Zmiany w instytucji zawarcia małżeństwa cywilnego w formie kanonicznej

ALEKSANDRA  SZADOK-BRATUŃ

doi:10.21697/pk.2018.61.1.05

Opublikowane: 2018-04-16

Tom 61 Nr 1 (2018)

Zmiany w instytucji zawarcia małżeństwa cywilnego w formie kanonicznej

ALEKSANDRA SZADOK-BRATUŃ

Prawo Kanoniczne

Dział: Rozprawy i Artykuły

https://doi.org/10.21697/pk.2018.61.1.05

Abstrakt

Prezentowany projekt koncentruje się na analizie znaczenia zmian dokonanych przez ustawę Prawo o aktach stanu cywilnego w zakresie regulacji, które mają zastosowanie do tzw. małżeństw konkordatowych. Modyfikacje związane z digitalizacją aktów stanu cywilnego przynoszą dwuwymiarowe korzyści. Z jednej strony administracja stanu cywilnego działa sprawniej, realizując zadania publiczne określone przez normatywną procedurę nadania małżeństwu cywilnemu formy kanonicznej. Z drugiej strony, informatyzacja ułatwia proces obsługi przyszłych małżonków. Zmiany administracyjno-prawne dokonane nową ustawą nie spełniają standardów dobrej legislacji, zarówno pod względem merytorycznym, jak i redakcyjno-technicznym. Największe kontrowersje budzi nieprecyzyjna kontrola na styku dwóch systemów prawnych: państwowego i kanonicznego. Zamiast zapewnić efektywną współpracę administracji stanu cywilnego z administracją kościelną dla dobra małżeństwa, ustawodawca stworzył przestrzeń dla wątpliwości interpretacyjnych i różnorodnych praktyk w parafiach i urzędach stanu cywilnego. Zmiany kanoniczne i prawne odnoszą się do listy stanowisk duchownych, które realizują zadania publiczne na etapie zawierania małżeństwa. Z aprobatą należy przyjąć przebudowę nomenklatury kanonicznej, zwłaszcza doprecyzowanie pojęcia diecezjanina lokalnego oraz wyodrębnienie dwóch katalogów stanowisk kościelnych, które zostaną przypisane odpowiednio duchownym uprawnionym do odbierania oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński i sporządzania zaświadczeń stanowiących podstawę ich rejestracji.

Słowa kluczowe:

prawo o aktach stanu cywilnego; małżeństwo cywilne w formie kanonicznej; duchowny Kościoła katolickiego; kierownik urzędu stanu cywilnego

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

SZADOK-BRATUŃ, A. . (2018). Zmiany w instytucji zawarcia małżeństwa cywilnego w formie kanonicznej. Prawo Kanoniczne, 61(1), 77–103. https://doi.org/10.21697/pk.2018.61.1.05

Cited by / Share

Bibliografia

Źródła
Google Scholar

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 26 października 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania aktów stanu cywilnego, sposobu prowadzenie ksiąg stanu cywilnego, ich kontroli, przechowywania i zabezpieczenia oraz wzorów aktów stanu cywilnego, ich odpisów, zaświadczeń, i protokołów, Dz. U. Nr 136, poz. 884 z późn. zm.; obwieszczenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 lutego 2008 r. w sprawie ogłoszenia wykazu stanowisk, których zajmowanie upoważnia do sporządzenia zaświadczenia stanowiącego postawę sporządzenia aktu małżeństwa zwartego w sposób określony w art. 1 § 2 i 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, M. P. Nr 18, poz.191.
Google Scholar

Uchwała Nr 157 Rady Ministrów z dnia 25 września 2012 r. w sprawie przyjęcia Strategii Rozwoju Kraju 2020, M. P. poz. 882; uchwałę Nr 17 Rady Ministrów z dnia 12 lutego 2013 r. w sprawie przyjęcia strategii „Sprawne Państwo 2020”, M. P., poz. 136.
Google Scholar

Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego, t.j. Dz. U. z 2014 r., poz. 101 z późn. zm.
Google Scholar

Ustawa z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności, t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 388 z późn. zm. i ustawa z dnia 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych, t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 391 z późn. zm.
Google Scholar

Ustawa z dnia 29 września 1986 r. – Prawo o aktach stanu cywilnego, t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 212, poz. 1264 z późn. zm., dalej: p.a.s.c. z 1986 r.
Google Scholar

Ustawy z dnia 28 listopada 2014 r. – Prawo o aktach stanu cywilnego, Dz. U., poz. 1741 z późn. zm., dalej: p.a.s.c.
Google Scholar

Uzasadnienie projektu ustawy z dnia 10 października 2014 r. – Prawo o aktach stanu cywilnego, druk sejmowy nr 2620, s. 1-2, http://www.sejm.gov.pl/sejm7.nsf/druk.xsp?nr=2620 [dostęp: 12.11.2016].
Google Scholar

