Christian Involvement in the Socio-Economic Life in the Thought of Cardinal Stefan Wyszyński

ks. Ryszard Ficek

doi:10.56898/st.10164

Opublikowane: 2022-12-12

Tom 40 (2022)

Chrześcijańska koncepcja zaangażowania w życie społeczno-gospodarcze w nauczaniu Kardynała Stefana Wyszyńskiego

ks. Ryszard Ficek

Studia Teologiczne Białystok Drohiczyn Łomża

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.56898/st.10164

Abstrakt

Ze względu na wieloaspektowość personalistycznej koncepcji Stefana Wyszyńskiego, niniejszy artykuł jest skoncentrowany na chrześcijańskiej wizji zaangażowania w życie społeczno-gospodarcze. W tym kontekście jawi się szereg istotnych pytań: czy idea pełnego zaangażowania w życie społeczno-gospodarcze jest możliwa do zrealizowania w życiu chrześcijańskim? Czy chrześcijaństwo da się pogodzić z efektywną aktywnością w dziedzinie społeczno-gospodarczą? Powyższe kwestie mają niezwykle istotne znaczenie w dobie współczesnych przemian cywilizacyjnych. Ponadto, niniejszy artykuł zwraca uwagę na to, w jakim zakresie personalizm może stanowić podstawę do kształtowania postawy zaangażowania w rzeczywistość doczesną, zwłaszcza w odniesieniu do współczesnej wizji aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym i szeroko rozumianej ekonomii.
Przeprowadzona analiza niniejszych zagadnień odnosi się do realiów życia chrześcijańskiego, wpisanego w perspektywę stwórczo-zbawczą. W tym sensie, twórcza aktywność w wymiarze społeczno-gospodarczym postrzegana jest w kontekście realizacji pełni osobowości człowieka nie tylko w wymiarze doczesnym, ale także nadprzyrodzonym. Umożliwia to włączenie się osoby ludzkiej w dynamikę współczesnych przemian społeczno-gospodarczych, ale również pozwala człowiekowi odkryć właściwe miejsce w zmieniających się realiach współczesnego świata.

Słowa kluczowe:

Stefan Wyszyński, zaangażowanie w życie społeczno-gospodarcze, personalizm, ewangelizacja, autonomia rzeczywistości ziemskiej

Pobierz pliki

pdf

Cited by / Share

Bibliografia

Bajda H; J., Doczesne zadanie człowieka a nadzieja chrześcijańska, „Ateneum. Kapłańskie” 65 (1973), vol. 81, 73-90.
Google Scholar

Bartnik Cz., Chrześcijańska pedagogia narodowa według Stefana Wyszyńskiego, in: Cz. Bartnik (red.), Polska teologia narodu, Lublin 1986, 183-242.
Google Scholar

Bartnik Cz., Kultura i świat osoby, Lublin 1999.
Google Scholar

Bartnik Cz., Teologia pracy ludzkiej, Warszawa 1977.
Google Scholar

Bartnik Cz., Zarys myśli teologicznej kardynała Stefana Wyszyńskiego, „Ateneum. Kapłańskie” 73 (1981), 222-231.
Google Scholar

Garbarz A., Eschatologiczny wymiar pracy ludzkiej, „Resovia Sacra”, 1995: 2, 79-84.
Google Scholar

Gocko J., Ekonomia a moralność. Poszukiwania teologicznomoralne, Lublin 1996.
Google Scholar

Kiwiński H., Ład moralny w nauczaniu Stefana kardynała Wyszyńskiego, „Życie Katolickie”, 5: 1986, 11¬18.
Google Scholar

Kraszewski Z., Matka Boża w nauczaniu Księdza Prymasa. Stefana Wyszyńskiego, in: B. Bejze (red.), W kierunku człowieka, Warszawa 1971, 67-84.
Google Scholar

Lewandowski J., Eucharystia. Sakrament osoby i wspólnoty w nauczaniu Prymasa Wyszyńskiego, Warszawa, 1988.
Google Scholar

Majka J., Nauczanie społeczne Prymasa Polski, „Ateneum. Kapłańskie”, 97: 1981, 238-254.
Google Scholar

