Did the Septuagint’s Account of the Life of Abraham in Gen 12–25 Serve as a Model for the Description of Mattathias’ Achievements in 1 Macc 2:1–70?

Janusz Nawrot

doi:10.21697/ct.2023.93.3.01

Opublikowane: 2023-08-28

Tom 93 Nr 3 (2023)

Did the Septuagint’s Account of the Life of Abraham in Gen 12–25 Serve as a Model for the Description of Mattathias’ Achievements in 1 Macc 2:1–70?

Janusz Nawrot

Collectanea Theologica

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.21697/ct.2023.93.3.01

Abstrakt

W końcowej pochwale osiągnięć Matatiasza (1 Mch 2,49–68) autor Pierwszej Księgi Machabejskiej przedstawił głównego bohatera zachęcającego swoich synów do wiernego naśladowania przodków (2,51). Walczący powstańcy mieli z nich brać przykład dla swojego zachowania w konkretnych, trudnych sytuacjach życiowych. W ten sposób kolejno wymieniani ojcowie mieli stać się zarówno wzorem, jak i wsparciem w walce o wolność religijną i polityczną Żydów okresu seleuckiego. Jest bardzo prawdopodobne, że sam główny bohater – będący patriarchą rodu Machabeuszów – został opisany jako wierny naśladowca Abrahama, pierwszego patriarchy całego Izraela. Poniższy artykuł jest próbą ukazania możliwych powiązań między tymi dwoma postaciami na podstawie zestawień sytuacyjnych i literackich oraz odpowiedzi na pytanie, czy mogła to być intencja hagiografa, czy jest to tylko przypadkowe podobieństwo. Egzegeza intertekstualna, jako narzędzie badania problemu, wydaje się najbardziej odpowiednia do realizacji zamierzonego celu.

Słowa kluczowe:

Septuaginta, Pierwsza Księga Machabejska, teologia biblijna, Abraham, Matatiasz, intertekstualność

Inne teksty tego samego autora

Janusz Nawrot, Wpływ teologii Ksiąg Kronik na Pierwszą Księgę Machabejską na przykładzie 2Krn 25,1-28 i 1Mch 11 , Collectanea Theologica: Tom 89 Nr 4 (2019)

Pobierz pliki

PDF (English)

Zasady cytowania

Nawrot, J. (2023). Did the Septuagint’s Account of the Life of Abraham in Gen 12–25 Serve as a Model for the Description of Mattathias’ Achievements in 1 Macc 2:1–70?. Collectanea Theologica, 93(3), 5–32. https://doi.org/10.21697/ct.2023.93.3.01

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Abel, F.M., Les livres des Maccabées (Études Bibliques; Paris: Gabalda 1949).
Google Scholar

Bartlett, J.R., The First and Second Book of the Maccabees: Commentary (The Cambridge Bible Commentary on the New English Bible; Cambridge: The University Press 1973).
Google Scholar

Boyer, R., “Archetypes,” Companion to Literary Myths, Heroes and Archetypes (ed. P. Brunel; London – New York, NY: Routledge 2015) 110–117. DOI: https://doi.org/10.4324/9781315677095. DOI: https://doi.org/10.4324/9781315677095
Google Scholar

Cassuto, U., A Commentary on the Book of Genesis, Part Two: From Noah to Abraham. Genesis VI 9–XI 32 With an Appendix: A Fragment of Part III (Skokie, IL: Varda Books 2005).
Google Scholar

Chrostowski, W., “Konflikt wokół odbudowy świątyni (Ezd 4,1–5). Przyczynek do transformacji religii biblijnego Izraela i narodzin judaizmu,” Collectanea Theologica 89/3 (2019) 43–83. DOI: https://doi.org/10.21697/ct.2019.89.3.02. DOI: https://doi.org/10.21697/ct.2019.89.3.02
Google Scholar

Chrostowski, W., “Patriarchowie Izraela – postacie historyczne, legendarne czy eponimy?,” Collectanea Theologica 88/4 (2018) 7–32. DOI: https://doi.org/10.21697/ct.2018.88.4.01. DOI: https://doi.org/10.21697/ct.2018.88.4.01
Google Scholar

Doran, R., “The First Book of the Maccabees,” The New Interpreter’s Bible (ed. L.E. Keck – D.L. Petersen; Nashville, TN: Abingdon 1996) IV, 1–178.
Google Scholar

Granerød, G., Abraham and Melchizedek: Scribal Activity of Second Temple Times in Genesis 14 and Psalm 110 (Beihefte zur Zeitschrift für die Alttestamentliche Wissenschaft 406; Berlin: De Gruyter 2010). DOI: https://doi.org/10.1515/9783110223460
Google Scholar

Granerød, G., “Abram the One from Beyond-the-River, and King Chedorlaomer of Elam (Genesis 14): Persia and the Formation of Judean Ethnic Identity in a Late Patriarchal Narrative,” Religions 12 (2021) 632–650. DOI: https://doi.org/10.3390/rel12080632. DOI: https://doi.org/10.3390/rel12080632
Google Scholar

Gryglewicz, F., Księgi Machabejskie. Wstęp – przekład z oryginału – komentarz (Pismo Święte Starego Testamentu VI/4; Poznań: Pallottinum 1961).
Google Scholar

Grypeou, E. – Spurling, H., The Book of Genesis in Late Antiquity: Encounters between Jewish and Christian Exegesis (Jewish and Christian Perspectives Series 24; Leiden – Boston, MA: Brill 2013). DOI: https://doi.org/10.1163/9789004245556
Google Scholar

Hamilton, V.P., The Book of Genesis 1–17 (New International Commentary on the Old Testament; Grand Rapids, MI: Eerdmans 1990).
Google Scholar

