Okoliczności sprawy a dowodzenie w procesie o nieważność małżeństwa ob exclusionem indissolubilitatis

Jan  Krajczyński

doi:10.21697/10.21697/im.2022.33.1.05

Opublikowane: 2022-06-30

Tom 33 Nr 1 (2022)

Okoliczności sprawy a dowodzenie w procesie o nieważność małżeństwa ob exclusionem indissolubilitatis

Ks. dr hab. Jan Krajczyński, prof. ucz.

Ius Matrimoniale

Dział: Rozprawy i artykuły

https://doi.org/10.21697/10.21697/im.2022.33.1.05

Abstrakt

Opracowanie jest kolejnym przyczynkiem do zgłębienia, w drodze analizy, merytorycznego bogactwa orzeczeń sędziów Roty Rzymskiej w sprawach o stwierdzenie nieważności małżeństwa z tytułu wykluczenia nierozerwalności. Stanowi próbę zebrania i przedłożenia wybranych zasad prawnych dotyczących okoliczności sprawy, które for- mułują członkowie zwyczajnego trybunału ustanowionego przez Biskupa Rzymskiego dla przyjmowania apelacji (kan. 1443 KPK/83). Poniższe uwagi dotyczące dowodzenia w sprawach o nieważność małżeństwa ob exclusionem boni sacramenti z uwzględnieniem, jak chce Jan Paweł II, „konkretnych uwarunkowań każdego poszczególnego związku”1, stanowią kontynuację rozważań zawartych w artykule pt. „Badanie okoliczności, które pomagają ustalić myślenie i wolę domniemanego symulanta w sprawach o nieważność małżeństwa ob exclusionem indissolubilitatis”

Słowa kluczowe:

małżeństwo, proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa, wyłączenie nierozerwalności małżeństwa, dowodzenie, dowód, okoliczności sprawy, okoliczności osoby, okoliczności małżeństwa, okoliczności czasu i miejsca

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Krajczyński, J. . (2022). Okoliczności sprawy a dowodzenie w procesie o nieważność małżeństwa ob exclusionem indissolubilitatis. Ius Matrimoniale, 33(1), 141–176. https://doi.org/10.21697/10.21697/im.2022.33.1.05