Mazurek F., Personalistyczno-integralne ujęcie katolickiej nauki społecznej w eksplikacji Stefana Kardynała Wyszyńskiego, Lublin 1999.
Google Scholar

Mazurek F., Społeczno-prawne konsekwencje zasady godności osoby ludzkiej, „Chrześcijanin w Świecie” 1989: 6, 1-8.
Google Scholar

Miziołek W., Maryjna koncepcja duszpasterstwa Kardynała Stefana Wyszyńskiego, „Ateneum. Kapłańskie”, 97 (1981), 255-276;
Google Scholar

Nagórny J., Posłannictwo chrześcijan w świecie, vol. 1, Świat i wspólnota, Lublin 1997.
Google Scholar

Rosik S., Wezwania i wybory moralne: refleksje teologicznomoralne, Lublin 1992.
Google Scholar

s. 255-216.
Google Scholar

Ślipko T., Zarys etyki szczegółowej, vol. II, Kraków 1982.
Google Scholar

Waśkiewicz H., Prawa człowieka w nauczaniu kardynała Stefana Wyszyńskiego, „Roczniki Nauk Społecznych” 10 (1982), 3-12.
Google Scholar

Wojtyła K., Osoba i czyn, Kraków1969.
Google Scholar

Wyszyński S., „Krzyż stał się bramą”. 20-lecie wznowienia pracy na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Lublin 7 VI1964, in: S. Wyszyński, Z rozważań nad kulturą ojczystą, Warszawa-Poznań 1979, 35-46.
Google Scholar

Wyszyński S., „O cudowna przemiano... „. Gniezno. Bazylika prymasowska, 1. 1. 1964, in: S. Wyszyński, Ze stolicy Prymasów, Poznań 1988, 188-196.
Google Scholar

Wyszyński S., «Crux-spes nostra», Do pisarzy i literatów Warszawy 28. 03. 1981, in: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946–1981, Warszawa 1990, 1023-1027.
Google Scholar

Wyszyński S., «Homo Dei». I kazanie świętokrzyskie 13 I 1974, in: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946–1981, Warszawa 1990, 574-580.
Google Scholar

Wyszyński S., «Homo oeconomicus», II kazanie świętokrzyskie 20. 01. 1974, in: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946–1981, Warszawa 1990, 581-588.
Google Scholar

Wyszyński S., «Veritati et caritati» Z okazji 60 rocznicy KUL 12. 11. 1978, in: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946–1981, Warszawa 1990, 861-867.
Google Scholar

Wyszyński S., Aktualność zasady „módl się i pracuj”. Wąchock 7. 11, 1979, in: S. Wyszyński, Praca a godność człowieka, Częstochowa 1983, 34-40.
Google Scholar

Wyszyński S., Bezimienny bohater symbolem ofiarnego poświęcenia dla Ojczyzny. W 50 rocznicę sprowadzenia zwłok Nieznanego Żołnierza do Warszawy 31X1975, in: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946–1981, Warszawa 1990, 659-662.
Google Scholar

Wyszyński S., Boży apel Narodu Polskiego na Ostrowiu Wrocławskim. Wrocław 3 V1970, in: S. Wyszyński, „Idzie nowych ludzi plemię...”, Wybór przemówień i rozważań, Poznań-Warszawa 1973, 131-137.
Google Scholar

Wyszyński S., Budowa kultury chrześcijańskiej. Do członków „ Odrodzenia " na Jasnej Górze 15 09. 1979, in: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946–1981, Warszawa 1990, 893-897.
Google Scholar

Wyszyński S., Budowanie Wrocławia z żywych i wybranych kamieni. Wrocław, kościół Świętego Wojciecha, 15 10. 1966, in: S. Wyszyński, Z rozważań nad kulturą ojczystą, Warszawa-Poznań 1979, 101-108.
Google Scholar

Wyszyński S., Chrystus społecznik, Poznań 1947.
Google Scholar

Wyszyński S., Chrześcijański humanizm. Do lekarzy Warszawy 4. 04. 1976, in: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946–1981, Warszawa 1990, 719-725.
Google Scholar

