The Relational Personalism of Joseph Ratzinger/Benedict XVI

Bogumił Gacka

doi:10.21697/ct.2023.93.4.05

Opublikowane: 2023-11-15

Tom 93 Nr 4 (2023)

The Relational Personalism of Joseph Ratzinger/Benedict XVI

Bogumił Gacka

Collectanea Theologica

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.21697/ct.2023.93.4.05

Abstrakt

Personalizm relacyjny Josepha Ratzingera polega na przekroczeniu liczby pojedynczej w pojęciu osoby. Istnienie osoby wskazuje na drugą osobę, inną osobę, bowiem osoba jest kimś w relacji z drugą osobą. Joseph Ratzinger dostrzega dwa ważne okresy w kształtowaniu się pojęcia osoby w teologii. Pierwszy okres to przejście od substancji do subsystencji. Drugi okres to przejście od subsystencji do relacji – zatem osoba to nie tylko samoistność, ale samoistność relacyjna. Dla Ratzingera ważna była książka Theodora Steinbüchela (1888–1949) Przełom w myśleniu (Der Umbruch des Denkens, Regensburg 1936), która wprowadziła go w myślenie personalistyczne. Benedykt XVI przeciwstawia się indywidualistycznie pojmowanemu zbawieniu, podkreślając kategorię relacji (Spe salvi, nr 27). Personalizm relacyjny w teologii społecznej stanowi złoty most pomiędzy indywidualizmem a kolektywizmem. Według Josepha Ratzingera stworzenie człowieka na obraz i podobieństwo Boga oznacza, że osoba ludzka jako subsystencja w relacji jest ukonstytuowana w relacji do Boga i bliźnich.

Słowa kluczowe:

osoba, relacja, personalizm relacyjny, Joseph Ratzinger, Benedykt XVI

Inne teksty tego samego autora

Bogumił Gacka, Grzegorz Hołub, Understanding the Person: Essays on the Personalism of Karol Wojtyła, European Studies in Theology, Philosophy and History of Religions 29, Peter Lang, Berlin – New York – Warszawa 2021, pp. 193. , Collectanea Theologica: Tom 91 Nr 4 (2021)

Pobierz pliki

PDF (English)

Zasady cytowania

Gacka, B. (2023). The Relational Personalism of Joseph Ratzinger/Benedict XVI. Collectanea Theologica, 93(4), 37–52. https://doi.org/10.21697/ct.2023.93.4.05

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Bartnik, C.S., Personalizm (Lublin: Wydawnictwo KUL 2013).
Google Scholar

Benedict XVI, Address of his Holiness Benedict XVI to the Clergy of Rome, 13 May 2005, https://www.vatican.va/content/benedict-xvi/en/speeches/2005/may/documents/hf_ben-xvi_spe_20050513_roman-clergy.html.
Google Scholar

Benedict XVI, Encyclical Letter Caritas in veritate (2009).
Google Scholar

Benedict XVI, Message of his Holiness Pope Benedict XVI for the Celebration of the World Day of Peace, 1 January 2007, The Human Person, the Heart of Peace, https://www.vatican.va/content/benedict-xvi/en/messages/peace/documents/hf_ben-xvi_mes_20061208_xl-world-day-peace.html.
Google Scholar

Bezançon, J.-N., Bóg nie jest samotny. Trójca Święta w życiu chrześcijan (trans. M. Cofta; Poznań: Święty Wojciech 2009).
Google Scholar

Buber, M., Ja i Ty: Wybór pism filozoficznych (trans. J. Doktór; Warszawa: PAX 1992).
Google Scholar

Congregation for the Doctrine of the Faith, Instruction on Christian Freedom and Liberation Libertatis conscientia (1986).
Google Scholar

Crosby, J.F., The Personalism of John Henry Newman (Washington, D.C.: The Catholic University of America 2014). DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctt1287bv7
Google Scholar

Gacka, B., “Od Newmana do Ratzingera,” Personalizm 13 (3007) 45–58.
Google Scholar

Gacka, B., Znaczenie osoby w teologii Josepha Ratzingera – Benedykta XVI (Warszawa: Wydawnictwo UKSW 2010).
Google Scholar