Cited by / Share

Bibliografia

Źródła
Codex Iuris Canonici. Auctoritate Ioannis Pauli PP. II promulgatus, 25.01.1983, AAS 75 (1983) pars II, s. 1-317. Tekst polski: Kodeks prawa kanonicznego, Przekład polski zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu, Poznań 1984.
Dec. c. AGUSTONI z 21.10.1983 r., RRD 75 (1988), s. 517-527.
Dec. c. ALWAN z 28.06.2011 r., RRD 103 (2018), s. 328-339.
Dec. c. AROKIARAJ z 12.03.2012 r., RRD 104 (2019).
Dec. c. BOCCAFOLA z 05.03.1987 r., RRD 79 (1992).
Dec. c. BOCCAFOLA z 05.07.1989 r., RRD 81 (1994).
Dec. c. BOCCAFOLA z 25.02.1993 r., RRD 85 (1996).
Dec. c. Boccafola z 21.11.2002 r., RRD 94 (2010).
Dec. c. BOTTONE z 13.03.1998 r., RRD 90 (2003), s. 239-250.
Dec. c. BOTTONE z 08.03.2012 r., RRD 104 (2019), s. 42-48.
Dec. c. BRUNO z 08.05.1987 r., RRD 79 (1992), s. 288.
Dec. c. BRUNO z 19.02.1984 r., RRD 76 (1989), s. 649-650.
Dec. c. BRUNO z 22.06.1984 r., RRD 76 (1989), s. 382.
Dec. c. BRUNO z 15.02.1985 r., RRD 77 (1990), s. 79.
Dec. c. BRUNO z 31.05.1985 r., RRD 77 (1990), s. 273.
Dec. c. BRUNO z 26.06.1987 r., RRD 79 (1992), s. 447.
Dec. c. BRUNO z 30.06.1989 r., RRD 81 (1994), s. 465.
Dec. c. BURKE z 16.12.1987 r., RRD 79 (1987), s. 736.
Dec. c. BURKE z 19.04.1988 r., RRD 80 (1993), s. 253.
Dec. c. BURKE z 18.05.1995 r., RRD 87 (1998), s. 253-254.
Dec. c. CABERLETTI z 17.12.2004 r., RRD 96 (2013), s. 900.
Dec. c. CABERLETTI z 03.12.2009 r., RRD 101 (2016), s. 326.
Dec. c. CIANI z 14.07.2004 r., RRD 96 (2013), s. 488.
Dec. c. CIANI z 18.02.2009 r., RRD 101 (2016), s. 4.
Dec. c. CIVILI z 20.06.1989 r., RRD 81 (1994), s. 438.
Dec. c. CIVILI z 23.10.1991 r., RRD 83 (1994), s. 573.
Dec. c. COLAGIOVANNI z 09.04.1991 r., RRD 83 (1994), s. 230n.
Dec. c. COLAGIOVANNI z 26.04.1983 r., RRD 75 (1988), s. 189.
Dec. c. COLAGIOVANNI z 26.06.1984 r., RRD 76 (1989), s. 423.
Dec. c. COLAGIOVANNI z 20.07.1984 r., RRD 76 (1989), s. 488.
Dec. c. COLAGIOVANNI z 27.05.1986 r., RRD 78 (1991), s. 346.
Dec. c. COLAGIOVANNI z 15.01.1987 r., RRD 79 (1992), s. 22.
Dec. c. COLAGIOVANNI z 13.06.1989 r., RRD 81 (1994), s. 417-418.
Dec. c. CORSO z 14.04.1988 r., RRD 80 (1993), s. 233.
Dec. c. CORSO z 30.05.1990 r., RRD 82 (1994), s. 412-413.
Dec. c. DAVINO z 18.02.1983 r., RRD 75 (1988), s. 35.
Dec. c. DAVINO z 26.07.1984 r., RRD 76 (1989), s. 515.
Dec. c. DAVINO z 15.10.1987 r., RRD 79 (1992), s. 533.
Dec. c. DAVINO z 28.01.1988 r., RRD 80 (1993), s. 28.
Dec. c. DAVINO z 19.07. 1991 r., RRD 83 (1994), s. 492-493.
Dec. c. DAVINO z 02.09.1993 r., RRD 85 (1996), s. 617.
Dec. c. DE JORIO z 17.11.1983 r., RRD 75 (1988), s. 627.
Dec. c. DE LANVERSIN z 30.07.1985 r., RRD 77 (1990), s. 429.
Dec. c. DE LANVERSIN z 04.06.1986 r., RRD 78 (1991), s. 367.
Dec. c. DE LANVERSIN z 15.06.1992 r., RRD 84 (1995), s. 352.
Dec. c. DE LANVERSIN z 05.10.1994 r., RRD 86 (1997), s. 438-439.
Dec. c. DEFILIPPI z 09.02.2000 r., RRD 92 (2006), s. 145.
Dec. c. DEFILIPPI 25.07.2002 r., RRD 94 (2010), s. 477.