Wyszyński S., Człowiek we wspólnocie Kościoła odpowiedzialny za Kościół Chrystusowy. List pasterski na wielki post 1978, in: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946–1981, Warszawa 1990, 815-821.
Google Scholar

Wyszyński S., Do wiernych w archikatedrze warszawskiej 6. 11. 981, in: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946–1981, Warszawa 1990, 962-969.
Google Scholar

Wyszyński S., Dobrzy bracia, Podczas uroczystości 250 rocznicy przybycia Bonifratrów do Warszawy, 26. 09. 1976, in: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946–1981, Warszawa 1990, 747-751.
Google Scholar

Wyszyński S., Duch Boży w wolnym człowieku. Podczas bierzmowania młodzieży akademickiej w Warszawie 19 V 1977, in: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946–1981, Warszawa 1990, 778-782.
Google Scholar

Wyszyński S., Duch Ewangelii w organizacji życia społeczno-zawodowego i publicznego w Polsce. Do wiernych w archikatedrze warszawskiej 6. 1. 1978, in: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946–1981, Warszawa 1990, 801-809.
Google Scholar

Wyszyński S., Duch pracy ludzkiej. Konferencje o pracy, Poznań 1957.
Google Scholar

Wyszyński S., Ewangeliczna miara wartości społeczno-gospodarczych, „Colloquium Salutis” 3: 1971, 3-5.
Google Scholar

Wyszyński S., Harmonia Bożo-ludzka w Polsce. Bazylika archikatedralna w Warszawie 6 I 1980, in: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946–1981, Warszawa 1990, 930-938
Google Scholar

Wyszyński S., In principio erat Verbum... W 600-lecie powstania Uniwersytetu Jagiellońskiego Kraków, kościół Świętej Anny, 5. 09. 1964, in: S. Wyszyński, Z rozważań nad kulturą ojczystą, Warszawa-Poznań 1979, 56-68.
Google Scholar

Wyszyński S., Jakiej chcecie Polski? Do młodzieży akademickiej w Warszawie 22 III 1972, in: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946–1981, Warszawa 1990, 488-493.
Google Scholar

Wyszyński S., Jasne promienie w obozie męki. Podczas uroczystości w Działdowie 12 VI1967, in: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946–1981, Warszawa 1990, 328-332.
Google Scholar

Wyszyński S., Kamienie węgielne budowania na górach świętych. Na Jasnej Górze po powrocie z uwięzienia 2 XI 1956, in: S. Wyszyński, Kościół w służbie Narodu, Rzym 1981, 62-67.
Google Scholar

Wyszyński S., Kamień węgielny wszelkiego budowania. Zalesie Dolne 28 VIII 1980, in: S. Wyszyński, Kościół w służbie Narodu, Rzym 1981, 25-31.
Google Scholar

Wyszyński S., Kim ma być człowiek w świecie współczesnym. Słowo pasterskie na XXXII Tydzień Miłosierdzia 15 VIII 1976, in: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946–1981, Warszawa 1990, 743-746.
Google Scholar

Wyszyński S., Kościół wyzwala z niewoli materii. Podczas konsekracji kościoła Świętego Jakuba w Warszawie 24 IX1960, in: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946–1981, Warszawa 1990, 145-149.
Google Scholar

Wyszyński S., Kształtowanie kultury społeczno-katolickiej w Polsce. Do prawników 15. 01 1971, in: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946–1981, Warszawa 1990, 436-444.
Google Scholar

Wyszyński S., Miasto Nieujarzmione śpiewa. Milenijne Te Deum w Stolicy. Warszawa, Archikatedra Świętego Jana, 24 VI 1966, in: S. Wyszyński, Z rozważań nad kulturą ojczystą, Warszawa-Poznań 1979, 92-100.
Google Scholar

Wyszyński S., Miłosierdziem budujemy Kościół Boży, in: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946–1981, Warszawa 1990, 786-790.
Google Scholar

Wyszyński S., Miłość i sprawiedliwość społeczna, in: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946–1981, Warszawa 1990, 78-81.
Google Scholar

