Przeoczone pejzaże, reżyserowane krajobrazy. O poetyce reportaży przyrodniczych Adama Robińskiego

Edyta Żyrek-Horodyska

doi:10.21697/kmt.2024.59.17

Published: 2024-11-13

Vol. 59 (2024)

Missed Landscapes, Staged Landscapes. On the Poetics of Adam Robiński's Nature Reportages

Edyta Żyrek-Horodyska

Kultura-Media-Teologia

Section: Artykuły i rozprawy

https://doi.org/10.21697/kmt.2024.59.17

Abstract

The aim of the article is to characterize the poetics of nature reportage as a genre in which the nature becomes the dominant element. The idea of active and empathetic sensitivity is the key category of the nature’s perception. The article presents the analyses of three reportages by Adam Robiński: Hajstra. The Landscape from Side Roads, Kiczery. A Journey through the Bieszczady Mountains and Palaces on the Water. On the Trail of Polish Beavers. The research combined the „close reading” method with the „green reading” perspective. Analyzes have shown that the nature writing techniques used by the journalist help to educate the reader and develop his sensitivity.

Keywords:

Adam Robiński, reportage, ecopoetics, landscape, ecology

Download files

pdf (Język Polski)

Cited by / Share

References

Adam Robiński, (brak daty opubl.), https://czarne.com.pl/katalog/autorzy/adam-robinski (dostęp 1.12.2023).
Google Scholar

Alexander N., Theologies of the Wild. Contemporary Landscape Writing, „Journal of Modern Literature” 2015 nr 4.
Google Scholar

Barcz A., Realizm ekologiczny. Od ekokrytyki do zookrytyki w literaturze polskiej, Katowice 2016.
Google Scholar

Braidotti R., Podmioty nomadyczne. Ucieleśnienie i różnica seksualna w feminizmie współczesnym, przeł. A. Derra. Warszawa 2009.
Google Scholar

Buell L., Representing the Environment, w: L. Couple (red.), The Green Studies Reader. From Romanticism to Ecocriticism, London, New York 2000.
Google Scholar

Buell L., The Environmental Imagination. Thoreau, Nature Writing, and the Formation of American Culture, Cambridge 1996.
Google Scholar

Czubaszek M., Bóbr bobrowi nierówny, (brak daty opubl.), https://przekroj.pl/nauka/bobr-bobrowi-nierowny-magdalena-czubaszek (dostęp 4.12.2023).
Google Scholar

Darska B., Młodzi i fakty. Notatki o reportażach roczników osiemdziesiątych, Olsztyn 2017.
Google Scholar

Domańska E., Humanistyka ekologiczna, „Teksty Drugie” 2013 nr 1-2.
Google Scholar

Durczak J., Rozmowy z Ziemią. Tradycja przyrodopisarska w literaturze amerykańskiej, Lublin 2010.
Google Scholar

Fiedorczuk J., Cyborg w ogrodzie. Wprowadzenie do ekokrytyki, Gdańsk 2015.
Google Scholar

Grząślewicz T., Spuścić krajobraz ze smyczy, (brak daty opubl.), https://gazeta.us.edu.pl/node/432763 (dostęp 4.12.2023).
Google Scholar

Haraway D., Manifest gatunków stowarzyszonych, przeł. J. Bednarek, w: A. Gajewska (red.), Teorie wywrotowe. Antologia przekładów, Poznań 2012.
Google Scholar

Jankowska E., Adam Robiński: Sorry, Polsko, ale bóbr nigdzie sobie stąd nie pójdzie, z 6.05.2022, https://weekend.gazeta.pl/weekend/7,177330,28413436,adam-robinski-sorry-polsko-ale-bobr-nigdzie-sobie-stad-nie.html (dostęp: 2.12.2023).
Google Scholar

Kowalcze M., Czytanie dyfrakcyjne, „Teksty Drugie” 2023 nr 3.
Google Scholar

Lekowska D., Sprawy ziemi. (Eko)poetyka Małgorzaty Lebdy, „Poznańskie Studia Polonistyczne” 2018 nr 33.
Google Scholar

