Prawo kanoniczne w formacji do kapłaństwa. między „tradycją formacyjną” a wyzwaniami współczesności w świetle „Ratio Fundamentalis Institutionis Sacerdotalis” z 6 grudnia 2016 r.

LUCJAN ŚWITO

doi:10.21697/pk.2017.60.4.04

Opublikowane: 2018-10-07

Tom 60 Nr 4 (2017)

Prawo kanoniczne w formacji do kapłaństwa. między „tradycją formacyjną” a wyzwaniami współczesności w świetle „Ratio Fundamentalis Institutionis Sacerdotalis” z 6 grudnia 2016 r.

LUCJAN ŚWITO

Prawo Kanoniczne

Dział: Rozprawy i Artykuły

https://doi.org/10.21697/pk.2017.60.4.04

Abstrakt

W dniu 8 grudnia 2016 r. Kongregacja ds. Duchowieństwa w dokumencie „Ratio fundamentalis institutionis sacerdotalis” dokonała nowelizacji ogólnych norm dotyczących formacji kapłańskiej dla całego Kościoła. Przeprowadzona nowelizacja zrodziła konieczność opracowania przez poszczególne Konferencje Episkopatów krajowego programu formacji kapłańskiej. Program formacji krajowej powinien między innymi na nowo określić program studiów seminaryjnych, uwzględniając specyfikę i potrzeby danego kraju.

Prezentowany artykuł poprzez analizę współczesnych realiów społeczno-prawnych istniejących w Rzeczpospolitej Polskiej wskazuje na najbardziej palące problemy, które powinny być uwzględnione w procesie kształcenia alumnów w dziedzinie prawa kanonicznego i postuluje, aby prawo kanoniczne było wykładane z większym uwzględnieniem regulacji prawa świeckiego obowiązującego w Polsce, zwłaszcza prawa cywilnego i rodzinnego. Dokonana analiza wskazuje również na pewien anachronizm w zakresie uregulowań obrotu majątkiem kościelnym.

Słowa kluczowe:

formacja kapłańska, kształcenie kapłanów, prawo kanoniczne, duchowieństwo, ratio fundamentalis, seminarium duchowne

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

ŚWITO, L. (2018). Prawo kanoniczne w formacji do kapłaństwa. między „tradycją formacyjną” a wyzwaniami współczesności w świetle „Ratio Fundamentalis Institutionis Sacerdotalis” z 6 grudnia 2016 r. Prawo Kanoniczne, 60(4), 67–85. https://doi.org/10.21697/pk.2017.60.4.04

Cited by / Share

Bibliografia

CHMIEL W., Obrót nieruchomościami przez parafię rzymskokatolicką, Rejent 2000, nr 6, s. 13-25.
Google Scholar

Codex Iuris Canonici. Auctoritate Ioannis Pauli PP. II promulgatus. Kodeks Prawa Kanonicznego. Przekład polski zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu Polski, Pallotinum 1984
Google Scholar

Codex Iuris Canonici. Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz. Powszechne i partykularne ustawodawstwo Kościoła katolickiego. Podstawowe akty polskiego prawa wyznaniowego, (red.) Piotr Majer, edycja polska na podstawie wydania hiszpańskiego, Kraków 2011.
Google Scholar

DANIELOU J., MARROU H., Historia Kościoła. Od początków do roku 600, t. 1, Warszawa 1986.
Google Scholar

Dekret o formacji kapłańskiej Optatam totius, w: Sobór Watykański II. Konstytucje, dekrety, deklaracje. Tekst polski, Poznań 1986, s. 286-300.
Google Scholar

DZIERŻON G., Niezdolność do zawarcia małżeństwa jako kategoria kanoniczna, Warszawa 2002.
Google Scholar

ERLEBACH G., Tożsamość seksualna a nieważność związku małżeńskiego według najnowszej jurysprudencji rotalnej (1983–1994). Zarys systematyczny, w: B.W. Zuber (red.) Tożsamość seksualna nupturientów a zdolność do zgody małżeńskiej. Materiały I Międzynarodowego Sympozjum Prawa Kanonicznego zorganizowanego przez Katedrę Prawa Kanonicznego Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego w Opolu, 16 X 1996, Opole 1998, s. 130.
Google Scholar

FRANCISZEK, List apostolski Motu proprio Mitis Iudex Dominus Iesus (15 sierpnia 2015 r.), Tarnów 2015.
Google Scholar

HUBER J., Transseksualizm i transwestytyzm a zgoda małżeńska, w: B. Zuber (red.), Zuber (red.) Tożsamość seksualna nupturientów a zdolność do zgody małżeńskiej. Materiały I Międzynarodowego Sympozjum Prawa Kanonicznego zorganizowanego przez Katedrę Prawa Kanonicznego Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego w Opolu, 16 X 1996, Opole 1998.
Google Scholar