Wyszyński S., Miłość na co dzień, Poznań 1980.
Google Scholar

Wyszyński S., Moc żywej wiary w ciężkiej sytuacji Kościoła. Do duchowieństwa w Gdańsku 23 XI 1960, in: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946–1981, Warszawa 1990, 161-167.
Google Scholar

Wyszyński S., Modlitwa do Chrystusa na ulicach Warszawy. Podczas procesji Bożego Ciała 9 VI 1977, in: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946–1981, Warszawa 1990, 183-185.
Google Scholar

Wyszyński S., Na Jubileuszowy Rok Święty. List Pasterski na wielki post 1974, in: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946–1981, Warszawa 1990, 602-605
Google Scholar

Wyszyński S., Najważniejszą wartością na świecie jest człowiek. Do delegacji NSZZ „Solidarność" Region Mazowsze 19X1980, in: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946–1981, Warszawa 1990, 960-965.
Google Scholar

Wyszyński S., Nie trzeba się bać Ewangelii. Do kapłanów stolicy 24 XII 1976, in: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946–1981, Warszawa 1990, 764-768.
Google Scholar

Wyszyński S., Niech miłość idzie przez Polskę. Na zakończenie jubileuszu świętego Franciszka w Warszawie 6 XIII 1976, in: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946–1981, Warszawa 1990, 752-759.
Google Scholar

Wyszyński S., Nowy człowiek - nowy ład, „Ład Boży” 1: 1945, no. 8, 3.
Google Scholar

Wyszyński S., O chrześcijańskim wyzwoleniu człowieka, in: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946–1981, Warszawa 1990, 14-28.
Google Scholar

Wyszyński S., Obowiązek i prawo ludzkiej pracy. Rozważanie pierwszomajowe 1 V 1971, in: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946–1981, Warszawa 1990, 451.
Google Scholar

Wyszyński S., Oddanie się Matce Boga Żywego. Kazanie do Kapłanów Stolicy podczas Godziny Adoracyjnej. Warszawa, 1 III 1961, in: S. Wyszyński, „Idzie nowych ludzi plemię...”, Wybór przemówień i rozważań, Poznań-Warszawa 1973, 118-121.
Google Scholar

Wyszyński S., Odpowiedzialność - obowiązki - prawa w życiu Narodu. Podczas uroczystości Matki Boskiej Częstochowskiej na Jasnej Górze 26 VIII 1980, in: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946–1981, Warszawa 1990, 948-954.
Google Scholar

Wyszyński S., Płock-Czerwińsk-Grunwald-Konstancja- Jasna Góra. Płock, Katedra, 12. XI 1966, in: S. Wyszyński, Z rozważań nad kulturą ojczystą, Warszawa-Poznań 1979, 109-117.
Google Scholar

Wyszyński S., Podwójne budowanie domu Bożego. Warszawa. Parafia św. Franciszka, 22 09 1980, in: S. Wyszyński, Kościół w służbie Narodu, Rzym 1981, 60-63.
Google Scholar

Wyszyński S., Pokój - pragnieniem całej rodziny ludzkiej. Homilia w Gnieźnie 1. 01. 1968, in: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946–1981, Warszawa 1990, 338-342.
Google Scholar

Wyszyński S., Praca i postęp. Do wyższych przełożonych zakonnych 17 V 1978, in: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946–1981, Warszawa 1990, 836-838.
Google Scholar

Wyszyński S., Problem pracy górników w Polsce. List do księdza biskupa Herberta Bednorza 2 II 1978, in: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946–1981, Warszawa 1990, 810-814.
Google Scholar

Wyszyński S., Przez waszą mękę - ku odrodzeniu życia ojczystego!. Do stoczniowców w Domu Prymasowskim w Warszawie 7 VI 1971, in: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946–1981, Warszawa 1990, 461-464.
Google Scholar

Wyszyński S., Rodzina-Naród-Społeczeństwo, Kazanie Świętokrzyskie 18. 01. 1976, in: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946–1981, Warszawa 1990, 686-693.
Google Scholar