Literatura
Google Scholar

BASIOR I., Komentarz do art. 15, w: I. BASIOR, A. CZAJKOWSKA, D. SORBIAN, Prawo o aktach stanu cywilnego z komentarzem. Przepisy wykonawcze i związkowe oraz wzory dokumentów, red. A. Czajkowska, Warszawa 2015, s. 49-50.
Google Scholar

CZAJKOWSKA A., Komentarz do art. 61a, w: A. CZAJKOWSKA, E. PACHNIEWSKA, Prawo o aktach stanu cywilnego. Komentarz. Orzecznictwo. Wzory dokumentów i pism, Warszawa 2011, s. 200-202.
Google Scholar

GÓRALSKI W., ADAMCZEWSKI W., Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską z dnia 28 lipca 1993, Płock 1994, s. 60.
Google Scholar

GÓRALSKI W., Małżeństwo kanoniczne, Warszawa 2011, s. 254-256.
Google Scholar

KRUKOWSKI J., Forma zawarcia małżeństwa, w: W. GÓRALSKI, E. GÓRECKI, J. KRUKOWSKI, J. KRZYWDA, P. MAJER, B. ZUBERT, Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego, T. III/2, Księga IV, Uświęcające zdania Kościoła, red. J. Krukowski, Poznań 2010, s. 311-313.
Google Scholar

KUGLARZ P., ZOLL F., Małżeństwo konkordatowe, Kraków 1994.
Google Scholar

MĄCZYŃSKI A., Wpływ konkordatu na polskie prawo małżeńskie, w: Studia z prawa prywatnego. Księga pamiątkowa ku czci Profesor Biruty Lewaszkiewicz-Petrykowskiej, Łódź 1997, s. 128.
Google Scholar

MEZGLEWSKI A., TUNIA A., Wyznaniowa forma zawarcia małżeństwa cywilnego, Warszawa 2007, s. 137-139.
Google Scholar

MIERZWIŃSKI P., Rewolucja w urzędach stanu cywilnego – System Rejestrów Państwowych od kuchni, Metryka 2014, nr 1, s. 167-168.
Google Scholar

PAKUŁA M., Odpisy i zaświadczenia aktów stanu cywilnego na bezpiecznych drukach, Metryka 2015, nr 1, s. 311-319.
Google Scholar

SITARZ M., Słownik prawa kanonicznego, Warszawa 2004.
Google Scholar

SMYCZYŃSKI T., Małżeństwo „konkordatowe” a konstytucja (o potrzebie i zakresie nowelizacji kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), Państwo i Prawo 1997, z. 6, s. 209-210.
Google Scholar

SOBAŃSKI R., Uwagi o zmianach w prawie polskim postulowanych art. 10 Konkordatu z 28 lipca 1993 roku, w: Czy potrzebna jest w Polsce zmian prawa rodzinnego i opiekuńczego, red. B. Czech, Katowice 1997, s. 287.
Google Scholar

SOBAŃSKI R., Władza rządzenia, w: R. SOBAŃSKI, J. KRUKOWSKI, Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego, T. I, Księga I, Normy Ogólne, red. J. Krukowski, Poznań 2003, s. 219-220.
Google Scholar

STRZEBIŃCZYK J., Zawarcie małżeństwa wyznaniowego podlegającego prawu polskiemu, Rejent 1999, nr 4, s. 18-19.
Google Scholar

SZADOK-BRATUŃ A., Procedura zawierania małżeństwa „konkordatowego” w kontekście polskiego prawa administracyjnego, Prace Naukowe Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, Seria: e-Monografie, nr 28, Wrocław 2013, http://www.bibliotekacyfrowa.pl/publication/41354, s. 147-148.
Google Scholar

TUNIA A., Realizacja przesłanki koniecznej dotyczącej udziału czynnika oficjalnego przy zawieraniu małżeństw w trybie art. 1 § 2 KRO, w: Prawo rodzinne w dobie przemian, red. P. Kasprzyk, P. Wiśniewski, Lublin 2009, s. 127-135.
Google Scholar

WENZ W., Kancelaria parafialna jako przestrzeń kościelnego posługiwania, Wrocław 2008.
Google Scholar

ALEKSANDRA SZADOK-BRATUŃ

Afiliacja:

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego Polska

Biogram

Dr Aleksandra Szadok-Bratuń − absolwentka Wydziału Prawa Kanonicznego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (magisterium z prawa kanonicznego) i Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego (magisterium i doktorat z prawa). Adiunkt w Zakładzie Prawa Administracyjnego Instytutu Nauk Administracyjnych Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego; radca prawny Okręgowej Izby Radców Prawnych we Wrocławiu; adwokat kościelny Metropolitalnego Sądu Duchownego we Wrocławiu. Specjalizuje się w zagadnieniach interdyscyplinarnych z obszaru prawa: publicznego, prywatnego i kanonicznego oraz filozofii prawa.