Akty alienacji i transakcji w instytutach życia konsekrowanego i stowarzyszeń życia apostolskiego

PAWEŁ KALETA

doi:10.21697/pk.2019.62.4.06

Opublikowane: 2019-11-09

Tom 62 Nr 4 (2019)

Akty alienacji i transakcji w instytutach życia konsekrowanego i stowarzyszeń życia apostolskiego

PAWEŁ KALETA

Prawo Kanoniczne

Dział: Rozprawy i Artykuły

https://doi.org/10.21697/pk.2019.62.4.06

Abstrakt

Dokonanie aktów alienacji i transakcji wymaga wiele rozwagi. Ze względu na negatywne skutki, jakie mogą one wywołać Kongregacja do spraw Instytutów Życia Konsekrowanego w dziele pt. Ekonomia w służbie charyzmatu i misji wprowadziła wytyczne, które mają służyć jako pomoc w praktycznym wykonaniu aktów alienacji i transakcji.

Aktom alienacji podlegają dobra kościelne niezależnie od faktu czy były przypisane do majątku stałego, czy nie. Zezwolenie kongregacji na akty alienacji lub transakcji jest wymagane gdy wartość dóbr alienowanych przekroczy maksymalną kwotę alienacji określoną przez konferencję biskupów danego kraju (w Polsce kwota ta wynosi 1.000.000 €). Prośbę do Kongregacji w sprawie przeprowadzenia aktu alienacji składa przełożony generalny za zgodą własnej rady. Oprócz wymogów zawartych w KPK/83, Kongregacja wprowadza wymóg przedłożenia uwierzytelnionej dokumentacji rzeczoznawcy, która określi wartość rynkową dóbr alienowanych. Kongregacja podkreśla, aby w aktach alienacji i transakcji „działać razem”, czyli przełożeni zakonni powinni wystąpić do ordynariusza miejsca, w którym jest usytuowana nieruchomość o opinię, w sprawie ewentualnego nabycia dóbr alienowanych. W sytuacji likwidacji dzieła lub domu zakonnego przełożeni wyżsi powinni poinformować o swoich zamiarach inne instytuty obecne na tym samym terenie, aby danego miasta lub diecezji nie pozbawić obecności zgromadzeń zakonnych. W celu zmniejszenia zagrożeń wynikających z alienacji lub transakcji Kongregacja zaleca, aby skorzystać ze współpracy ze specjalistami, osobami świeckimi lub członkami innych instytutów, unikając jednak konsultacji tylko z jednym specjalistą. Jeśli jest to możliwe, Kongregacja zaleca, aby dać możliwość pierwszeństwa nabycia rzeczy alienowanej instytucjom kościelnym.

Słowa kluczowe:

akty alienacji, transakcje, które mogą pogorszyć stan majątkowy osoby prawnej, dzierżawa nieruchomości, zawarcie kredytów hipotecznych

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

KALETA, P. (2019). Akty alienacji i transakcji w instytutach życia konsekrowanego i stowarzyszeń życia apostolskiego . Prawo Kanoniczne, 62(4), 131–150. https://doi.org/10.21697/pk.2019.62.4.06

Cited by / Share

Bibliografia

Adamczewski W., Elementy prawa kanonicznego ze szczególnym uwzględnieniem kościelnej osoby prawnej w obrocie prawnym, „Nowy Przegląd Notarialny” 9 (2007), nr 3.
Google Scholar

Andrés D.J., El derecho de los religiosos. Comentario al Código Domingo, Madrid 1985.
Google Scholar

Codex Iuris Canonici auctoritate Ioannis Pauli PP. II promulgatus, AAS 75 (1983), II, pp. 1-317; Kodeks Prawa Kanonicznego, przekład polski zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu, Poznań 1984.
Google Scholar

Codex Iuris Canonici auctoritate Pii X Pontificis Maximi iussu digestus, Benedicti Papae XV auctoritate promulgatus (27.05.1917), AAS 9 (1917), pars II, pp. 2-523.
Google Scholar

Congregatio de Causis Sanctorum, Instructio ad peragendas inquisitiones dioecesanas vel eparchiales de causis sanctorum Sanctorum Mater (17.05.2007), AAS 99 (2007), pp. 465-510.
Google Scholar

Congregatio pro Episcopis, Index facultatum legatis pontificiis tributarum, 1986.
Google Scholar

D’Auria E., Alienation of Temporal Goods in Roman Catholic Canon Law. A Potential for Conflict, „Ecclesiastical Law Journal” 12 (2010), s. 33-52.
Google Scholar

Domaszk A., Dobra doczesne Kościoła, Warszawa 2016.
Google Scholar

Dubiel S., Kaleta P., Alienacja, w: Leksykon Prawa Kanonicznego, red. M. Sitarz, Lublin 2019, kol. 105.
Google Scholar