Wyszyński S., Społeczność przyrodzona i nadprzyrodzona. II Konferencja akademicka. Warszawa. Kościół św. Anny, 18 II 1957, in: S. Wyszyński, Idącym w przyszłość, Warszawa 1998, 24-28.
Google Scholar

Wyszyński S., Sumienie prawe u podstaw odnowy życia narodowego. Do wiernych w archikatedrze warszawskiej 6 11 981, in: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946–1981, Warszawa 1990, 986-994.
Google Scholar

Wyszyński S., Szanujcie zagony ojców waszych! Łowicz, 30 VIII 1970, in: S. Wyszyński, Z gniazda orląt, wybór przemówień, kazań i konferencji do młodzieży, Rzym 1972, 111-115.
Google Scholar

Wyszyński S., U podstaw soborowej nauki o człowieku, in: S. Wyszyński, W nurcie zagadnień posoborowych, vol. II, Warszawa 1968, 129-156.
Google Scholar

Wyszyński S., U stóp Patronki polskiej młodzieży akademickiej. Jasna Góra, 10 V1959, in: S. Wyszyński, Uświęcenie codzienności, Warszawa 2022, 143-148
Google Scholar

Wyszyński S., Uniwersytet Katolicki w społeczeństwie polskim. 25-lecie Towarzystwa Przyjaciół Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Warszawa, Bazylika Archikatedralna Świętego Jana, 18 Kwietnia 1971, in: S. Wyszyński, Z rozważań nad kulturą ojczystą, Warszawa-Poznań 1979, 182-191.
Google Scholar

Wyszyński S., Wiedza i wiara patrzą w niebo... „A oto znak wielki ukazał się na niebie“. Warszawa 19 II 1973, in: S. Wyszyński, Z rozważań nad kulturą ojczystą, Warszawa-Poznań 1979, 207-211.
Google Scholar

Wyszyński S., Wołamy o „nowych ludzi plemię“ dla stolicy i Polski. Podczas uroczystości milenijnych w Warszawie 26 VI 1966, in: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946–1981, Warszawa 1990, 287-290.
Google Scholar

Wyszyński S., Wpływ ducha Ewangelii na życie społeczno-ekonomiczne. Do wiernych w bazylice gnieźnieńskiej 111971, in: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946–1981, Warszawa 1990, 426-430.
Google Scholar

Wyszyński S., Wypełniamy Jasnogórskie Śluby Narodu. Czytania na maj. Jasna Góra 1951.
Google Scholar

Wyszyński S., Wyzwalanie współczesnych niewolników. Do dziekanów archidiecezji warszawskiej 24 IX 1980, in: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946–1981, Warszawa 1990, 955-959.
Google Scholar

Wyszyński S., Zło dobrem zwyciężaj. Do „ Solidarności" z Gdyni. Warszawa, Kaplica Domu Prymasowskiego, 22 II 1981, in: S. Wyszyński, Do Solidarności. Rady i wskazania, Warszawa 2007, 63-68.
Google Scholar

Wyszyński S., Zwycięstwo wiary naszej. Do duchowieństwa Warszawy 24 XII 1973, in: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946–1981, Warszawa 1990, 570-573.
Google Scholar

ks. Ryszard Ficek

rficek@optonline.net

Biogram

Ks. Ryszard Ficek – duchowny Kościoła rzymskokatolickiego (diecezja Rockville Centre, NY), doktor teologii moralnej, doktor politologii (stosunki międzynarodowe), wieloletni wykładowca teologii moralnej, katolickiej nauki społecznej i nauk politycznych w Jordan University College w Tanzanii. Zainteresowania naukowe: teologia moralna, antropologia kulturowa, stosunki międzynarodowe. Ważniejsze publikacje książkowe: Tanzania: narodziny i funkcjonowanie państwa (2007), Christians in Socio-Political Life: An Applied Analysis of the Theological Anthropology of Cardinal Stefan S. Wyszyński, Primate of Poland (2020), Zaangażowanie chrześcijan w życie publiczne w kontekście nauczania kardynała Stefana Wyszyńskiego (2020), Primate of the Millennium: Cardinal Stefan S. Wyszyński, Life and Legacy (2021).