JAN PAWEŁ II, Adhortacja apostolska Pastore dabo vobis (25 marca 1992 r.), w: Jan Paweł II, Dzieła zebrane. Tom II - Adhortacje, Kraków 2006, 9-10.
Google Scholar

JAN PAWEŁ II, Konstytucja apostolska Sacrae disciplinae leges (25 stycznia 1983), AAS 75 (1983), cz. II, s. XI.
Google Scholar

JANUCHOWSKI A., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 2008 r. w sprawie III CZP 122/08, OSP 2010, nr 2, poz. 18, s. 127-132.
Google Scholar

JANUCHOWSKI A., Prawo kanoniczne a reprezentacja osób prawnych Kościoła katolickiego – problem przedstawicielstwa ustawowego i pełnomocnictwa, Prawo Bankowe 2008, nr 1, s. 81.
Google Scholar

JANUCHOWSKI A., Skuteczność prawa kanonicznego w zakresie reprezentacji osób prawnych Kościoła katolickiego, Rejent 2007, nr 9, s. 49-67.
Google Scholar

JASIAKIEWICZ M., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 27 lipca 2000 r. w sprawie IV CKN 88/00, Rejent 2005, nr 1, s. 122-137.
Google Scholar

KNOWLES M., OBOLENSKI D., Historia Kościoła, 600-1500, t. 2, Warszawa 1988.
Google Scholar

Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzeczpospolitą Polską z dnia 28 lipca 1993 r., Dz.U. 1998, nr 51, poz. 318.
Google Scholar

KRZEMIŃSKI M., Znaczenie prawa kanonicznego dla określenia sposobu reprezentacji kościelnych osób prawnych. Glosa do wyroku SN z 27 lipca 2000r, IV CKN 88/00, Prawo Bankowe 2005, nr 10, s. 20-30.
Google Scholar

KUŹMICKA-SULIKOWSKA J., MACHNIKOWSKI P., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 2008 r. w sprawie III CZP 122/08, OSP 2010, nr 2, poz. 18, s. 120-126.
Google Scholar

MISZTAL H., Wprowadzenie do prawa wyznaniowego, w: H. Misztal, P. Sztanis (red.), Prawo wyznaniowe, Lublin 2003, s. 32-33.
Google Scholar

NAVARETTE U., Transsexualismus et ordo canonicus, Periodica 1997, nr 86, s. 101-124.
Google Scholar

PAWLINA K., Kandydaci do kapłaństwa trzeciego tysiąclecia, Warszawa 2002.
Google Scholar

PAWLUK A., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 2008 r. w sprawie III CZP 122/08, Rejent 2010, nr 7-8, s. 138-153.
Google Scholar

PAWLUK T., Prawo kanoniczne według Kodeksu Jana Pawła II. Tom I. Zagadnienia wstępne i normy ogólne, Olsztyn 1985.
Google Scholar

PIETRASZEWSKI M., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 2008 r. w sprawie III CZP 122/08, Rejent 2010, nr 3, s. 211-230.
Google Scholar

PIETRZAK M., Prawo kanoniczne w polskim systemie prawnym, Państwo i Prawo 2006, nr 8, s. 16-30,
Google Scholar

PLISIECKI M., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 2008 r. w sprawie III CZP 122/08, Rejent 2010, nr 7-8, s. 154-160.
Google Scholar

Postanowienie SN z dnia 18.04.1963, ICR 223/63, OSPiKA 1965, z. 1, poz. 6.
Google Scholar

PYZIAK-SZAFNICKA M. (red.), Kodeks cywilny. Część ogólna. Komentarz, Warszawa 2009.
Google Scholar

RADECKI G., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 2004 r. w sprawie IV CK 108/03, Przegląd Sądowy 2006, nr 1, s. 134-140.
Google Scholar

RADECKI G., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 27 lipca 2000 r. w sprawie IV CKN 88/00, OSP 2004, nr 5, poz. 58.
Google Scholar

RADECKI G., Organy osób prawnych Kościoła Katolickiego w Polsce (na styku prawa kanonicznego i prawa cywilnego), Rejent 2003, nr 7-8, s. 144-155.
Google Scholar

RAKOCZY B., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 17 lutego 2005, IV CK 582/04, Gdańskie Studia Prawnicze – Przegląd orzecznictwa 2009, nr 2, s. 159-164.
Google Scholar

RAKOCZY B., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 2004 r. w sprawie IV CK 108/03, Rejent 2005, nr 11, s. 131.
Google Scholar