Gänswein, G. – Gaeta, S., Tylko Prawda: Moje życie u boku Benedykta XVI (trans. A. Gogolin – A. Zielińska; Kraków: Esprit 2023).
Google Scholar

Hołub, G., Understanding the Person: Essays on the Personalism of Karol Wojtyła (European Studies in Theology, Philosophy and History of Religions 29; Berlin: Peter Lang 2021).
Google Scholar

Klocker, H.R., “The Personal God of John Henry Newman,” The Personalist 57 (1976) 145–161.
Google Scholar

Kowalczyk, S., Nurty Personalizmu: Od Augustyna do Wojtyły (Lublin: Wydawnictwo KUL 2010).
Google Scholar

Langemeyer, B., Der dialogische Personalismus in der evangelischen und katholischen Theologie der Gegenwart (Paderborn: Bonifatius 1963).
Google Scholar

Läpple, A., Od egzegezy do katechezy. I. Stary Testament. II. Nowy Testament (trans. B. Białecki; Warszawa: PAX 1946).
Google Scholar

Lienkamp, A., Theodor Steinbüchel und der Nationalsozialismus (Osnabrücker Beiträge zur Theologie und Ethik 2; Osnabrück 2018).
Google Scholar

Patterson, C., Chalcedonian Personalism: Rethinking the Human (Oxford – Berlin – New York, NY: Peter Lang 2016). DOI: https://doi.org/10.3726/b10407
Google Scholar

Ratzinger, J., Fede, ragione, verità: La teologia di Joseph Ratzinger, un’antologia a cura di Umberto Casale (Torino: Lindau 2009).
Google Scholar

Ratzinger, J., The God of Jesus Christ: Meditations on the Triune God (trans. B. McNeil; San Francisco: Ignatius Press 2008); Polish translation: J. Ratzinger, Bóg Jezusa Chrystusa: Medytacje o Bogu Trójjedynym (trans. J. Zychowicz; Kraków: Znak 2006).
Google Scholar

Ratzinger, J., Introduction to Christianity (trans. J.R. Foster; New York, NY: The Seabury Press 1979); Polish translation: J. Ratzinger, Wprowadzenie w chrześcijaństwo (trans. Z. Włodkowa; Kraków: Znak 2006).
Google Scholar

Ratzinger, J., Moje życie (trans. W. Wiśniowski; Częstochowa: Edycja Świętego Pawła 1998).
Google Scholar

Ratzinger, J., “Personverständnis in der Theologie,” Dogma und Verkündigung (Donauwörth 2005) 201–219; Polish translation: J. Ratzinger, “Znaczenie osoby w teologii” (trans. R. Skrzypczak), Personalizm 8 (2005) 33–48.
Google Scholar

Ratzinger, J. – Seewald, P., Bóg i świat: Wiara i życie w dzisiejszych czasach. Z kardynałem Josephem Ratzingerem, Benedyktem XVI rozmawia Peter Seewald (trans. J. Sowiński; Kraków: Wydawnictwo Znak 2005).
Google Scholar

Ratzinger, J. – Seewald, P., Sól ziemi: Chrześcijaństwo i Kościół Katolicki na przełomie tysiącleci. Z kardynałem Josephem Ratzingerem, Benedyktem XVI rozmawia Peter Seewald (trans. G. Sowiński; Kraków: Znak 1997).
Google Scholar

Rowland, T., Ratzinger’s Faith: The Theology of Pope Benedict XVI (Oxford: Oxford University Press 2008); Polish translation: J. Ratzinger, Wiara Ratzingera: Teologia Benedykta XVI (trans. A. Gomola; Kraków: WAM 2010).
Google Scholar

Seewald, P., Benedykt XVI: Życie (Kraków: Znak 2021).
Google Scholar

Steinbüchel, T., Der Umbruch des Denkens: Die Frage nach der christlichen Existenz erläutert an Ferdinand Ebners Menschdeutung (Regensburg: F. Pustet 1936).
Google Scholar

Szymik, J., Theologia benedicta (Katowice: Księgarnia św. Jacka 2010) I.
Google Scholar