Historia centralizacji Kościoła rzymskiego na przykładzie rozwoju 'Visistas ad limina apostolorum'

Artur Antoni Kasprzyk

doi:10.21697/wsp.2017.12.3.36.02

Opublikowane: 2017-12-06

Tom 3 Nr 36 (2017)

Historia centralizacji Kościoła rzymskiego na przykładzie rozwoju 'Visistas ad limina apostolorum'

Artur Antoni Kasprzyk

Warszawskie Studia Pastoralne

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.21697/wsp.2017.12.3.36.02

Abstrakt

Niniejsze studium ukazuje związek pomiędzy rozwojem centralizacji Kościoła Rzymu w stosunku do innych Kościołów partykularnych a procesem rozwoju wizyt ad limina. Na przestrzeni historii sukcesywnie wzmacniała się rola papieskiej jurysdykcji. Odzwierciedla ten proces instytucja ad limina, ukazując w praktyce swojego funkcjonowania coraz większe wpływy papieży na diecezje oraz pomniejszanie tym samym pełnej niezależności ich pasterzy – biskupów.
Instytucja wizyt apostolskich jest pewnego rodzaju wskaźnikiem stopnia centralizacji wokół Kościoła rzymskiego. Niniejsza analiza określa kilka najważniejszych etapów owego rozwoju. Pośród nich znajduje się moment uznania Rzymu w IV wieku jako jedynego centrum w Kościele powszechnym. Wcześniej Kościół rzymski był jednym z wielu ważnych ośrodków, pośród innych ważnych Kościołów lokalnych, a wizyty ad limina były przeprowadzane jedynie w Kościele zachodnim. od V do Xi wieku ad limina otrzymała swoją pierwszą kodyfikację kanoniczną; określona została jej częstotliwość; po raz pierwszy wizyty apostolskie otrzymały osobną i niezależną od synodów formę. od XI do XII wieku, gdy rola Kościoła rzymskiego jako centrum została rozszerzona na cały Kościół powszechny, wizyty ad limina stały się obowiązkowe dla wszystkich Kościołów. Najbardziej znaczący rozwój wizyt apostolskich miał miejsce w XVI wieku. ich oficjalne funkcjonowanie i zobowiązanie całego Kościoła do ich regularnego przeprowadzania inaugurował Papież Sykstus V w konstytucji apostolskiej Romanus Pontifex.

Słowa kluczowe:

wizyty ad limina, episkopat, kolegialność, papież, centrum Kościoła, peryferia Kościoła, papież Franciszek, papież Paweł VI, rozeznanie duszpasterskie, ekumenizm, Sobór Watykański II

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Kasprzyk, A. A. (2017). Historia centralizacji Kościoła rzymskiego na przykładzie rozwoju ’Visistas ad limina apostolorum’. Warszawskie Studia Pastoralne, 3(36), 31–53. https://doi.org/10.21697/wsp.2017.12.3.36.02

Cited by / Share

Bibliografia

Baron A., Pietras H., Dokumenty Soborów Powszechnych: Tekst łaciński i polski. Tom IV (1511–1870): Lateran V, Trydent, Watykan I, t. 33, Kraków 2005.
Google Scholar

Colson J., L’épiscopat catholique. Collégialité et primauté dans les trois premiers siècles de l’Eglise, Paris 1963.
Google Scholar

Concilium Oecumenicum Tridentinum, Episcoporum petitionesm de impedimentis residentiae tollendis, Paulo tertio praesentatae. Mense decem- bri 1540, w: Concilium Tridentinum: diariorum, actorum epistularum tractatum nuova collection edita a societate Georresiiana, t. 4, act. i, Friburgi Brisgoviae 1904.
Google Scholar

Congar Y., dupuy B., l’Episcopat et l’Eglise universelle. [La préf. du card. Suenens], Paris 1962.
Google Scholar

Denzinger H., Schönmetzer a., Enchiridion Symbolorum, Friburgi/Br, 1960 (31 éd.).
Google Scholar

Długosz J., Biskupia visitatio liminum, „Collectanea teologica” 1933, nr 14, s. 173–249.
Google Scholar

Głowa S., Bieda i., Breviarium Fidei. Wybór doktrynalnych wypowiedzi Kościoła, Poznań 1997.
Google Scholar

Hamer J., Note sur la collégialité épiscopale, „revue des Sciences philoso- phiques et théologiques” [s.n.] 1960, s. 40–50.
Google Scholar

Jankowiak F., La Curie romaine de Pie IX à Pie X. Le gouvernement central de l’Église et la n des États ponti caux, rome 2007.
Google Scholar

Magnus Leo I, Ep. XVI „Ad universos episcopos per Siciliam” (a. 447), Pl, t. 54.
Google Scholar

