Retoryczne meandry. Strategia „Trybuny Ludu” w sprawie morderstwa ks. Jerzego Popiełuszki

Dominika Rafalska

doi:10.26142/stgd-2025-007

Opublikowane: 15-12-2025

Tom 56 (2025)

Retoryczne meandry. Strategia „Trybuny Ludu” w sprawie morderstwa ks. Jerzego Popiełuszki

Dominika Rafalska

Studia Gdańskie

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.26142/stgd-2025-007

Abstrakt

Celem artykułu jest analiza narracji publikacji prasowych na łamach „Trybuny Ludu” na temat uprowadzenia, śmierci, pogrzebu ks. Jerzego Popiełuszki oraz procesu toruńskiego, w którym wydano wyrok na jego zabójców. Gazeta poświęcała tym wydarzeniom wiele uwagi, a teksty na ten temat pojawiały się niemal codziennie w ostatnim kwartale 1984 r. Jak pisano o sprawie? Komu oddano głos w jej relacjonowaniu? Czy treści publikowane na łamach największego polskiego dziennika tamtych czasów można uznać za „czyste gatunkowo”? Za pomocą jakich środków starano się uczynić z tragicznej śmierci duchownego zamordowanego w okrutny sposób przez funkcjonariuszy SB element walki „wrogów socjalizmu” z panującym w Polsce ustrojem i polityczną prowokację?

Słowa kluczowe:

ks. Jerzy Popiełuszko, Służba Bezpieczeństwa, Trybuna Ludu, zabójstwo polityczne, propaganda

Podobne artykuły

Mateusz Ihnatowicz, Sprawy operacyjne aparatu bezpieczeństwa Polski Ludowej wymierzone w jezuitów Prowincji Wielkopolsko-Mazowieckiej (1953-1989) , Studia Gdańskie: Tom 47 (2020)
Mateusz Ihnatowicz, Wybrane charakterystyki jezuitów z Prowincji Wielkopolsko-Mazowieckiej z donosów informatorów aparatu bezpieczeństwa (1949-1978) , Studia Gdańskie: Tom 51 (2022)
Robert Kaczorowski, „Ta muzyka… taka przecież cudna”. Troska o spuściznę kompozytorską Jerzego Gablenza w listach wdowy po kompozytorze do syna z lat 1939–1952 , Studia Gdańskie: Tom 56 (2025)
Mateusz Ihnatowicz, Jezuici warszawscy wobec Marca 1968 w wybranej dokumentacji Służby Bezpieczeństwa Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej , Studia Gdańskie: Tom 44 (2019)
Mateusz Ihnatowicz , Prowincja Wielkopolsko-Mazowiecka jezuitów za kadencji prowincjała o. Władysława Janczaka SI w dokumentacji resortu bezpieczeństwa (1968-1973) , Studia Gdańskie: Tom 43 (2018)
Janusz Szulist, Moralność działalności politycznej w nauczaniu Josepha Ratzingera/Benedykta XVI , Studia Gdańskie: Tom 56 (2025)
Małgorzata Pagacz, "Fiat, magnificat i służba". Podstawy duchowości maryjnej w pismach św. Urszuli Ledóchowskiej , Studia Gdańskie: Tom 48 (2021)
Ireneusz Werbiński, Przesłanie świętości kapłańskiej Sługi Bożego Kardynała Stefana Wyszyńskiego , Studia Gdańskie: Tom 46 (2020)
Rafał Dettlaff, Prawa i obowiązki duchownych na podstawie uchwał III Synodu Gdańskiego , Studia Gdańskie: Tom 44 (2019)
Włodzimierz S. Kosiacki , Organizacja systemu penitencjarnego w Polsce po 1989 roku , Studia Gdańskie: Tom 43 (2018)

1 2 > >>

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Rafalska, D. (2025). Retoryczne meandry. Strategia „Trybuny Ludu” w sprawie morderstwa ks. Jerzego Popiełuszki . Studia Gdańskie, 56, 91–104. https://doi.org/10.26142/stgd-2025-007

