Wpływ nauczania religii na religijną wiedzę i wiarę uczniów. Analiza opinii młodzieży

Paweł Mąkosa; Helena Słotwińska; Janusz Mariański; Marta Buk-Cegiełka; Radosław Rybarski

doi:10.21697/ct.2024.94.2.05

Opublikowane: 2024-05-15

Tom 94 Nr 2 (2024)

Wpływ nauczania religii na religijną wiedzę i wiarę uczniów. Analiza opinii młodzieży

Paweł Mąkosa

, Helena Słotwińska

, Janusz Mariański

, Marta Buk-Cegiełka

, Radosław Rybarski

Collectanea Theologica

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.21697/ct.2024.94.2.05

Abstrakt

Pogłębianie wiedzy religijnej oraz wiary w Boga stanowi główne zadanie dla nauczania religii w ujęciu konfesyjno-katechumenalnym, jakie funkcjonuje w Polsce. Często jednak uważa się, że zadania te nie są realizowane w wystarczającym stopniu. W niniejszym artykule podjęto próbę zbadania tego problemu z perspektywy uczniów. W tym celu przeprowadzono analizę opinii młodzieży szkół ponadpodstawowych, pozyskanych podczas ogólnopolskich badań ilościowych. Młodzież sama oceniała, czy i w jakim stopniu udział w lekcjach religii pozytywnie wpływa na jej wiedzę religijną oraz wiarę. Na podstawie analizy tych opinii sformułowano wnioski edukacyjne i pastoralne oraz podjęto próbę znalezienia rozwiązań dla zdiagnozowanych wyzwań.

Słowa kluczowe:

edukacja religijna, wiedza religijna, wiara religijna, socjologia religii, katecheza

Inne teksty tego samego autora

Eugeniusz Sakowicz, Janusz Mariański, Józef Baniak, Marek Marczewski, Biuletyn socjologii religii , Collectanea Theologica: Tom 91 Nr 1 (2021)
Paweł Mąkosa, Biuletyn Katechetyczny , Collectanea Theologica: Tom 94 Nr 1 (2024)

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Mąkosa, P., Słotwińska, H., Mariański, J., Buk-Cegiełka, M., & Rybarski, R. (2024). Wpływ nauczania religii na religijną wiedzę i wiarę uczniów. Analiza opinii młodzieży. Collectanea Theologica, 94(2), 113–138. https://doi.org/10.21697/ct.2024.94.2.05

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Bagrowicz, J., „Inicjacyjno-katechumenalny kształt edukacji religijnej dorosłych w Kościele”, Collectanea Theologica 72/2 (2002) 85–108.
Google Scholar

Baniak, J., „Żywotność katechezy szkolnej w Polsce w spostrzeżeniach i krytycznej ocenie młodzieży licealnej i akademickiej. Od akceptacji do kontestacji”, Tradycja i innowacja w polu refleksji socjologii religii (red. S.H. Zaręba – I. Borowik; Warszawa: Kontrast 2016) 341–357.
Google Scholar

Bazylak, J., Postawy religijne młodzieży i ich związki z wybranymi elementami osobowości (Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej 1984).
Google Scholar

Boguszewski, R., „Religijność młodzieży”, Młodzież 2021. Raport z badań ilościowych zrealizowanych przez Fundację CBOS (Warszawa: CBOS 2022) 126–140.
Google Scholar

Centrum Badania Opinii Społecznej, Komunikat z badań nr 89/2022. Polski pejzaż religijny – z dalekiego planu (oprac. M. Grabowska; Warszawa: CBOS 2022).
Google Scholar

Centrum Badania Opinii Społecznej, Komunikat z badań nr 91/2022. Polski pejzaż religijny – z bliższego planu (oprac. M. Grabowska; Warszawa: CBOS 2022).
Google Scholar

Centrum Badania Opinii Społecznej, Religijność młodych na tle ogółu społeczeństwa. Komunikat z badań nr 144/2021 (oprac. M. Grabowska; Warszawa: CBOS 2021).
Google Scholar

