Konkordatowa zasada współdziałania na rzecz obrony i poszanowania instytucji małżeństwa

Michał Poniatowski

doi:10.21697/im.2023.35.2.06

Opublikowane: 2024-12-12

Tom 35 Nr 2 (2024)

Konkordatowa zasada współdziałania na rzecz obrony i poszanowania instytucji małżeństwa

Michał Poniatowski

Ius Matrimoniale

Dział: Rozprawy i artykuły

https://doi.org/10.21697/im.2023.35.2.06

Abstrakt

W artykule jest przedstawiona analiza konkordatowej zasady współdziałania na rzecz obrony i poszanowania instytucji małżeństwa w zakresie polskiego porządku prawnego. W aspekcie komparatystycznym są również przedstawione wybrane normy zawarte w innych konkordatach współczesnych. Analiza dotyczy wpierw określenia stron współdziałania, w szczególności w kontekście możliwości interpretacji rozszerzającej poza same strony tej umowy międzynarodowej. Artykuł zawiera również określenie przedmiotu tego współdziałania, w tym w relacji do aktów normatywnych wyższego i niższego rzędu, w których także zawarto zobowiązanie do współdziałania. Analiza obejmuje również formę współdziałania na rzecz obrony i poszanowania instytucji małżeństwa zarówno w aspekcie bezpośrednim, jak i pośrednim. W zakończeniu zawarte są wnioski ogólne z przeprowadzonej analizy.

Słowa kluczowe:

małżeństwo, współdziałanie Kościoła i państwa, aksjologia konstytucyjna, rodzina, naród

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Poniatowski, M. (2024). Konkordatowa zasada współdziałania na rzecz obrony i poszanowania instytucji małżeństwa . Ius Matrimoniale, 35(2), 141–158. https://doi.org/10.21697/im.2023.35.2.06

Cited by / Share

Bibliografia

Źródła prawa:
Google Scholar

1 Konstytucje:
Google Scholar

Konstytucja Hiszpanii z dnia 27 grudnia 1978 r., Tekst polski: Konstytucja Hiszpanii, tłum. T. MOŁDAWA, w: Konstytucje państw Unii Europejskiej, W. STAŚKIEWICZ (red.), Warszawa 2011, s. 341-374.
Google Scholar

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz. U. 1997 Nr 78 poz. 483 z późn. zm.
Google Scholar

2 Konkordaty:
Google Scholar

Accordo tra la Santa Sede e la Repubblica Italiana che apporta modificazioni al Concordato Lateranense, 18 II 1984, AAS 77 (1985), 521-535. Tekst polski: Układ między Stolicą Apostolską i Republiką Włoską w sprawie rewizji Konkordatu Laterańskiego, podpisany 18 lutego 1984, w: Konkordaty współczesne. Doktryna. Teksty (1964-1994), opr. J. KRUKOWSKI, Warszawa 1995, s. 423-428.
Google Scholar

Sollemnis Conventio inter Apostolicam Sedem et Poloniae Rem Publicam, 28 VII 1993, AAS 90 (1998) 310-329; Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską, podpisany w Warszawie dnia 28 lipca 1993 r. (Dz. U. 1998 Nr 51 poz. 318).
Google Scholar

Conventio inter Apostolicam Sedem et Rempublicam Cazakistanam, 24 IX 1998, AAS 92 (2000), 316-324.
Google Scholar

Conventio inter Sanctam Sedem et Rempublicam Foederativam Brasiliae, 13 XI 2008, AAS 102 (2010), 118-129.
Google Scholar

Conventio de principiis et normis iuridicis pro publicis rationibus inter Sanctam Sedem et Rempublicam Mozambicanam, 7 XII 2011, AAS 104 (2012), 567-586.
Google Scholar

Conventio Inter Sanctam Sedem et Rempublicam Burundiae de rebus communis studii, quae inita est die vi mensis Novembris anno mmxii quaeque postea mutuis notis die v mensis Iulii, anno mmxiii accomodata est, 29 I 2014, AAS 106 (2014), 195-207.
Google Scholar

Conventio Inter Sanctam Sedem et Rempublicam Promunturii Viridis de Statu Iuridico Ecclesiae Catholicae in eadem Republica, 3 IV 2014, AAS 106 (2014), 472-492.
Google Scholar

Pactio Libellorum Diplomaticorum inter Sanctam Sedem et Rempublicam Africae Mediae de rebus communis rationis, 6 IX 2016, AAS 111 (2019), 732-741.
Google Scholar

Conventio inter Sanctam Sedem et Rempublicam Benini de Statu Iuridico Ecclesiae Catholicae in Benino, 21 X 2016, AAS 110 (2018), 1289-1295.
Google Scholar

Pactio Libellorum Diplomaticorum inter Sanctam Sedem et Rempublicam Angolanam de necessitudine inter Ecclesiam Catholicam et Statum, 13 IX 2019, AAS 111 (2019), 1914-1932.
Google Scholar

3 Ustawy:
Google Scholar

Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jedn. Dz. U. 2023 poz. 2809 z późn. zm.).
Google Scholar

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn. Dz. U. 2024 poz. 1061 z późn. zm.).
Google Scholar

Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jedn. Dz. U. 2023 poz. 2151 z późn. zm.).
Google Scholar

Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (tekst jedn. Dz. U. 2023 poz. 1966).
Google Scholar

Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. 2024 poz. 1465 z późn. zm.).
Google Scholar

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (tekst jedn. Dz. U. 2024 poz. 17 z późn. zm.).
Google Scholar

Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (tekst jedn. Dz. U. 2024 poz. 107).
Google Scholar

Ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (tekst jedn. Dz. U. 2024 poz. 566).
Google Scholar

Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (tekst jedn. Dz. U. 2024 poz. 1491).
Google Scholar

Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jedn. Dz. U. 2024 poz. 1283 z późn. zm.).
Google Scholar

Ustawa z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej (tekst jedn. 2024 poz. 1534).
Google Scholar

3 Orzecznictwo:
Google Scholar

3.1 Trybunał Konstytucyjny:
Google Scholar

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 maja 2004 r. (sygn. akt K 8/03, publ. Dz. U. 2004 Nr 109 poz. 1163, OTK ZU 5A/2004/37).
Google Scholar

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 maja 2005 r. (sygn. akt. K 16/04, publ. Dz. U. 2005 Nr 95 poz. 806, OTK ZU 5A/2005/51).
Google Scholar

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 maja 2011 r. (sygn. akt SK 11/09, publ. Dz. U. 2011 Nr 105 poz. 621, OTK ZU 4A/2011/32).
Google Scholar

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 grudnia 2013 r. (sygn. akt P 40/12, publ. Dz. U. 2013 poz. 1537, OTK ZU 9A/2013/133).
Google Scholar

Postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 grudnia 2021 r. (sygn. akt SK 13/17, publ. OTK ZU A/2022/15).
Google Scholar

3.2 Sąd Najwyższy:
Google Scholar

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 1968 r. (sygn. akt III CZP 70/66, publ. Legalis nr 13450, Lex nr 657).
Google Scholar

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 2012 r. (sygn. akt III CZP 77/12, publ. Legalis nr 548612, Lex nr 1227986).
Google Scholar

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 2018 r. (sygn. akt III SPP 55/17, publ. www.sn.pl, Legalis nr 1713774, Lex nr 2435637).
Google Scholar

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 2 sierpnia 2023 r. (sygn. akt I NSP 126/23, publ. www.sn.pl, Legalis nr 2972140, Lex nr 3589275).
Google Scholar

3.3 Sądy powszechne:
Google Scholar

Wyrok Sądu Okręgowego w Przemyślu z dnia 9 kwietnia 2015 r. (sygn. akt I C 767/14, publ. Legalis nr 2122574, Lex nr 1838107).
Google Scholar

3.4 Sądy administracyjne:
Google Scholar

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 6 czerwca 2007 r. (sygn. akt I SA/Gd 845/06, publ. CBOSA, Legalis nr 1023198, Lex nr 940849).
Google Scholar

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 11 lipca 2012 r. (sygn. akt: IV SA/Po 273/12, publ. CBOSA, Legalis nr 548674, Lex nr 1230706).
Google Scholar

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 2 czerwca 2017 r. (sygn. akt I OSK 26/17, publ. CBOSA, Legalis nr 1652719, Lex nr 2338649).
Google Scholar

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 23 października 2018 r. (sygn. akt IV SA/Gl 705/18, publ. CBOSA, Legalis nr 1848645, Lex nr 2577738).
Google Scholar

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 22 stycznia 2020 r. (sygn. akt II SA/Lu 711/19, publ. CBOSA, Legalis nr 2297537, Lex nr 2825534).
Google Scholar

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 lutego 2022 r. (sygn. akt I OSK 3674/18, publ. CBOSA, Legalis nr 2681945, Lex nr 3330913).
Google Scholar

Literatura:
Google Scholar

BORYSIAK W., Komentarz do art. 18, w: Konstytucja RP. Tom I: Komentarz ‒ Art. 1-86, M. SAFJAN, L. BOSEK (red.), Warszawa 2016, s. 464-495.
Google Scholar

DYDUCH J., Relacje Kościół – Państwo w nauczaniu Vaticanum II i ich recepcja w Konkordacie z 1993 roku, w: Rola i znaczenie Konkordatu 1993 r., J. DYDUCH (red.), Kraków 1994, s. 15- 33.
Google Scholar

KRUKOWSKI J., Konkordat między Stolicą Apostolską a Rzecząpospolitą Polską 1993-1998, w: Konkordaty Polskie. Historia i teraźniejszość, J. KRUKOWSKI (red.), Lublin 2019,
Google Scholar

s. 145-411.
Google Scholar

KRUKOWSKI J., Konkordat polski. Znaczenie i realizacja, Lublin 1999.
Google Scholar

KRUKOWSKI J., Konkordaty współczesne. Doktryna. Teksty (1964-1994), Warszawa 1995.
Google Scholar

KRUKOWSKI J., Kościelne prawo publiczne. Prawo konkordatowe, Lublin 2013.
Google Scholar

PONIATOWSKI M., Działalność na rzecz małżeństwa jako działalność pożytku publicznego,
Google Scholar

Ius Matrimoniale 34 (2023) 1, s. 149-165.
Google Scholar

SIERPOWSKA I., Pomoc społeczna. Komentarz, Warszawa 2014.
Google Scholar

SIERPOWSKA I., Prawo pomocy społecznej, Warszawa 2011.
Google Scholar

Sobczyk P., Konstytucyjne podstawy współdziałania państwa i Kościoła na rzecz ochrony i opieki nad małżeństwem i rodziną, w: Katolickie zasady relacji państwo-Kościół a prawo polskie, J. KRUKOWSKI, M. SITARZ, H. STAWNIAK (red.), Lublin 2015, s. 187-204.
Google Scholar

SZTYCHMILER R., Potrzeba wzmocnienia praw małżonków i rodziny, w: Reddite ergo quae sunt Caesaris Caesari et quae sunt Dei Deo, Księga jubileuszowa dedykowana Księdzu Profesorowi Józefowi Krukowskiemu z okazji 50-lecia pracy naukowej, M. SITARZ, P. STANISZ, H. STAWNIAK (red.), Lublin 2014, s. 621-634.
Google Scholar

Wisłocki J., Konkordat polski 1993. Tak czy nie?, Poznań 1993.
Google Scholar