M.P. Markowski, Formalizm amerykański – New Criticism, w: A. Burzyńska, M.P. Markowski (red.), Teorie literatury XX wieku. Podręcznik, Kraków 2006.
Google Scholar

Miller D., „Opisywać trzeba tak, jakby się widziało pierwszy raz w życiu”. Językowe środki opisu zwierząt oraz relacji człowiek–zwierzę według Michała Książka, „Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies” 2021 nr 2.
Google Scholar

Myga-Piątek U., O wzajemnych relacjach przestrzeni i krajobrazu kulturowego. Rozważania wstępne, „Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego” 2014 nr 24.
Google Scholar

Piechota D., Puszcza jodłowa Stefana Żeromskiego w świetle tradycji przyrodopisarskiej, „Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo” 2022 nr 12.
Google Scholar

Pociąga mnie widok – rozmowa z Adamem Robińskim, (brak daty opubl.), https://www.500miles.pl/wywiady/2020/pociaga-mnie-widok-rozmowa-z-adamem-robinskim/ (dostęp 3.12.2023).
Google Scholar

Robiński A., Hajstry. Krajobraz bocznych dróg, Wołowiec 2023.
Google Scholar

Robiński A., Kiczery. Podróż przez Bieszczady, Wołowiec 2019.
Google Scholar

Robiński A., Pałace na wodzie. Tropem polskich bobrów, Wołowiec 2022.
Google Scholar

Roszczynialska M., Poetyka aktywnej wrażliwości Michała Książka (w dobie antropocenu), w: M. Kochanowski i K. Sawicka-Mierzyńska (red.), Twórczość Wiesława Kazaneckiego oraz laureatów nagrody literackiej jego imienia, Białystok 2020.
Google Scholar

Rybicka E., Geopoetyka. Przestrzeń i miejsce we współczesnych teoriach i praktykach literackich, Kraków 2014.
Google Scholar

Sowińska A., Stumilowy las. Rozmowa z Adamem Robińskim, (brak daty opubl.), https://www.dwutygodnik.com/artykul/8611-stumilowy-las.html (dostęp 4.12.2023).
Google Scholar

Stanton R.R., Disneyfication of Animals, Newcastle upon Tyne 2020.
Google Scholar

Szalewska K., Ekoliteratura w kontekście animal studies i zwrotu etycznego, „Porównania” 2022 nr 1.
Google Scholar

Tabaszewska J., Ekokrytyczna (samo)świadomość, „Teksty Drugie” 2018 nr 2.
Google Scholar

Tokarczuk O., Czuły narrator, Kraków 2020.
Google Scholar

Tomaszewska W., „Zielone pisanie”, „zielone czytanie”. Humanistyka ekologiczna jako projekt badań literaturoznawczych, „Studia Ecologiae et Bioethicae” 2018 nr 4.
Google Scholar

Trusewicz K., Ekogawędy Simony Kossak, „Białostockie Studia Literaturoznawcze” 2016 nr 9.
Google Scholar

Ubertowska A., Historie biotyczne. Pomiędzy estetyką a geotraumą, Warszawa 2020.
Google Scholar

Ubertowska A., „Mówić w imieniu biotycznej wspólnoty”. Anatomie i teorie tekstu środowiskowego/ekologicznego, „Teksty Drugie” 2018, nr 2.
Google Scholar

Wilk M., Wołoka, Kraków 2011.
Google Scholar

Wylie J., Landscape, London, New York 2007.
Google Scholar

Zaremba Ł., Dzikość zmajstrowana. Rozmowa z Adamem Robińskim, (brak daty opubl.), https://www.dwutygodnik.com/artykul/7519-dzikosc-zmajstrowana.html (dostęp 1.12.2023).
Google Scholar

Żyrek-Horodyska E., Ekopoetyka Kapuścińskiego, „Kultura – Media – Teologia” 2020 nr 2.
Google Scholar

Żyrek-Horodyska E., Slow journalism, czyli reporterska szkoła uważności, „Społeczeństwo i Polityka” 2019 nr 4.
Google Scholar