Czekalski, R., „Wiara i wiedza warunkiem katechezy”, Studia Katechetyczne 10 (2014) 41–52.
Google Scholar

Dingemans, L. - Rémy, I., „Kryteria żywotności katolicyzmu”, Ludzie – wiara – Kościół. Analizy socjologiczne (red. B. Cywiński; Warszawa: Więź 1966) 113–142.
Google Scholar

Filipczuk, M., „Wychowanie moralne w kontekście przemian cywilizacyjnych”, Collectanea Theologica 88/1 (2018) 141–171. DOI: https://doi.org/10.21697/ct.2018.88.1.06.
Google Scholar

Główny Urząd Statystyczny, „Ludność według przynależności do wyznania religijnego”, https://stat.gov.pl/spisy-powszechne/nsp-2021/nsp-2021-wyniki-ostateczne/tablice-z-ostatecznymi-danymi-w-zakresie-przynaleznosci-narodowo-etnicznej-jezyka-uzywanego-w-domu-oraz-przynaleznosci-do-wyznania-religijnego,10,1.html (dostęp 17.10.2023).
Google Scholar

Gogolik, M., „Deklaracja wiary a poziom wiedzy religijnej młodzieży”, Język. Religia. Tożsamość 12 (2015) 35–56.
Google Scholar

Jarmoch, E., „Religijność indywidualna Polaków”, Kościół i religijność Polaków 1945–1999 (red. W. Zdaniewicz  T. Zembrzuski; Warszawa: Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC 2000) 385–405.
Google Scholar

Jasiński, K., „The Internal Secularisation of Religion”, Collectanea Theologica 91/4 (2021) 95–111. DOI: https://doi.org/10.21697/ct.2021.91.4.04.
Google Scholar

Katechizm Kościoła Katolickiego (Poznań: Pallottinum 1994).
Google Scholar

Katolicka Agencja Informacyjna, „Raport Kościół w Polsce 2023”, https://www.ekai.pl/raport-kosciol-w-polsce-2023 (dostęp 17.10.2023).
Google Scholar

Kawalec, P., „Wiedza”, Encyklopedia katolicka (red. E. Gigilewicz; Lublin: Wydawnictwo Naukowe KUL 2014) XX, 485–487.
Google Scholar

Kompendium Katechizmu Kościoła Katolickiego (Kielce: Jedność 2005).
Google Scholar

Konferencja Episkopatu Polski, Dyrektorium katechetyczne Kościoła katolickiego w Polsce (Warszawa – Kraków: WAM 2001).
Google Scholar

Kurzydło, D., „Po co (nam) lekcja religii? Stosunek młodzieży do nauczania religii w szkole”, Edukacja 1 (2023) 4–17. DOI: https://doi.org/10.24131/3724.230103.
Google Scholar

Mariański, J., Pluralizm społeczno-kulturowy jako megatrend a religijność i moralność. Studium socjologiczne (Lublin: Wyższa Szkoła Nauk Społecznych z siedzibą w Lublinie 2022).
Google Scholar

Mąkosa, P., „Confessional and catechetical nature of religious education in Poland”, The Person and the Challenges 5/2 (2015) 53–66. DOI: https://doi.org/10.15633/pch.1521.
Google Scholar

Mąkosa, P., „Preewangelizacja pierwszym i koniecznym etapem formacji chrześcijańskiej”, Katecheta 54/7–8 (2010) 25–34.
Google Scholar

Mąkosa, P., „Przyszłość ewangelizacji i katechezy wobec przemian kulturowych”, Wychowanie i katecheza w służbie Polakom w kraju i na emigracji (red. P. Mąkosa; Lublin: Pronoia 2018) 8–19.
Google Scholar

Mąkosa, P. - Zając, M. - Zakrzewski, G., „Opting out of Religious Education and the Religiosity of Youth in Poland: A Qualitative Analysis”, Religions 13/906 (2022) 1–9. DOI: https://doi.org/10.3390/rel13100906.
Google Scholar