RAKOCZY B., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 27 lipca 2000 r. w sprawie IV CKN 88/00, OSP 2003, nr 9, poz. 115.
Google Scholar

Ratio fundamentalis institutionis sacerdotalis, dokument Kongregacji Edukacji Nauki z 6 stycznia 1970 r., aktualizowany przez nią 19 marca 1985 r. i znowelizowany przez Kongregację ds. Duchowieństwa 8 grudnia 2016 r.
Google Scholar

Ratio institutionis sacerdotalis pro Polonia. Zasady formacji kapłańskiej w Polsce, Częstochowa 1999).
Google Scholar

STANISZ P., Proboszcz jako reprezentant parafii rzymskokatolickiej w stosunkach majątkowych, w: K. Krasowski, M. Materniak-Pawłowska, M. Stanulewicz (red.), Prawo państwowe a prawo wewnętrzne związków wyznaniowych. Pamiętnik VII Zjazdu Katedr i Wykładowców Prawa Wyznaniowego, Gniezno11-12.X.2010, Poznań 2010, s. 191-200.
Google Scholar

STRZAŁA M., Skuteczność norm prawa kanonicznego w zakresie reprezentacji kościelnych osób prawnych w orzecznictwie Sądu Najwyższego, w: K. Krasowski, M. Materniak-Pawłowska, M. Stanulewicz (red.), Prawo państwowe a prawo wewnętrzne związków wyznaniowych. Pamiętnik VII Zjazdu Katedr i Wykładowców Prawa Wyznaniowego. Gniezno 11-12 X 2010, Poznań 2010, s. 211-221.
Google Scholar

SZTYK R., Kościoły i związki wyznaniowe jako podmioty czynności prawnych w praktyce notarialnej (cz. II), Rejent 2005, nr 2, s. 82.
Google Scholar

SZTYK R., Nabywanie i zbywanie nieruchomości przez kościelne osoby prawne, Rejent 2005, nr 6, s. 27-30).
Google Scholar

ŚWITO L., Akty zarządu dobrami kościelnymi, Prawo Kanoniczne 58 (2015) nr 3, s. 105-116.
Google Scholar

ŚWITO L., Alienacja majątku kościelnego w diecezjach rzymskokatolickich w Polsce, Olsztyn 2010, s. 185-194.
Google Scholar

TOMKIEWICZ M., Małżeństwo a zmiana płci w prawie polskim i kanonicznym – zagadnienia procesowe, w: J. Krzywkowska, R. Sztychmiler (red.), Procedury w sprawach małżeńskich i rodzinnych. Teoria i praktyka, Olsztyn 2016, s. 97-106.
Google Scholar

TOMKIEWICZ M., Obrót majątkiem Kościoła Rzymskokatolickiego w Polsce, Olsztyn 2013.
Google Scholar

Uchwała SN z 19.12.2008r., III CZP 122/08, OSNC 2009, z. 7-8, poz. 115.
Google Scholar

Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego, Dz. U z 1964, Nr 43, poz. 296 z późn. zmn.
Google Scholar

Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, Dz. U. 1989, Nr 29, poz. 154, z późn. zmn.
Google Scholar

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, Dz. U 1964, Nr 16, poz. 93 z późn. zmn.
Google Scholar

Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Dz. U. 1964, Nr 9, poz. 59 z późn. zmn.
Google Scholar

WIERZBICKI P., Znaczenie okresu propedeutycznego w formacji kandydatów do kapłaństwa, Kościół i Prawo 2015, nr 2, s. 101-117.
Google Scholar

Wyrok SN z 17.02.2005, IV CK 582/04 wyrok niepublikowany, LEX nr 176007.
Google Scholar

Wyrok SN z 24.03.2004, IV CK 108/03,OSNC 2005, nr 4, poz. 65; Wyrok SN z 2.02.2005, IV CK 480/04, wyrok niepublikowany, LEX nr 177273.
Google Scholar

Wyrok SN z 27.07.2000, IV CKN 88/00, OSP 2003, nr 9, poz. 115.
Google Scholar

Wyrok SN z dnia 12.01.2011r, I CSK 182/10, Biuletyn SN 2011, nr 3.
Google Scholar

Wyrok SN z dnia 12.03.1997r., II CKN 24/97,wyrok niepublikowany, LEX nr 80725.
Google Scholar

LUCJAN ŚWITO

redakcjapk@uksw.edu.pl

Afiliacja:

Wydział Teologiczny Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie Polska

Biogram

Ks. dr hab. Lucjan Świto, prof. UWM – kierownik Katedry Prawa Kanonicznego i Filozofii na Wydziale Teologii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, oficjał Metropolitalnego Sądu Archidiecezji Warmińskiej, konsultor Rady Prawnej Konferencji Episkopatu Polski.