THE ECHO OF THE PERSON IN THE HARMONY OF THE COSMOS: MAN IN CHINESE PHILOSOPHY1

Dariusz Klejnowski-Różycki; Maria Bernat

doi:10.21697/stv.15553

Opublikowane: 2025-06-26

Tom 63 Nr 1 (2025)

THE ECHO OF THE PERSON IN THE HARMONY OF THE COSMOS: MAN IN CHINESE PHILOSOPHY1

Dariusz Klejnowski-Różycki

, Maria Bernat

Studia Theologica Varsaviensia

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.21697/stv.15553

Abstrakt

W tradycji zachodniej człowiek definiowany jest jako autonomiczna jednostka obdarzona rozumem i wolą, stworzona na obraz i podobieństwo Boga, co stanowi fundament pojęcia osoby. W chińskiej filozofii, obejmującej konfucjanizm, taoizm i buddyzm, człowiek jest integralną częścią większego porządku – społecznego, kosmicznego lub duchowego – którego wartość wynika z pełnienia ról, rozwijania relacji (guanxi) i przestrzegania norm moralnych. Kluczowe pojęcia, takie jak renge (moralna godność) i weige (pozycja społeczna), odzwierciedlają różnorodne aspekty chińskiego rozumienia człowieka. W sztuce chińskiej człowiek przedstawiany jest w harmonii z naturą, we wspólnocie oraz w dążeniu do transcendencji. Harmonia między człowiekiem a światem materialnym i duchowym jest centralnym elementem zarówno filozofii, jak i sztuki chińskiej, co kontrastuje z indywidualizmem zachodnim.

Słowa kluczowe:

człowiek, osoba, filozofia chińska, relacyjność, harmonia kosmiczna, pesronalizm, sztuka chińska

Pobierz pliki

pdf (English)

Zasady cytowania

Klejnowski-Różycki , D., & Bernat, M. (2025). THE ECHO OF THE PERSON IN THE HARMONY OF THE COSMOS: MAN IN CHINESE PHILOSOPHY1. Studia Theologica Varsaviensia, 63(1), 61–81. https://doi.org/10.21697/stv.15553

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Bartnik, Czesław. Personalizm. Lublin: “O.K.” Tomasz Wiater, 2000.
Google Scholar

Bernat, Maria. “Cultural Circumstances of the Chinese Transition.” In Chinese Management Culture, edited by Maria Bernat, Haifeng Huang, Katarzyna Mazur-Włodarczyk, Instytut Konfucjusza (Politechnika Opolska), and Politechnika Opolska, 43–63. Studia i Monografie / Politechnika Opolska, z. 554. Opole: Publishing House of Opole University of Technology, 2021.
Google Scholar

Clément, Olivier. La Révolte de l’Esprit: Repères Pour La Situation Spirituelle d’aujourd’hui. Le Monde Ouvert. Paris: Stock, 1979.
Google Scholar

Czerski, Janusz. Ikona w Nowym Testamencie: studium semantyczno-egzegetyczne pojęcia εἰκών [The Icon in the New Testament: A Semantic and Exegetical Study of the Concept ofεἰκών]. Wrocław: Tum Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej, 2011.
Google Scholar

Feng Youlan. Krótka historia filozofii chińskiej [A Short History of Chineses Philosophy. A Systematic Account of Chinese Thought. From Its Origins to the Present Day]. Edited by Derk Bodde. Translated by Michał Zagrodzki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001.
Google Scholar

Gernet, Jacques. Inteligencja Chin: społeczeństwo i mentalność [L’intelligencede la Chine : société et mentalité]. Warszawa: Wydawnictwo Fu Kang, 2008.
Google Scholar

Klejnowski-Różycki, Dariusz. “Elementy taoistyczne obecne w „Hero” Zhanga Yimou [Taoist elements present in ‘Hero’ by Zhang Yimou].” In [Chinese Catecheses] Chińskie katechezy, edited by Dariusz Klejnowski-Różycki, 277–84. 神学 SHENXUE. Warszawa-Zabrze: Śląska Szkoła Ikonograficzna, Stowarzyszenie Sinicum im. Michała Boyma SJ, 2012. https://www.sinicum.pl/materialy/ksiazki/129-chinskie-katechezy.
Google Scholar

Klejnowski-Różycki, Dariusz. Filozofia sztuki chińskiej. 中國藝術哲學 [The philosophy of Chinese art]. Extreme Orient. Warszawa-Zabrze: Stowarzyszenie Sinicum im. Michała Boyma SJ, Śląska Szkoła Ikonograficzna, 2015.
Google Scholar

Klejnowski-Różycki, Dariusz. “Ideały świata konfucjańskiego na przykładzie ‘Cesarzowej’ Zhanga Yimou [Ideals of the Confucian world on the example of ‘Empress’ by Zhang Yimou].” In [Chinese Catecheses] Chińskie katechezy, edited by Dariusz Klejnowski-Różycki, 269–76. 神学 SHENXUE. Warszawa-Zabrze: Śląska Szkoła Ikonograficzna, Stowarzyszenie Sinicum im. Michała Boyma SJ, 2012. https://www.sinicum.pl/materialy/ksiazki/129-chinskie-katechezy.
Google Scholar

Klejnowski-Różycki Dariusz 柯逹理. 中国的神学。 Teologia chińska. Uwarunkowania kulturowe pojęć trynitarnych [Chinese theology. Cultural determinants of the Trinity concepts]. Ekumenizm i Integracja 27. Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2012.
Google Scholar

Kość, Antoni. “Chrześcijaństwo a Kultura Japońska [Christianity and Japanese Culture].” Studia Nauk Teologicznych PAN 5 (2010): 153–72. https://doi.org/10.24425/snt.2010.112722. DOI: https://doi.org/10.24425/snt.2010.112722
Google Scholar

Kość, Antoni. “Chrześcijaństwo a Kultura Koreańska [Christianity and Korean Culture].” Studia Nauk Teologicznych 5 (2010): 133–52.
Google Scholar

Kość, Antoni. Prawo a etyka konfucjańska w historii myśli prawnej Chin [Law and Confucian Ethics in the History of Legal Thought in China]. Lublin: Pracownia Poligraficzna przy Prywatnym Liceum Ogólnokształcącym, 1998.
Google Scholar

Künstler, Mieczysław Jerzy. Sztuka Chin. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991.
Google Scholar

Niewdana, Leszek. “Osobowe Relacje (Guanxi) w Chińskim Biznesie [Personal Relationships (Guanxi) in Chinese Business].” In Zrozumieć Chińczyków: Kulturowe Kody Społeczności Chińskich [Understanding the Chinese: Cultural Codes of Chinese Communities], edited by Ewa Zajdler, 205–36. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog, 2011.
Google Scholar

Pál, Miklós. Malarstwo chińskie: wstęp do ikonografii malarstwa chińskiego [Chinese Painting: An Introduction to the Iconography of Chinese Art]. Translated by Mieczysław Jerzy Künstler. Warszawa; Budapest: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe Corvina, 1987.
Google Scholar

Sękowski, Piotr. Chrześcijańska Teologia Islamu Louisa Massignona [Christian Theology of Islam by Louis Massignon]. Arabica. Gliwice-Rome: SEKO, 2024.
Google Scholar

Sękowski, Piotr, and Dariusz Klejnowski-Różycki. “Osoba [Person].” In Definicje katechetyczne [Catechetical definitions], 1st ed., 46–47. Scholastica. Gliwice: SEKO, 2020. https://drive.google.com/file/d/1DKIWuf46vM1Sqy3LgSs_70DJX2BD6UxZ/view.
Google Scholar