Dec. c. DEFILIPPI z 02.12.2004 r., RRD 96 (2013), s. 809.
Dec. c. DEFILIPPI z 05.12.2012 r., RRD 104 (2019), s. 368.
Dec. c. DORAN z 15.02.1988 r., RRD 80 (1993), s. 98.
Dec. c. EWERS z 25.06.1966 r., SRRD 58 (1975), s. 442.
Dec. c. FALTIN z 09.04.1987 r., RRD 79 (1992), s. 257.
Dec. c. FALTIN z 30.10.1991 r., RRD 83 (1994), s. 695.
Dec. c. FALTIN z 19.02.1992 r., RRD 84 (1995), s. 75.
Dec. c. FALTIN z 16.12.1992 r., RRD 84 (1995), s. 686.
Dec. c. FALTIN z 09.04.1997 r., Monitor Ecclesiasticus 123 (1998) nr 3.
Dec. c. FALTIN z 09.04.1997 r., RRD 89 (2002), s. 254-255.
Dec. c. FIORE z 18.10.1965 r., SRRD 57 (1974), s. 675.
Dec. c. FIORE z 25.06.1983 r., RRD 75 (1988), s. 374.
Dec. c. FIORE z 17.11.1983 r., RRD 75 (1988), s. 628.
Dec. c. FIORE z 31.01.1984 r., RRD 76 (1989), s. 81.
Dec. c. FUNGHINI z 19.11.1985 r., RRD 77 (1990), s. 507.
Dec. c. FUNGHINI z 22.01.1986 r., RRD 78 (1991), s. 41.
Dec. c. FUNGHINI z 18.12.1991 r., RRD 83 (1994), s. 793n.
Dec. c. FUNGHINI z 28.04.1993 r., RRD 85 (1996), s. 315-316.
Dec. c. FUNGHINI z 29.01.1997 r., RRD 89 (2002), s. 42-43.
Dec. c. GIANNECCHINI z 14.01.1982 r., RRD 74 (1987), s. 7.
Dec. c. GIANNECCHINI z 11.12.1984 r., RRD 76 (1989), s. 613.
Dec. c. GIANNECCHINI z 15.07.1986 r., RRD 78 (1991), s. 469.
Dec. c. GIANNECCHINI z 20.12.1986 r., RRD 78 (1991), s. 779.
Dec. c. GIANNECCHINI z 10.10.1989 r., RRD 81 (1994), s. 570.
Dec. c. GIANNECCHINI z 10.04.1992 r., RRD 84 (1995), s. 184-185.
Dec. c. GIANNECCHINI z 19.11.1993 r., RRD 85 (1996), s. 685.
Dec. c. GIANNECCHINI z 23.01.1996 r., Monitor Ecclesiasticus 123 (1998) nr 3, s. 424.
Dec. c. HUBER z 15.12.1994 r., RRD 86 (1997), s. 737.
Dec. c. HUBER z 27.01.2000 r., RRD 92 (2006), s. 118.
Dec. c. HUBER z 23.07.2003 r., RRD 95 (2012), s. 528.
Dec. c. HUBER z 12.02.2004 r., RRD 96 (2013), s. 119.
Dec. c. JARAWAN z 03.03.1983 r., RRD 75 (1988), s. 81.
Dec. c. JARAWAN z 26.05.1983 r., RRD 75 (1988), s. 319.
Dec. c. JARAWAN z 23.02.1987 r., RRD 79 (1992), s. 56.
Dec. c. JARAWAN z 01.04.1987 r., RRD 79 (1992), s. 207.
Dec. c. JARAWAN z 30.09.1987 r., RRD 79 (1992), s. 525.
Dec. c. JARAWAN z 29.04.1992 r., RRD 84 (1995), s. 217.
Dec. c. MASALA z 15.03.1983 r., RRD 75 (1988), s. 109.
Dec. c. MONIER z 23.11.2012 r., RRD 104 (2019), s. 345.
Dec. c. PARISELLA z 15.03.1984 r., RRD 76 (1989), s. 164.
Dec. c. PALESTRO z 16.07.1987 r., RRD 79 (1992), s. 506.
Dec. c. PALESTRO z 26.10.1988 r., RRD 80 (1993), s. 566n.
Dec. c. PALESTRO z 26.07.1989 r., RRD 81 (1994), s. 551.
Dec. c. PALESTRO z 25.01.1989 r., RRD 81 (1994), s. 45.
Dec. c. PALESTRO z 05.04.1989 r., RRD 81 (1994), s. 238.
Dec. c. PALESTRO z 19.02.1992 r., RRD 84 (1995), s. 65-66.
Dec. c. PALESTRO z 26.05.1993 r., RRD 85 (1996), s. 416.
Dec. c. PINTO z 24.11.1975 r., SRRD 67 (1986), s. 656.
Dec. c. PINTO z 14.11.1986 r., RRD 78 (1991), s. 626.
Dec. c. PINTO z 27.03.2009 r., RRD 101 (2016), s. 37.
Dec. c. POMPEDDA z 27.10.1984 r., RRD 76 (1989), s. 567.
Dec. c. POMPEDDA z 21.04.1986 r., RRD 78 (1991), s. 301.