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

NN, 1984. Komunikat MSW. Trybuna Ludu, 29 X.
Google Scholar

Ostrowski M., 1983. Garsoniera obywatela Popiełuszki. Express Wieczorny, 27 XII.
Google Scholar

(PAP), 1984a. Uprowadzenie księdza J. Popiełuszki. Trybuna Ludu, 22 X.
Google Scholar

(PAP), 1984b. Radiowo-telewizyjne wystąpienie ministra Spraw Wewnętrznych. Trybuna Ludu, 29 X.
Google Scholar

(PAP), 1984c. Odnalezienie ciała księdza J. Popiełuszki. Trybuna Ludu, 31 X.
Google Scholar

(PAP), 1984d. Konferencja rzecznika prasowego rządu. Trybuna Ludu, 24 X.
Google Scholar

(PAP), 1984e. Konferencja rzecznika rządu PRL. Trybuna Ludu, 31 X.
Google Scholar

(PAP), 1984f. Konferencja rzecznika prasowego rządu. Trybuna Ludu, 8 XI.
Google Scholar

(PAP), 1984g. Konferencja rzecznika prasowego rządu. Trybuna Ludu, 14 XI.
Google Scholar

(PAP), 1984h. Konferencja rzecznika rządu i ministra ds. Związków Zawodowych. Trybuna Ludu, 21 XI.
Google Scholar

(PAP), 1984i. Konferencja rzecznika rządu. Trybuna Ludu, 28 XI
Google Scholar

(PAP), 1984j. Rzecznik prasowy przedstawił stanowisko rządu PRL. Trybuna Ludu, 19 XII.
Google Scholar

(PAP), 1984k. Konferencja rzecznika prasowego rządu. Trybuna Ludu, 5 XII.
Google Scholar

(PAP), 1984l. Próby politycznego żerowania na tragicznej śmierci. Trybuna Ludu, 3 XI.
Google Scholar

(PAP), 1984m. Trwa śledztwo w sprawie uprowadzenia ks. J. Popiełuszki. Trybuna Ludu, 23 X.
Google Scholar

(PAP), 1984n. Czynności śledcze w sprawie uprowadzenia księdza J. Popiełuszki. Trybuna Ludu, 25 X.
Google Scholar

(PAP), 1984o. Przeciw prowokacji. Trybuna Ludu, 27–28 X.
Google Scholar

(PAP), 1984p. Wokół sprawy uprowadzenia ks. Popiełuszki. Trybuna Ludu, 26 X.
Google Scholar

(PAP), 1984r. Msza z udziałem prymasa Polski. Trybuna Ludu, 27–28 X.
Google Scholar

(PAP), 1984s. Za granicą o sprawie uprowadzenia ks. J. Popiełuszki. Trybuna Ludu, 27–28 X.
Google Scholar

(PAP), 1984t. Rozpoczął się proces w sprawie o uprowadzenie i zabójstwo ks. J. Popiełuszki. Trybuna Ludu, 28 XII.
Google Scholar

(PAP), 1984u. Drugi dzień procesu w sprawie o uprowadzenie i zabójstwo ks. J. Popiełuszki. Trybuna Ludu, 29–30 XII.
Google Scholar

(PAP), 1985a. Konferencja rzecznika prasowego rządu. Trybuna Ludu, 9 I.
Google Scholar

(PAP), 1985b. Konferencja prasowa rzecznika rządu. Trybuna Ludu, 23 I.
Google Scholar

(PAP), 1985c. Konferencja prasowa rzecznika rządu. Trybuna Ludu, 30 I.
Google Scholar

(PAP), 1985d. Proces o pełny kształt socjalistycznej praworządności, powszechne poszanowanie prawa i dobrego imienia Polski. Przemówienia oskarżycieli publicznych w Toruniu. Trybuna Ludu. 30 I.
Google Scholar

Rem J., 1984a. Seanse nienawiści. Tu i Teraz, 19 IX.
Google Scholar

Rem J., 1984b. Nienawiść. Trybuna Ludu, 7 XI.
Google Scholar

Salecki J.A., 1985a. ***. Trybuna Ludu, 3 I.
Google Scholar

Salecki J.A., 1985b. ***. Trybuna Ludu, 9 I.
Google Scholar

Salecki J.A., 1985c. Wznowienie procesu w Toruniu. Trybuna Ludu, 2 I.
Google Scholar