Hendel, R., Remembering Abraham: Culture, Memory, and History in the Hebrew Bible (Oxford: Oxford University Press 2005). DOI: https://doi.org/10.1093/0195177967.001.0001
Google Scholar

Hieke, T., “The Role of ‘Scripture’ in the Last Words of Mattathias (1 Macc 2:49–70),” The Books of the Maccabees: History, Theology, Ideology Papers of the Second International Conference on the Deuterocanonical Books, Papa, Hungary, 9–11 June, 2005 (ed. G.G. Xeravits – J. Zsengellér; Supplements to the Journal for the Study of Judaism 118; Leiden – Boston, MA: Brill 2007) 61–74. DOI: https://doi.org/10.1163/9789047418931_006
Google Scholar

Himmelfarb, M., A Kingdom of Priests: Ancestry and Merit in Ancient Judaism (Philadelphia, PA: University of Pennsylvania Press 2006). DOI: https://doi.org/10.9783/9780812202274
Google Scholar

Hughes, K.R., Genesis: Beginning and Blessing (Crossway Books; Wheaton, IL – Boston, MA: Credo Reference 2014).
Google Scholar

Langkammer, H., Księga Syracha (ed. M. Wróbel – Z. Falczyński; Pismo Święte Starego Testamentu VIII–5; Poznań: Pallottinum 2020).
Google Scholar

Lemański, J., Księga Rodzaju. Rozdziały 11:27–36:43 (Nowy Komentarz Biblijny Stary Testament I/2; Częstochowa: Edycja Św. Pawła 2014).
Google Scholar

Leupold, H.C., Exposition of Genesis: Volumes 1 and 2 (Chillicothe, OH: De Ward Publishing 2010).
Google Scholar

Michel, O., “οἶκος, κτλ,” Theological Dictionary of the New Testament (ed. G. Friedrich; Grand Rapids, MI: Eerdmans 1967) V, 119–159.
Google Scholar

Mishnah Taʿanit, https://www.sefaria.org/Mishnah_Ta'anit?tab=contents (access 8.09.2022).
Google Scholar

Mounce, R.H., Romans: An Exegetical and Theological Exposition of Holy Scripture (The New American Commentary 27; Nashville, TN: Broadman & Holman 1995).
Google Scholar

Nawrot, J., “Aluzje literackie w teologicznej ocenie działań arcykapłana Szymona w 1 Mch 14,5,” Biblical Annals 11/1 (2021) 5–23. DOI: https://doi.org/10.31743/biban.9926. DOI: https://doi.org/10.31743/biban.9926
Google Scholar

Nawrot, J., Pierwsza Księga Machabejska. Rozdziały 1:1–6:16 (Nowy Komentarz Biblijny Stary Testament XIV/1; Częstochowa: Edycja św. Pawła 2016).
Google Scholar

Nawrot, J., “Wpływ teologii Ksiąg Kronik na Pierwszą Księgę Machabejską na przykładzie 2 Krn 25,1–28 i 1 Mch 11,” Collectanea Theologica 89/4 (2019) 169–198. DOI: https://doi.org/10.21697/ct.2019.89.4.06. DOI: https://doi.org/10.21697/ct.2019.89.4.06
Google Scholar

New Revised Standard Version Catholic Edition (National Council of the Churches of Christ 1989), https://www.usccb.org/offices/new-american-bible/approved-translations-bible (access 2022.09.06).
Google Scholar

Paciorek, A., Ewangelia według św. Mateusza. Rozdziały 1–13 (Nowy Komentarz Biblijny Nowy Testament I/1; Częstochowa: Edycja Św. Pawła 2004).
Google Scholar

Papaioannou, K., Israel, Covenant, Law: A Third Perspective on Paul (Eugene, OR: Wipf & Stock 2017).
Google Scholar

Piwowar, A., “Abraham w Pochwale Ojców (Syr 44,19–21),” Collectanea Theologica 88/4 (2018) 75–122. DOI: https://doi.org/10.21697/ct.2018.88.4.04. DOI: https://doi.org/10.21697/ct.2018.88.4.04
Google Scholar

Schmidt, T.E., Approaching the Bible as Literature: An Interactive Workbook (Eugene, OR: Cascade Books 2016).
Google Scholar

Soloveitchik, J.D., Abraham’s Journey: Reflections on the Life of the Founding Patriarch (New York, NY: KTAV 2008).
Google Scholar

Steinmann, A.E., Genesis: An Introduction and Commentary (Tyndale Old Testament Commentaries; London: InterVarsity Press 2019).
Google Scholar

Tora Pardes Lauder. Księga Pierwsza: Bereszit (ed. S. Pecaric; Kraków: Fundacja Ronalda S. Laudera 2001).
Google Scholar

Wróbel, M.S. (trans. and ed.), Biblia Aramejska Targum Neofiti 1. I. Księga Rodzaju (Lublin: Gaudium 2014).
Google Scholar

Xeravits, G.G., “Abraham in Jewish and Early Christian Literature,” The Books of the Maccabees: History, Theology, Ideology Papers of the Second International Conference on the Deuterocanonical Books, Papa, Hungary, 9–1 1 June, 2005 (ed. G.G. Xeravits – J. Zsengellér; Leiden – Boston, MA: Brill 2007) 29–40.
Google Scholar

Xeravits, G.G., “Abraham in the Old Testament Apocrypha,” Abraham in Jewish and Early Christian Literature (ed. S.A. Adams – Z. Domoney-Lyttle; London: T&T Clark 2019) 29–40. DOI: https://doi.org/10.5040/9780567675545.ch-002
Google Scholar

Youngblood, R., The Book of Genesis: An Introductory Commentary (Eugene, OR: Wipf & Stock 1999).
Google Scholar