Dzierżon G., Założenia generalne dotyczące aktu przełożonego kościelnego wymagającego współudziału organów partycypacji (kan. 127 par. 1 KPK), „Studia Redemptorystowskie” 11 (2013), s. 371-381.
Google Scholar

Fiejdasz-Buczek L., Relikwie, w: Leksykon Prawa Kanonicznego, red. M. Sitarz, Lublin 2019, kol. 2492-2499.
Google Scholar

Grazian F., La nozione di amministrazione e di alienazione nel Codice di diritto canonico, Roma 2002.
Google Scholar

Kaleta P., Dzierżawa, w: Leksykon Prawa Kanonicznego, red. M. Sitarz, Lublin 2019, kol. 659.
Google Scholar

Kaleta P., Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego Tom IV/1. Księga V. Dobra doczesne Kościoła, Poznań 2019.
Google Scholar

Kaleta P., Prawne aspekty zarządzania dobrami kościelnymi, Lublin 2017.
Google Scholar

Konferencja Episkopatu Polski, Instrukcja Konferencji Episkopatu Polski w sprawie zarządzania dobrami Kościoła z dnia 25 sierpnia 2015 r. „Akta Konferencji Episkopatu Polski” 27 (2015).
Google Scholar

Kongregacja do spraw Biskupów, Dekret z dnia 05 grudnia 2006 roku zawierający recognitio decyzji Konferencji Episkopatu Polski w sprawie nowych sum (minimalnej i maksymalnej) w związku z alienacją dóbr kościelnych, „Akta Konferencji Episkopatu Polski” (2007), nr 13, s. 33.
Google Scholar

Kongregacja Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego, Ekonomia w służbie charyzmatu i misji. Ukierunkowania, Wydawnictwo Ojców Franciszkanów, Niepokalanów 2019.
Google Scholar

Kowalczyk E., Zakaz alienacji, „Prawo Kanoniczne” 55 (2012), nr 2, s. 105-119.
Google Scholar

Morrisey F.G., Temporal Goods and Their Administration, w: Commentary on the Code of Canon Law, red. Á. Marzoa, J. Miras, R. Rodrígues-Ocaña, t. II, Chicago 2004, s. 1662-1671.
Google Scholar

Olkowicz M., Problematyka umów, zwłaszcza alienacji, na podstawie Kodeksu prawa kanonicznego z 1983 roku oraz prawa polskiego, „Studia Redemptorystowskie” 15 (2017), s. 317-335.
Google Scholar

Pontifica Commissio ad Codicis Camotes Authentice Interpretandos, De alienatione bonorum ecclesiasticorum, AAS 21 (1929), s. 574.
Google Scholar

Pontificio Consiglio per i Testi Legislativi, Nota Esplicativa »La funzione dell’autorità ecclesiastica sui beni ecclesiastici«, „Communicationes” 36 (2004) nr 1, s. 27.
Google Scholar

Rahner K., Vorgrimrel H., Mały słownik teologiczny, Warszawa 1987.
Google Scholar

Renken J.A., Threatening Contracts. The Discipline and Application of Canon 1295, „Studia Canonica” 45 (2011), nr 1, s. 501-519.
Google Scholar

Sacra Congregatio Concilii, Lauden. Circa donaria votiva et alienationes (14.01.1922), AAS 14 (1922), pp. 160-161.
Google Scholar

Sanctus Ioannes Paulus PP. II, Constitutio apostolica de Romana Curia Pastor bonus (28.06.1988), AAS 80 (1988), s. 841-912; tekst polski w: Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz, red. P. Majer, Kraków 2011, s. 1397-1465.
Google Scholar

Sekretarz Kongregacji do spraw Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego, abp Piergiorgio Silvano Nesti C.P., Komunikat w sprawie alienacji z 21.12.2004 (Prot. N. 971/2004).
Google Scholar

Sitarz M., Kompetencje organów kolegialnych w Kościele partykularnym w sprawowaniu władzy wykonawczej według Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 roku, Lublin 2008.
Google Scholar

Smith R., Temporal Goods and Their Administration, w: New Commentary on the Code of Canon Law, red. J.P. Beal, J.A. Coriden, T.J. Green, New York 2000.
Google Scholar

Świto L., Alienacja majątku kościelnego w diecezjach rzymskokatolickich w Polsce, Olsztyn 2010.
Google Scholar

Świto L., Tomkiewicz M., Kompetencje Stolicy Apostolskiej w zakresie alienacji majątku Kościoła powszechnego w świetle Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 r., w: Pecunia servire debet sed non regere. Księga Jubileuszowa dedykowana Księdzu Profesorowi Stanisławowi Dubielowi, red. K. Wiak, P. Kaleta, Lublin 2017, s. 393-408.
Google Scholar

Tomkiewicz M., Obrót majątkiem Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce, Olsztyn 2013.
Google Scholar