Multidisciplinary research into the topography and landscape of Roman Rider (Danilo, Šibenik, Croatia) – first results of the excavations near St. Daniel’s church and new data on the medieval cemetery at Šematorij site

Kamil Rabiega; Ana Konestra; Željko Krnčević; Toni Brajković

doi:10.21697/sc.2025.32.2.21

Opublikowane: 2025-11-17

Tom 32 Nr 2 (2025)

Interdyscyplinarne badania topografii i krajobrazu Rzymskiego Rider (Danilo, Šibenik, Chorwacja) – pierwsze wyniki wykopalisk w pobliżu kościoła św. Daniela i nowe dane na temat średniowiecznego cmentarzyska na stanowisku Šematorij

Kamil Rabiega

, Ana Konestra

, Željko Krnčević

, Toni Brajković

Saeculum Christianum. Pismo Historyczne

Dział: Rozprawy i Artykuły

https://doi.org/10.21697/sc.2025.32.2.21

Abstrakt

Wieś Danilo, położona w południowej części żupanii szybenicko-knińskiej, znana jest z kilku stanowisk archeologicznych, na których badania prowadzone są od 1951 roku. Wśród nich, w lokalizacji Šematorij/Stari Šematorij odkryto pozostałości dużej rzymskiej budowli (willi?) i term datowanych na I lub początek II wieku. O starożytnych korzeniach wioski świadczą inskrypcje wspominające rzymskie miasto Rider (Municipium Riditarum), założone w drugiej połowie I wieku. W pobliżu XVIII-wiecznego kościoła św. Daniela archeolodzy od lat znajdują liczne elementy architektoniczne i dekoracje z wnętrza monumentalnej rzymskiej budowli, jednak jej dokładna lokalizacja do niedawna była nieznana. Przeprowadzone badania geofizyczne, analiza danych LiDAR i wykopaliska archeologiczne wskazują, że obszar zajmowany obecnie przez kościół i rozległy cmentarz może kryć pozostałości starożytnego centrum rzymskiego miasta Rider.

Słowa kluczowe:

Danilo, Municipium Riditarum, Šematorij, cmentarz, biżuteria

Inne teksty tego samego autora

Fabian Welc, Ana Konestra, Kamil Rabiega, Morana Čaušević-Bully, Sébastien Bully, Paula Androić Gračanin, Bartosz Nowacki, Agnese Kukela, Małgorzata Zaremba, Agata Han, Between sacrum and profanum: preliminary remarks on the late antique fortified settlement on Lukovac Islet (Rab Island, NW Adriatic, Croatia) , Saeculum Christianum. Pismo Historyczne: Tom 31 Nr 2 (2024)

Pobierz pliki

PDF (English)

Zasady cytowania

Rabiega, K., Konestra, A., Krnčević, Željko, & Brajković, T. (2025). Interdyscyplinarne badania topografii i krajobrazu Rzymskiego Rider (Danilo, Šibenik, Chorwacja) – pierwsze wyniki wykopalisk w pobliżu kościoła św. Daniela i nowe dane na temat średniowiecznego cmentarzyska na stanowisku Šematorij. Saeculum Christianum. Pismo Historyczne, 32(2), 280–297. https://doi.org/10.21697/sc.2025.32.2.21

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Azinović Bebek A., Novovjekovni nalazi u grobovima 17. i 18. stoljeća oko crkve sv. Nikole biskupa u Žumberku, “Vjesnik Arheološkog muzeja u Zagrebu”, 2009, vol. 42, no. 1, pp. 463-488.
Google Scholar

Azinović Bebek A., Križevi u novovjekovnim grobovima župne crkve Sv. Marije Magdalene u Čazmi, “Prilozi Instituta za arheologiju u Zagrebu”, 2009, vol. 26, pp. 271-289.
Google Scholar

Belošević J., Materijalna kultura Hrvata od VII. do IX. Stoljeća, Zagreb 1980.
Google Scholar

Brajković T., Lokalitet: Danilo (Redni broj: 258), “Hrvatski arheološki godišnjak”, 2014, vol. 10, pp. 510-512.
Google Scholar

Brajković T., Krnčević Ž., Podrug E., Arheološki vodič po Danilu, Šibenik 2013.
Google Scholar

Brajković T., Krnčević Ž., Podrug E., Historijat arheoloških istraživanja u Danilu, in: Illyrica Antiqua II. In honorem Duje Rendić Miočević (Proceedings of the international conference, Šibenik 12th-15th September 2013), ed. D. Demicheli, Zagreb 2017, pp. 121-133.
Google Scholar

Buzov M., La documentazione archeologica deglis cavi a Danilo conservata presso l’Istituto di archeologia di Zagabria – le ricerche di Duje Rendić-Miočević, già membro dell’Accademia croata di scienze, lettere, arti, in: Illyrica Antiqua II. In honorem Duje Rendić Miočević (Proceedings of the international conference, Šibenik 12th-15th September 2013), ed. D. Demicheli, Zagreb 2017, pp. 135-155.
Google Scholar

Domić Kunić A., Radman-Livaja I., Urna uz Danila u kontekstu društvene alite municipija Ridera, “Arheološki radovi i rasprave”, 2009, vol. 16, pp. 67-106.
Google Scholar

