Wpływ mistyki nadreńskiej na naukę Marcina Lutra o usprawiedliwieniu tylko z łaski przez wiarę

Marcin Dżugaj

doi:10.56898/st.15742

Published: 2025-12-04

Vol. 43 (2025)

THE IMPACT OF THE RHINELAND MYSTICISM ON MARTIN LUTHER’S TEACHING ON JUSTIFICATION BY GRACE THROUGH FAITH ALONE

Marcin Dżugaj

Studia Teologiczne Białystok Drohiczyn Łomża

Section: Artykuły

https://doi.org/10.56898/st.15742

Abstract

The aim of the article is to show the influence of Rhineland's mysticism on Martin Luther's teaching on justification by grace through faith alone. In the first part, we'll show the Rhineland

mysticism in the context of its influence on Luther's teaching on justification. In the second

part, we'll focus on Luther's doctrine of justification in the light of the impact of Rhineland

mysticism on it. This strategy will allow us to prove that Rhineland mysticism had a big impact

on Luther's theology, and for that reason Luther's teaching on justification by grace through

faith alone can be seen as a succession of Rhineland mysticism

Keywords:

Rhineland mysticism, Luther’s theology, sola fide, sola gratia, Meister Eckhart, Johannes Tauler

Download files

pdf (Język Polski)

Citation rules

Dżugaj, M. (2025). THE IMPACT OF THE RHINELAND MYSTICISM ON MARTIN LUTHER’S TEACHING ON JUSTIFICATION BY GRACE THROUGH FAITH ALONE. Studia Teologiczne Białystok Drohiczyn Łomża, 43, 43–70. https://doi.org/10.56898/st.15742

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Achtner, W. & Ott, U. (2013) Protestantism and Mysticism from the Perspective of Neuroscience, Theology and Science, Nr 3 (11), s. 208-223
Google Scholar

Augustyniak P. (2013). Istnienie jest Bogiem, ja jest grzechem. Rozprawa o Teologii niemieckiej, Mistrzu Eckharcie, Lutrze, wolnych duchach i boskiej woli. Warszawa: Fundacja Augusta hr. Cieszkowskiego.
Google Scholar

Augustyniak, P. (2012), Theologia Deutsch – między Eckhartem i Lutrem, Kronos,, nr 4 (23), s. 21-34
Google Scholar

Duda, S. (2017). Reformacja. Rewolucja Lutra. Gliwice: Helion.
Google Scholar

Furguson, S. B. (2024), Jedynie łaska: Luter i życie chrześcijańskie, w: Sproul, R.C., Nichols, S.J. (red.), Dziedzictwo Lutra (s. 191-214), Kraków 2024, MW
Google Scholar

Frankfurtczyk. (2013). Teologia niemiecka. Warszawa: Fundacja Augusta hr. Cieszkowskiego
Google Scholar

Jankowski O.A. i in. (red.), Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, Pallottinum, Warszawa 2002
Google Scholar

Klemens Aleksandryjski (1994). Kobierce zapisków filozoficznych dotyczących prawdziwej wiedzy. Tom 2. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax.
Google Scholar

Kołakowski , L. (2019a), Filozoficzna rola reformacji, w: Kołakowski, L., Chrześcijaństwo (s. 121-141), Kraków, Znak
Google Scholar

Kołakowski, L. (2019), Protestantyzm w protestanckiej perspektywie, w: Kołakowski, L., Chrześcijaństwo (s. 115-120), Kraków, Znak
Google Scholar

Kołakowski, L. (2020). Świadomość religijna i więź kościelna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN SA.
Google Scholar

Leppin, V. (2017). Die fremde Reformation. Luthers mystische Wurzeln: C.H. Beck.
Google Scholar

Leppin, V. (2024). Sola: Christ, Grace, Faith, and Scripture Alone in Martin Luther's Theology: Lutheran Quarterly Books.
Google Scholar

Lienhard, M., Luter i początki reformacji, w: Raitt.J., (red.), Duchowość chrześcijańska. Późne średniowiecze i reformacja, (s. 275-306), Kraków 2011, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Luter, M. (2002). De Servo Arbitrio. O niewolnej woli. Świętochłowice: Towarzystwo Upowszechniania Myśli Reformowanej „Horn”.
Google Scholar

Luter, M. (2015). Komentarz do listu do Galatów. Tom I. Kraków: Tymbes.
Google Scholar

Luter, M. (1972), O wolności chrześcijańskiej, w: Szczucki, L. (red.), Myśl filozoficzno-religijna reformacji XVI wieku (s. 23-71), Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Luter, M., (2013), Przedmowa do pełnego wydania Teologii niemieckiej z 1518 roku, w: Frankfurtczyk, Teologia niemiecka (s. 11-12), Warszawa 2013, Fundacja Augusta hr. Cieszkowskiego.
Google Scholar

Luter, M. (2012). Wykład Listu do Rzymian. Dzięgielów: Wydawnictwo Warto.
Google Scholar

McGinn, B. (2015), Mysticism and the reformation: a brief survey, Acta Theologica, Nr 2 (35), s. 50-65.
Google Scholar

Mistrz Eckhart (1986). Kazania. Poznań: W drodze.
Google Scholar

Mistrz Eckhart (1987). Traktaty. Poznań: W drodze.
Google Scholar

Moss, G.S, (2015), The Problem of Evil in the Speculative Mysticism of Meister Eckhart, w: McCraw, B., Arp, R. (red.), The Problem of Evil: New Philosophical Directions (s. 35-50), Lanham, Lexington Books.
Google Scholar

Oberman, H.A. (2004). Marcin Luter: człowiek między Bogiem a diabłem. Gdańsk: Marabut.
Google Scholar

Ozment, S. (1980). The Age of Reform, 1250-1550: An Intellectual and Religious History of Late Medieval and Reformation Europe. New Haven and London: Yale University Press.
Google Scholar

Pesch, O.H. (2008). Zrozumieć Lutra. Poznań: W drodze.
Google Scholar

Piórczyński, J. (2005), Metamorfozy Selbst. Mistyka, Luter, egzystencjalizm, Przegląd Filozoficzny, Nr 2 (54), s. 115-133.
Google Scholar

Piórczyński, J. (1997). Mistrz Eckhart. Mistyka jako filozofia. Wrocław: Wydawnictwo Leopoldinum.
Google Scholar

Suzo, H. (2016). Księga Mądrości Przedwiecznej. Poznań: W drodze.
Google Scholar

Suzo, H. (2017). Księga Prawdy i inne pisma. Poznań: W drodze.
Google Scholar

Tauler, J. (1985). Kazania. Poznań: W drodze.
Google Scholar

Tauler, J. (2017). Ustawy duchowe. Dzieło z XIV wieku. Sandomierz: Armoryka.
Google Scholar

Todd, J.M. (1983). Marcin Luter. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax.
Google Scholar

Święty Augustyn (1971). Łaska. Wiara. Przeznaczenie. Poznań-Warszawa-Lublin: Księgarnia Św. Wojciecha.
Google Scholar

Waters, G.P., (2024), Jedynie przez wiarę: Luter i nauka o usprawiedliwieniu, w: Sproul, R.C., Nichols, S.J. (red.), Dziedzictwo Lutra (s. 167-189), Kraków 2024, MW.
Google Scholar

White, J.R. (2017). Kontrowersja rzymskokatolicka. Brzezia Łąka: Wydawnictwo Poligraf.
Google Scholar