Dec. c. POMPEDDA z 11.04.1988 r., RRD 80 (1993), s. 194-195.
Dec. c. POMPEDDA z 20.11.1989 r., RRD 81 (1989), s. 687-688.
Dec. c. RAAD z 05.02.1981 r., Monitor Ecclesiasticus 106 (1981) nr 2.
Dec. c. RAGNI z 23.06.1987 r., RRD 79 (1992), s. 384-385.
Dec. c. SABATTANI z 26.04.1963 r., SRRD 55 (1972), s. 283.
Dec. c. SABLE z 18.11.1999 r., RRD 91 (2005), s. 679-680.
Dec. c. SERRANO RUIZ z 27.01.1984 r., RRD 76 (1989), s. 57.
Dec. c. SERRANO RUIZ z 06.12.1988 r., RRD 80 (1993), s. 725.
Dec. c. SERRANO RUIZ z 13.12.1991 r., RRD 83 (1994), s. 780.
Dec. c. SERRANO RUIZ z 15.01.1993 r., RRD 85 (1996), s. 16.
Dec. c. STANKIEWICZ z 27.11.1986 r., RRD 78 (1991), s. 674-675.
Dec. c. STANKIEWICZ z 19.05.1988 r., RRD 80 (1993), s. 329.
Dec. c. STANKIEWICZ z 17.12.1993 r., RRD 85 (1996), s. 783.
Dec. c. TURNATURI z 14.05.2009 r., RRD 101 (2016), s. 98.
Dec. c. VACCAROTTO z 14.06.2012 r., RRD 104 (2019), s. 192.
FRANCISCUS, Lettera apostolica motu proprio datae Mitis Iudex Dominus Iesus, quibus canones Codicis Iuris Canonici de causis ad matrimonii nullitatem declarandam reformatur (15.08.2015), AAS 107 (2015), s. 958-967.
IOANNES PAULUS II, Allocutio ad Romanae Rotae iudices habita, AAS 88 (1996), s. 773-777.
IOANNES PAULUS II, Allocutio ad Rotae Romanae praelatos auditores coram admissos, AAS 78 (1986), s. 921-925.
IOANNES PAULUS II, Allocutio ad Rotam Romanam habita, AAS 96 (2004), s. 348-352. Tekst polski: JAN PAWEŁ II, Przemówienie do członków Trybunału Roty Rzymskiej „Odkryć na nowo prawdę, dobro i piękno małżeństwa”, 29.01.2004, L’Osservatore Romano 4 (262) (2004).
PONTIFICIUM CONSILIUM DE LEGUM TEXTIBUS, Instructio servanda a tribunalibus dioecesanis et interdioecesanis in pertractandis causis nullitatis matrimonii Dignitas Connubii, 25.01.2005, Communicationes 37 (2005), s. 11-92.
Literatura
BAÑARES J.I., Simulación y error-ignorancia, w: J.I. BAÑARES (red.), Simulación matrimonial en el derecho canónico, Pamplona 1994, s. 139-160.
GÓRALSKI W., Wpływ idei prorozwodowych na wolę nupturienta. Uwagi do wyroku Roty Rzymskiej c. De Lanversin z 5 X 1994 r. z tytułu wykluczenia nierozerwalności małżeństwa (kan. 1101 § 2 KPK), Ius Matrimoniale 3 (9) (1998), s. 199-206.
GÓRALSKI W., Wykluczenie implicite dobra wierności w wyroku c. Salvatori z 24 stycznia 2018 r., w: GÓRALSKI W., Sprawy nullitatis matrimonii w najnowszym orzecznictwie Trybunału Roty Rzymskiej na przykładzie wybranych wyroków (2013-2019), Pelplin 2021.
GÓRALSKI W., Wykluczenie nierozerwalności małżeństwa w świetle wyroków Roty Rzymskiej: c. Giannecchini z 23 stycznia 1996 r. (non constare de nullitate) oraz c. Faltin z 9 kwietnia 1997 r. (constare de nullitate), Ius Matrimoniale 4 (10) (1999), s. 227-238.
GÓRALSKI W., Wykluczenie nierozerwalności w sprawie o nieważność małżeństwa rozstrzygniętej wyrokiem definitywnym Roty Rzymskiej c. Faltin z 19.02.1992 r., w: W. GÓRALSKI, Matrimonium facit consensus. Z orzecznictwa Roty Rzymskiej w sprawach o nieważność małżeństwa z tytułów dotyczących zgody małżeńskiej (1984-1997), Warszawa 2000.