Faber A., Urbane značajke u lokaciji i rasteru arhitekture antičkog Ridera (Danilo kod Šibenika), in: Illyrica Antiqua II. In honorem Duje Rendić Miočević (Proceedings of the international conference, Šibenik 12th-15th September 2013), ed. D. Demicheli, Zagreb 2017, pp. 49-68.
Google Scholar

Jakšić N., Naušnice s tri jagode u Muzeju hrvatskih arheoloških spomenika u Splitu, “Prilozi povijesti umjetnosti u Dalmaciji”, 1983, vol. 23(1), pp. 68-69.
Google Scholar

Jelovina D., Starohrvatske nekropole, Split 1976.
Google Scholar

Knez D., Od zore do mraka. Križi iz zbirke Narodnega muzeja Slovenije, Ljubljana 2010.
Google Scholar

Konestra A., Welc F., Brajković T., Lipovac Vrkljan G., Androić Gračanin P., Multidisciplinarna istraživanja topografije i krajolika antičkoga Ridera (Danilo, Šibenik) – Pilot kampanja 2019. godine, “Annales Instituti Archeologici”, 2020, vol. 16, pp. 295-297.
Google Scholar

Krnčević Ž., Novi srednjovjekovni nalazi iz Šematorija na Danilu, “Vjesnik za arheologiju i historiju dalmatinsku”, 1994, vol. 86, pp. 275-286.
Google Scholar

Krnčević Ž., Srednjovjekovna arheološka nalazišta na šibenskom području, in: Područje Šibenske Županije od pretpovijesti do srednjega vijeka, ed. B. Čečuk, Zagreb 1998, pp. 197-225.
Google Scholar

Krznar S., Krnčević Ž., Turkalj, K., Luguše i Eraci – dva ranosrednjovjekovna groblja na rubu Danilskog polja, “Annales Instituti Archeologici”, 2024, vol. 20, pp. 194-217. DOI: https://doi.org/10.33254/aia.20.1.12
Google Scholar

Magaš D., Blaće A., Geomorfološka obilježja Danilskog polja kod Šibenika kao osnova historijsko-geografskog razvitka, “Geoadria”, 2010, vol. 15(1), pp. 5-29. DOI: https://doi.org/10.15291/geoadria.505
Google Scholar

Pedišić I., Sanacijsko-konzervatorski zahvati i najnoviji rezultati zaštitnih arheoloških istraživanja u Danilu, “Opvscula archaeologica”, 1999, vol. 23-24, pp. 521-527.
Google Scholar

Petrinec M., Groblja od 8. do 11. stoljeća na području ranosrednjovjekovne hrvatske države, Split 2009.
Google Scholar

Petrinec M., Gräberfelder aus dem 8. bis 11. Jahrhundert im Gebiet des frühmittelalterlichen kroatischen Staates, Split 2009.
Google Scholar

Piteša A., Katalog nalaza iz vremena seobe Naroda, srednjeg i novog vijeka u Arheološkome muzeju u Splitu, Split 2009.
Google Scholar

Rendić Miočević D., Epigraphica Riditina anecdota. Uz jedan davni nalaz kasnoantičkih grobova u Danilu Gornjem (Veruše-Katuni), “Arheološki radovi i rasprave”, 1988, vol. 11, pp. 63-81.
Google Scholar

Rendić Miočević D., Iliri i antički svijet, Split 1989.
Google Scholar

Sokol V., Medieval Jewelry and Burial Assemblages in Croatia. A Study of Graves and Grave Goods, ca. 800 to ca. 1450, Leiden 2016. DOI: https://doi.org/10.1163/9789004306745
Google Scholar

Zeman M., Roman architectural complex at Stari Šematorij in Danilo (Rider) – the issue of function, in: Illyrica Antiqua II. In honorem Duje Rendić Miočević (Proceedings of the international conference, Šibenik 12th-15th September 2013), ed. D. Demicheli, Zagreb 2017, pp. 425-447.
Google Scholar

Kamil Rabiega

https://orcid.org/0000-0002-0428-4237

Afiliacja:

Cardinal Stefan Wyszynski University in Warsaw Polska

Biogram

Kamil Rabiega, PhD, assistant professor at the Institute of Archaeology, Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw. His research interests include settlement and trade in late antiquity and early Middle Ages, historical architecture and modern methods of documentation and presentation of archaeological sites.

Ana Konestra

https://orcid.org/0000-0002-7726-6515

Afiliacja:

Institute of Archaeology in Zagreb Chorwacja

Biogram

Ana Konestra, PhD, research associate at the Institute of Archaeology in Zagreb, Croatia. Her main research interests are Roman and late antique archaeology of the eastern Adriatic and pottery studies.

Željko Krnčević

https://orcid.org/0000-0001-5358-5944

Afiliacja:

Šibenik City Museum Chorwacja

Biogram

Željko Krnčević, MSc, Former director of the Šibenik City Museum and curator of Medieval archaeology collection. His research interests are Medieval archaeology, time of arrival of Croats, time of Principality and Kingdom of Croatia.

Toni Brajković

https://orcid.org/0000-0002-2303-6933

Afiliacja:

Šibenik City Museum Chorwacja

Biogram

Toni Brajković, Director of the Šibenik City Museum and curator of Roman archaeology collection. His research interests are Roman epigraphy, Roman numismatics, mythology, eastern Adriatic trade connections in the Roman period.