Mansi J.D., Sacrorum Conciliorum nova et amplissima collection, t. 1–53, Florentiae 1759.
Google Scholar

Palanque J.R., Bardy G., labriolle P. de, Le metropoli ecclestiche alla ne del IV secolo, w: Storia delle Chiesa, t. 3/2, Bologna 1972.
Google Scholar

Rybak R., La visita „ad limina apostolorum” nei documenti della Santa sede e nel codice di diritto canonico del 1983, romae 1994.
Google Scholar

Sacra Congregatio Consistorialis, C. de Lai, card., „De Relationibus Dioe- cesanis” (4.11.1918), aaS 1918, nr 10, s. 487–503.
Google Scholar

Sacra Congregatio Consistorialis, Decr. „A remotissima” (31.12.1909), can. 2. § 1–7, AAS 1910, nr 2, s. 14.
Google Scholar

Sacra Congregatio Consistorialis, Decr. „Ad Sacra limina” (28.2.1959), AAS 1959, nr 51, s. 272–274.
Google Scholar

Sacra Congregatio Consistorialis, Ordo servandus in relatione de statu ec- clesiarum (31.12.1909), AAS 1910, nr 2, s. 17–34.
Google Scholar

Sacra Congregatio de Propaganda Fide, Instructio, „Inter praecipua o cia” (1.06.1877), „Collectanea” 2(1877), nr 1472, s. 106–109.
Google Scholar

Sacra Congregatio de Propaganda Fide, Litterae „Ad memorandum Prae- sulem” (24.12.1849), „Collectanea” 1(1849), nr 1039.
Google Scholar

Schatz K., Sobory powszechne. Punkty zwrotne w historii Kosciola, Kraków 2002.
Google Scholar

Sixtus V, Romanus Pontifex (20.12.1585), FONTES, t. 1, nr 156.
Google Scholar

Sommier J.-Cl., Histoire Dogmatique du Saint Siège, vol. 2, Nancy 1726.
Google Scholar

Thils G., Unité catholique ou centralisation à outrance?, louvain 1969.
Google Scholar

Thomassin l., Ancienne et nouvelle discipline de l’Eglise touchant les béné ceset les béné ciers, Paris 1679.
Google Scholar

Tillard J.M., L’évêque de Rome, Paris 1982.
Google Scholar

Vandrisse J., Paul VI et les évêques de France. Un bond dans l’espérance, Paris 1978.
Google Scholar

Artur Antoni Kasprzyk

blazejszostek@gmail.com

Biogram

Ks. dr Artur Antoni Kasprzak urodził się w Ostrowie Wielkopolskim 27 VII 1975 r. Po ukończeniu Arcybiskupiego Seminarium w Poznaniu i Wyższego Seminarium w Kaliszu otrzymał święcenia prezbiteratu 25 maja 2000 r. W 2003 r. został wysłany na studia specjalistyczne do Instytutu Katolickiego w Paryżu, gdzie obronił pracę doktorską, otrzymując tytuł doktora z teologii w instytucie Katolickim Paryżu oraz w trybie cotutelle na Katolickim Uniwersytecie w Louvain w Belgii, (4 XI 2008 r.). Praca doktorska, opublikowana w języku francuskim, nosi tytuł: Kolegialność episkopalna interpretowana jako współodpowiedzialność w myśli i działaniu kardynała Leona-Józefa Suenensa. Postawa pasterza w kryzysie po Soborze Watykańskim II. Po powrocie do swojej diecezji ks. Kasprzak pełnił funkcję diecezjalnego duszpasterza akademickiego (2009-2013), Prefekta ds. studiów w Wyższym Seminarium duchownym w Kaliszu (2010-2014), Pełnomocnika dziekana ds. organizacji Studiów w Wyższym Seminarium duchownym, diecezjalnego referenta ds. Misji (2013–2014). Był członkiem Krajowej Komisji teologicznej odnowy w Duchu Świętym oraz diecezjalnej Rady Koordynującej inicjatywy Nowej ewangelizacji w diecezji kaliskiej. od 2014 r. podjął studia postdoktoranckie na Instytucie Katolickim w Paryżu w celu przygotowania dossier habilitacyjnego. zakres obecnych badań specjalistycznych odnosi się do autorytetu w Kościele po Soborze Watykańskim II. Ks. Kasprzak jest autorem kilkunastu publikacji dotyczących odnowy eklezjologii w XX wieku, Soboru Watykańskiego ii, problematyki kryzysu, który nastąpił po Soborze Watykańskim ii w krajach europy zachodniej. Jego artykuły można znaleźć w znanych czasopismach polskich, francuskich i belgijskich.