Salecki J.A. 1984. ***, Trybuna Ludu, 28 XII.
Google Scholar

Salecki J.A., 1985d. Po wyroku. Trybuna Ludu, 11 II.
Google Scholar

Salecki J.A., 1985e. Proces w Toruniu. Fakty i refleksje. Trybuna Ludu, 2–3 II.
Google Scholar

Bagieński, W. (opr.) 2023. Aparat represji wobec księdza Jerzego Popiełuszki, t. 3. Sprawa ks. Jerzego Popiełuszki w dokumentach wywiadu MSW, Warszawa: IPN.
Google Scholar

Czaczkowska, E., Wiścicki, T. 2017. Ksiądz Jerzy Popiełuszko, Wiara Nadzieja Miłość, Warszawa: Edipresse.
Google Scholar

Gołębiewski, J. (opr.) 2014. Aparat represji wobec księdza Jerzego Popiełuszki 1984., t. 2, Śledztwo w sprawie uprowadzenia i zabójstwa ks. Jerzego Popiełuszki, Warszawa: IPN.
Google Scholar

Kindziuk, M. 2019. Współpraca ks. Jerzego Popiełuszki z opozycją w oczach prymasa Józefa Glempa. Przyczyny konfliktu [w:] Księża dla władzy groźni. Duchowni współpracujący z opozycją (1976–1989), red. R. Łatka, Warszawa: IPN, 2019, s. 81–94.
Google Scholar

Mysiakowska, J. (red.) 2009. Aparat represji wobec księdza Jerzego Popiełuszki 1982–1984, t. 1, Warszawa: IPN.
Google Scholar

Rakowski, M. 2004. Dzienniki polityczne 1981–1983. Warszawa: Iskry, s. 525–526.
Google Scholar

Rokicki, K. 2023. Czy czytelnicy „Trybuny Ludu” wierzyli jeszcze w partię? Listy do Centralnego organu KC PZPR u schyłku jej istnienia. Studium źródeł z drugiej połowy lat osiemdziesiątych. Wolność i Solidarność, nr 15, s. 66–76.
Google Scholar

Publikacje online:
Google Scholar

Archiwa Państwowe 1984. 31 lat temu uprowadzono ks. Jerzego Popiełuszkę, https://www.aan.gov.pl/galeria,art,70,31-lat-temu-uprowadzono-ks-jerzego-popieluszke (dostęp: 26.07.2024).
Google Scholar

Gołębiewski, J. 2017. Bezpieka szuka siebie – kulisy śledztwa w sprawie śmierci ks. Popiełuszki. Biuletyn IPN, nr 10, https://ipn.gov.pl/pl/aktualnosci/42350,Bezpieka-szuka-siebie-kulisy-sledztwa-w-sprawie-smierci-ks-Popieluszki.html (dostęp: 27.07.2024).
Google Scholar

Majchrzak, G. 2019. Ksiądz Jerzy na celowniku propagandy, https://muzhp.pl/wiedza-on-line/grzegorz-majchrzak-ks-jerzy-na-celowniku-propagandy (dostęp: 26.07.2024)
Google Scholar

Polskie Radio 2022. Jerzy Urban i tuszowanie zbrodni władz PRL, https:// https://polskieradio24.pl/artykul/3047508,jerzy-urban-i-tuszowanie-zbrodni-wladz-prl (dostęp: 8.08.2025).
Google Scholar

Szukała, M. 2018. 70 lat temu ukazał się pierwszy numer „Trybuny Ludu”, https://dzieje.pl/aktualnosci/70-lat-temu-ukazal-sie-pierwszy-numer-trybuny-ludu (dostęp: 26.07.2024).
Google Scholar

Witowicz, B. Pogrzeb księdza Jerzego Popiełuszki, https://przystanekhistoria.pl/pa2/teksty/96283,Pogrzeb-ksiedza-Jerzego-Popieluszki.html (dostęp: 26.07.2024).
Google Scholar