• Zarejestruj
  • Zaloguj
    •   Język Polski   English
    Opublikowane: 2022-12-12
    Tom 40 (2022)

    TRANSCENDENCJA OSOBOWA – JAKO HORYZONT UJAWNIANIA I AKTUALIZOWANIA SIĘ LUDZKIEJ EMOTYWNOŚCI.

    (UWAGI NA MARGINESIE „ANTROPOLOGII ADEKWATNEJ” KAROLA WOJTYŁY)

    Piotr Mrzygłód
    Studia Teologiczne Białystok Drohiczyn Łomża
    Dział: Artykuły
    https://doi.org/10.56898/st.10234

    Abstrakt

    „Antropologia adekwatna” Karola Wojtyły [1920-2005] (pomyślana jako synteza klasycznej – arystotelesowsko-tomistycznej – filozofii człowieka z fenomenologią) do dziś inspiruje wielu – pretendując do grona jednej z bardziej komplementarnych koncepcji człowieka, jakie powstały w XX wieku. Dlatego w dyskursie filozoficznym (zwłaszcza tym zorientowanym personalistycznie) nie sposób, raz po raz, nie wracać do jej sprawdzonych ustaleń. Wszystko po to, aby rozwiązując „zagadkę człowieka” nie wyważać otwartych już drzwi.

    Pośród wielu węzłowych zagadnień tej myśli odnajdujemy nade wszystkim dwa – mianowicie: problem ludzkiej transcendencji oraz ściśle skorelowanej z nią emotywności człowieka. W ocenie kard. K. Wojtyły – obu tych rzeczywistości nie sposób pomyśleć osobno, albowiem stanowią nawzajem swoje uniesprzecznienie. Jeśli „kluczem” do zrozumienia „tajemnicy osoby ludzkiej” jest dla Wojtyły «czyn», w którym najpełniej ujawnia się ludzka transcendencja – to tzw. „warunkiem brzegowym” owej transcendencji jest nasza emotywność. To ona nadaje każdemu naszemu działaniu (duchowemu i fizycznemu) szczególnej wyrazistości. Emocje, uczucia, wrażenia i afekty – wszystko, co składa się istotę ludzkiej emotywności jest wynikającym z naszej psychofizycznej natury sposobem wyrażania się człowieka na zewnątrz.

    Specyfika tejże emotywności ujawnia się w nas na wielu rozmaitych płaszczyznach. Raz rozumiana jest ona jako wrodzona wrażliwość osoby na „świat wartości”, innym razem jako naturalna reakcja ludzkiego umysłu i ciała na bodźce zewnętrzne, wreszcie jako swoiste – uczuciowe i emocjonalne zabarwienie naszej woli, wyrażające się w przeżywanych aktach decyzyjnych (wyborach) przynależnych wyłącznie człowiekowi. Wszak to, co pobieżnie nazywamy poznawaniem, myśleniem, pragnieniem („chceniem”) lub wybieraniem – to nic innego jak „drugie imiona” transcendencji, czyli „wychodzenia” człowieka-osoby „na zewnątrz”.

    Próbie ustalenia wzajemnych demarkacji oraz metodologii odniesień wrodzonej osobie transcendencji oraz fenomenu jej emotywności ujawniającej się nie tylko w każdym ludzkim „działaniu” (gr. agĕre), ale nawet w każdym „doznawaniu działania”(gr. patí) poświęcone jest niniejsze studium.

     

    Słowa kluczowe:

    Karol Wojtyła, antropologia adekwatna, emotywność, transcendencja, osoba ludzka, intelekt, wola, uczucia, emocje, wrażenia

    Pobierz pliki

    Cited by / Share


    Ta strona używa pliki cookie dla prawidłowego działania, aby korzystać w pełni z portalu należy zaakceptować pliki cookie.