KRAJCZYŃSKI J., „Probationum regina” w procesie o nieważność małżeństwa z tytułu wykluczenia nierozerwalności małżeństwa, w: M. RÓŻAŃSKI, J. KRZYWKOWSKA (red.), Prawo w służbie małżeństwu i rodzinie. Księga jubileuszowa dedykowana ks. prof. dr. hab. Ryszardowi Sztychmilerowi z okazji 70. rocznicy urodzin, Olsztyn 2018.
KRAJCZYŃSKI J., Badanie okoliczności, które pomagają ustalić myślenie i wolę domniemanego symulanta w sprawach o nieważność małżeństwa ob exclusionem indissolubilitatis, Ius Matrimoniale 32 (2021) nr 2, s. 21-48.
KRAJCZYŃSKI J., Domniemania sędziowskie w sprawach o nieważność małżeństwa z tytułu wykluczenia nierozerwalności małżeństwa małżeństwa, w: W. IRKA (red.), Vir Ecclesiae deditus. Księga dla uczczenia Księdza Profesora Edwarda Góreckiego, Wrocław 2011.
KRAJCZYŃSKI J., Dowód z dokumentów w procesie o nieważność małżeństwa z tytułu wykluczenia nierozerwalności małżeństwa, w: A. ZAKRĘTA, A. SOSNOWSKI (red.), Servabo legem Tuam in toto corde meo. Księga pamiątkowa dedykowana Księdzu Profesorowi Józefowi Krzywdzie CM, Dyrektorowi Instytutu Prawa Kanonicznego UPJPII z okazji 70. rocznicy urodzin, Kraków 2013, s. 293-306.
KRAJCZYŃSKI J., Dowód z dokumentów w procesie o nieważność małżeństwa z tytułu wykluczenia nierozerwalności małżeństwa, w: A. ZAKRĘTA, A. SOSNOWSKI (red.), Servabo legem Tuam in toto corde meo. Księga pamiątkowa dedykowana Księdzu Profesorowi Józefowi Krzywdzie CM, Dyrektorowi Instytutu Prawa Kanonicznego UPJPII z okazji 70. rocznicy urodzin, Kraków 2013.
KRAJCZYŃSKI J., Les présomptions du juge dans les causes de nullité de mariage ob exclusionem indissolubilitatis, w: „Iustitia et iudicium”. Studi di diritto matrimoniale e processuale canonico in onore di Antoni Stankiewicz, a cura di KOWAL J., LLOBELL J., „Studi Giuridici” LXXXIX, Libreria Editrice Vaticana 2010, vol. II.
KRAJCZYŃSKI J., Mentalność prorozwodowa a procesy małżeńskie, w: G. LESZCZYŃSKI (red.), Procesy i procedury: nowe wyzwania. Materiały z konferencji naukowej zorganizowanej na Wydziale Prawa Kanonicznego w dniu 22 października 2015 r., Warszawa 2015.
MINGARDI M., Mentalità divorzistica ed esclusione dell’indissolubilità, w: H. FRANCESCHI, M.A. ORTIZ (red.), Ius et matrimonium. Temi di diritto matrimoniale e processuale canonico, Roma 2015.
PAWLUK T., Kanoniczny proces małżeński, Warszawa 1973, s. 105.
POMPEDDA M.F., Il valore probativo delle dichiarazioni delle parti nella nuova giurisprudenza della Rota Romana, Ius Ecclesiae 5 (1993).
SALAVERRIA M.I.A, Mentalidad divorcista y consentimiento matrimonial, Salamanca 1982.
STANKIEWICZ A., Dowód z dokumentów przy symulacji zgody małżeńskiej, Prawo Kanoniczne 24 (1981) nr 1-2, s. 163-174.
VIANI M., La simulazione del consenso, w: P. MONETA (red.), Matrimonio e giustizia nella Chiesa locale. L’esperienza giudiziaria del Tribunale Regionale Etrusco, Pisa 1989, s. 84-92. Google Scholar