 1982. Filozofia społeczna. Wrocław: Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej.
Google Scholar

Marton-Gadoś, K. 2014. Dobra wspólne–metodologia badania zjawiska. Myśl Ekonomiczna i Polityczna 4, 40-73.
Google Scholar

Meller, J. (2021). State’s Authority Concerning Health Protection in Ordinary Times and During Epidemics. Studia Ecologiae et Bioethicae, 4, 17–26. https://doi.org/10.21697/seb.2021.19.4.02
Google Scholar

Morciniec, P. 2020. Status filozoficznomoralny i teologicznomoralny ludzkiego ciała, zwłok, komórek, tkanek i narządów w kontekście badań nad ludzkim materiałem biologicznym. W: J. Pawlikowski (red.), Ciało ludzkie w badaniach naukowych i praktyce medycznej. Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 75-90.
Google Scholar

Nieszporska, S. 2014. Polityka państwa a sektor ochrony zdrowia w Polsce. Ekonomiczne Problemy Usług 113, 81-91.
Google Scholar

O'Hara, G. 2013. The Complexities of ‘Consumerism’: Choice, Collectivism and Participation within Britain's National Health Service, c.1961–c.1979. Social History of Medicine 2, 288–304. https://doi.org/10.1093/shm/hks062
Google Scholar

Rogowska, K. 2019. Ochrona zdrowia jako strategiczny obszar zarządzania państwa. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy 3, 212-225.
Google Scholar

Schain, W. S. 1980. Patients' rights in decision making: the case for personalism versus paternalism in health care. Cancer 46.S4: 1035-1041. https://doi.org/10.1002/1097-0142(19800815)46:4+<1035::AID-CNCR2820461329>3.0.CO;2-H
Google Scholar

Skorowski, H. 1996. Problematyka praw człowieka. Warszawa: ATK.
Google Scholar

Skrzydlewski, P. 2012. Kolektywizm, indywidualizm a osobowa wizja człowieka. W: P. S. Mazur (red.), Spór o osobę w świetle klasycznej koncepcji człowieka. Kraków: Akademia Ignatianum Wydawnictwo WAM, 123-176..
Google Scholar

Styczeń, T., Szostek, A. 1974. Uwagi o istocie moralności. Roczniki Filozoficzne 2, 21-33.
Google Scholar

Sylwestrzak, A. 2019. Prawo natury w metodologii Akwinaty, Studia Elbląskie 20, 455-474.
Google Scholar

Tabaszewski, R. 2016. Prawo do zdrowia w systemach ochrony praw człowieka. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Google Scholar

Talone, P. 2008. Principle of Subsidiarity: Challenges and Opportunities in Today's Health Care Environment. https://www.chausa.org/publications/health-care-ethics-usa/article/spring-2008/principle-of-subsidiarity-challenges-and-opportunities-in-today's-health-care-environment (dostęp: 09.10.2021).
Google Scholar

Wikler, D. 2002. Personal and Social Responsibility for Health. Ethics & International Affairs 2, 47–55. https://doi.org/10.1111/J.1747-7093.2002.TB00396.X.
Google Scholar

Wróbel, J. 1999. Człowiek i medycyna. Teologicznomoralne podstawy ingerencji medycznych. Kraków: Wydawnictwo Księży Sercanów.
Google Scholar

Zamelski P. 2012. Wybrane koncepcje dobra wspólnego w ujęciu prawnonaturalnym i normatywnym. W: J. Jaskiernia (red.), Efektywność europejskiego systemu ochrony praw człowieka. Ewolucja i warunkowania europejskiego systemu ochrony praw człowieka. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 180-206.
Google Scholar