Murawski, R., „Istotne funkcje katechezy”, Horyzonty Wiary 7/3 (1996) 6–7.
Google Scholar

Olechnicki, K. - Załęcki, P., Słownik socjologiczny (Toruń: Graffiti BC 2002).
Google Scholar

Opozda, D., „Wiedza”, Encyklopedia aksjologii pedagogicznej (red. K. Chałas  A. Maj; Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne 2016) 1314–1318.
Google Scholar

Osewska, E., „Ograniczenia i możliwości katechezy w rodzinie”, Seminare. Poszukiwania naukowe 11 (1995) 81–98.
Google Scholar

Papieska Rada ds. Krzewienia Nowej Ewangelizacji, Dyrektorium o Katechizacji (Kielce: Jedność 2020).
Google Scholar

Piwowarski, W., „Postawy wobec wiary”, Postawy społeczno-religijne mieszkańców archidiecezji katowickiej (red. W. Zdaniewicz - T. Zembrzuski; Katowice: Księgarnia św. Jacka 1999) 13–22.
Google Scholar

II Polski Synod Plenarny (1991–1999) (Warszawa – Poznań: Pallottinum 2001).
Google Scholar

Rogowski, C., „Młodzież i ewangelizacja w środowiskach katolickich i protestanckich w Niemczech”, Młodzież a ewangelizacja w perspektywie wyzwań XXI wieku (red. W. Nowak; Olsztyn: Studio Poligrafii Komputerowej SQL 2000) 89–111.
Google Scholar

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach (Dz.U. 1992 nr 36 poz. 155 z późniejszymi zmianami).
Google Scholar

Słotwińska, H., Kształtowanie postaw na katechezie (Lublin: Wydawnictwo KUL 2004).
Google Scholar

Stark, R. - Charles, Y.-G., „Wymiary zaangażowania religijnego”, Socjologia religii. Wybór tekstów (red. W. Piwowarski; Kraków: Nomos 1998) 184–185.
Google Scholar

Szpet, J., „Podstawa programowa katechezy”, Przesłanie dokumentów katechetycznych Kościoła w Polsce (red. S. Dziekoński; Warszawa: Verbinum 2003) 23–42.
Google Scholar

Szymczak, W., „Wiedza religijna jako parametr religijności. Założenia teoretyczne i ich implikacje”, W poszukiwaniu ciągłości i zmiany. Religia w perspektywie socjologicznej (red. I. Borowik; Kraków: Nomos 2012) 77–93.
Google Scholar

Szyndler, K., Znajomość i akceptacja wartości religijno-moralnych. Studium katechetyczno-socjologiczne w świetle badań maturzystów archidiecezji przemyskiej (Dysertacja doktorska: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Lublin 2023).
Google Scholar

Święs, K., Przemiany religijności miejskiej w czasie transformacji systemowej (Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL 2011).
Google Scholar

Youcat - Katechizm Kościoła Katolickiego dla młodych (Częstochowa: Edycja św. Pawła 2011).
Google Scholar

Vogt, E., „Problem obiektywności w badaniach socjoreligijnych”, Socjologia religii. Wybór tekstów (red. F. Adamski; Kraków: WAM 1983) 275–281.
Google Scholar

Zakrzewski, G., „Motywy rezygnacji młodzieży z lekcji religii oraz szanse zatrzymania tego procesu na podstawie badań w diecezji płockiej”, Nowa epoka polskiej katechezy (red. D. Kiełb; Rzeszów: Bonus Liber 2021) 69–87.
Google Scholar

Zubrzycka-Maciąg, T., „Oczekiwania młodzieży względem nauczania religii w szkole średniej – raport z badań”, Roczniki Teologiczne 68/11 (2021) 71–86. DOI: https://doi.org/10.18290/rt226911.3.
Google Scholar