"Oniaszowa świątynia w Leontopolis jako znak hellenizacji diaspory żydowskiej w Egipcie w czasach hellenistycznych "

Mateusz Zawadzki

doi:10.26142/stgd-2018-027

Opublikowane: 01-09-2018

Tom 43 (2018)

"Oniaszowa świątynia w Leontopolis jako znak hellenizacji diaspory żydowskiej w Egipcie w czasach hellenistycznych "

Mateusz Zawadzki

Studia Gdańskie

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.26142/stgd-2018-027

Abstrakt

Świątynia w Leontopolis jest jednym z niewielu ewenementów, pojawiąjących się w tradycji żydowskiej, ze względu na dominujący pogląd o konieczności sprawowania kultu jedynie w świątyni jerozolimskiej. Autor artykułu, analizując źródła historyczne mówiące o Oniaszowej świątyni, podejmuje próbę zarysowania zmian zachodzących w tożsamości religijnej mieszkańców diaspory żydowskiej w Egipcie. Znakiem tego był jedynie niewielki spór między diasporą w Egipcie a wspólnotą w Jerozolimie, który ograniczył się do podkreślenia stanowisk związanych z kultem i niepotępienia czy zakazywania sprawowania ofiar w świątyni Oniaszowej. Długie lata funkcjonowania świątyni w Leontopolis ukazują zmianę akcentów w podejściu do prawa i tradycji przodków. Diaspora egipska skupiona była bardziej na tematach związanych z apokaliptyką, a nie prawem kultycznym, co prowadziło do składania ofiar poza Jerozolimą, szczególnie wtedy, gdy tam ich nie składano.

Słowa kluczowe:

świątynia w Leontopolis, Leontopolis, Oniasz IV, diaspora w Egipcie

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Zawadzki , M. (2018). "Oniaszowa świątynia w Leontopolis jako znak hellenizacji diaspory żydowskiej w Egipcie w czasach hellenistycznych ". Studia Gdańskie, 43, 77–85. https://doi.org/10.26142/stgd-2018-027

Cited by / Share

Bibliografia

Brzegowy, T., Obraz kultu Bożego w podstawowym dziele deuteronomistycznym, „Collectanea Theologica” 67/1 (1997), s. 29-50.
Google Scholar

Bohak, G., CPJ III, 520: The Egyptian reaction to Onias’ Temple, “Journal for the Study of Judaism in the Persian, Hellenistic, and Roman Period”, 26/1 (1995), s. 32-41.
Google Scholar

Bohak, G., Joseph and Aseneth and the Jewish temple in Heliopolis (Early Judaism and its Literature; 10), Atlanta 2009.
Google Scholar

Collins, J. J., Between Athens and Jerusalem: Jewish identity in the Hellenistic diaspora (The Biblical Resource Series), Cambridge 22006.
Google Scholar

Frey, J., Temple and Rival Temple: The Cases of Elephantine, Mt. Gerizim, and Leontopolis, Tübingen 1999.
Google Scholar

Grabbe, L.L., Jason, w: The New Interpreter’s Dictionary of the Bible, red. K.D. Sakenfeld i in., Nashille, Tennessee 2008, Accordance edition (https://accordance.bible/link/read/NIDB#25484).
Google Scholar

Gradl, F., Garizim w: Kogler F. – Witczyk H., Nowy Leksykon Biblijny, Kielce 2011, s. 216.
Google Scholar

Hirsch, S.A., The Temple of Onias, w: “Jews’ College Jubilee”, London 1906, s. 39-80.
Google Scholar

Józef Flawiusz, Dawne dzieje Izraela, tł. Radożycki J., Warszawa 1993.
Google Scholar

Józef Flawiusz, Wojna żydowska, tł. Radożycki J., Warszawa 1992.
Google Scholar

Łach, S., Centralizacja kultu w Księdze Powtórzonego Prawa, „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne” 12/1 (1965), s. 23-33.
Google Scholar

Last, R., Onias IV and the ἀδέσποτος ἱερός: Placing Antiquities 13.62-73 into the Context of Ptolemaic Land Tenure, “Journal for the study of Judaism” 42/4-5 (2010), s. 494-516.
Google Scholar

Liverani, M., Oltre la Bibbia. Storiaantica di Israele, Roma 2003.
Google Scholar

Mélèze-Modrzejewski, J., Żydzi nad Nilem: Od Ramzesa II do Hadriana, tł. Olkiewicz J., Kraków 2000.
Google Scholar

Oniaszowa świątynia w Leontopolis jako znak hellenizacji diaspory żydowskiej...85
Google Scholar

Mielcarek, K., Ierousalīm, Hierosólyma: Starotestamentowe i hellenistyczne korzenie Łukaszowego obrazu świętego miasta w świetle onomastyki greckiej, Lublin 2008.
Google Scholar

Mor, M., Pastor J., Stern P., Flavius Josephus: Interpretation and History (Supplements to the Journal for the study of Judaism. In the Persian, Hellenistic and Roman Period; 146), Koninklijke 2011.
Google Scholar

Niesiołowski-Spano, Ł., Kiedy napisano historię Izraela?, „Collectanea Theologica” 75/4, (2005), s 5-12.
Google Scholar

Paciorek, A., Wyrocznie Sybilli, Warszawa 2010.
Google Scholar

Parente, F., Onias III’ Death and the Founding of the Temple of Leontopolis, w: Studia Post-Biblica, t. 41, red. D. S. Katz, Leiden 1994, 69-98.
Google Scholar

Szamocki, G., Symbolika ołtarza w Joz 22,9-34, „Studia Gdańskie” 37 (2015) 19-35.
Google Scholar

Szamocki, G., Ebal – święta góra Izraelitów, w: Gdańskie Teki Turystyczno-Krajoznawcze, t. 1: Z turystyką przez wieki, red. A. Łysiak-Łątkowska – K. Lewalski, Gdańsk 2016, 13-24.
Google Scholar

Taylor, J.E., Second temple in Egypt: The evidence for the Zadokite temple of Onias, “Journal for the Study of Judaism” 29/3 (1998), s. 297-321.
Google Scholar

Tcherikover, V. – Collins J.J., Hellenistic civilization and the Jews, Grand Rapids 2011.
Google Scholar

Vanderkam, J.C., Wprowadzenie do wczesnego judaizmu, Warszawa 2006.
Google Scholar

Wasserstein, A., Notes on the Temple of Onias in Leontopolis, „Illinois Classical Studies“ 18 (1993), s. 119–129.
Google Scholar

Wipszycka, E. – Bravo B., Historia starożytnych Greków. t. 3. Warszawa 2010. Wojciechowski, M., Wpływy greckie w Biblii, Kraków 2012.
Google Scholar