Skrajny indywidualizm jako źródło dysfunkcji wspólnotowych  w nauczaniu papieża Franciszka

Janusz Szulist

doi:10.21697/stv.11584

Opublikowane: 2022-07-26

Tom 60 Nr 2 (2022)

Skrajny indywidualizm jako źródło dysfunkcji wspólnotowych w nauczaniu papieża Franciszka

Janusz Szulist

Studia Theologica Varsaviensia

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.21697/stv.11584

Abstrakt

Papież Franciszek odnosi się w swoim nauczaniu do sytuacji współczesnego człowieka, który jest przedmiotem oddziaływania przeróżnych trendów kulturowych, ekonomicznych czy spo-łecznych. Sytuacja jednostki jest współcześnie determinowana przez skrajny indywidualizm, będący przedmiotem analiz niniejszego artykułu. Koncentrowanie się tylko i wyłącznie na so-bie podważa istnienie więzi wspólnotowej, sprzyja również narzędziowemu interpretowaniu sytuacji drugiego człowieka. Skrajny indywidualizm stwarza także korzystne uwarunkowania dla utopii odrealniających rzeczywistość. Skutkami ulegania skrajnemu indywidualizmowi są acedia i pesymizm w działalności duszpasterskiej Kościoła oraz konsumpcjonizm w aspekcie stosunków społecznych. Skrajny indywidualizm skłania do materializmu, a także przyczynia się do pogarszania kwestii ekologicznej. Bazę źródłową tekstu stanowi nauczanie papieża Fran-ciszka. W artykule wykorzystano metodę analityczno-syntetyczną.

Słowa kluczowe:

skrajny indywidualizm, Kościół katolicki, wspólnota, acedia, pesymizm, ekologia

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Szulist, J. (2022). Skrajny indywidualizm jako źródło dysfunkcji wspólnotowych w nauczaniu papieża Franciszka. Studia Theologica Varsaviensia, 60(2). https://doi.org/10.21697/stv.11584

Cited by / Share

Bibliografia

Antoniewicz M., Integralny rozwój człowieka w ujęciu „Caritas in veritate” Benedykta XVI, „Studia Gnesnensia”, t. XXIV(2010), s. 265-277.
Google Scholar

Bazylak J., Rola egocentryzmu w rozwoju jednostki, „Studia Philosophia Christianae”, 17(1981)1, s. 9-19.
Google Scholar

Bąbka J., Orientacja na wartości indywidualistyczne vs. kolektywistyczna jako podstawa wyjaśnienia zachowań kooperacyjnych, „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja”, nr 2(58), 2012, s. 121-138.
Google Scholar

Benedikt XVI., Was die Welt zusammenhält. Vorpolitische moralische Grundlagen eines freiheitlichen Staates (München 2004), w: Benedikt XVI., Die Ökologie des Menschen. Die großen Reden des Papstes, Pattloch, Mün-chen 2012, s. 13-25.
Google Scholar

Cugowska A., Wspólnota w kulturze indywidualizmu, w: Wspólnoty z perspektywy edukacji międzykulturowej, red. J. Niktorowicz, J. Muszyńska, M. Sobecki, Trans Humana, Białystok 2009, s. 198-213.
Google Scholar

Deklaracja o stosunku Kościoła do religii niechrześcijańskich „Nostra aetate”, w: Sobór Watykański II, Konsty-tucje. Dekrety. Deklaracje. Nowe tłumaczenie, Pallottinum, Poznań 2002, s. 333-340.
Google Scholar

Franciszek, Adhoratcja apostolska „Evangelii gaudium”, Libreria Editrice Vaticana, Watykan 2013.
Google Scholar

Franciszek, Błogosławieństwa są antidotum na egoizm i dyskryminacje, „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.), 10/2019, s. 4-5.
Google Scholar

Franciszek, Encyklika „Laudato si”, Libreria Editrice Vaticana, Watykan 2015.
Google Scholar

Franciszek, Indywidualizm i obojętność znieważają Boga, „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.), 7-8/2019, s. 19-21.
Google Scholar

Franciszek, List apostolski „Misericordia et misera”, Libreria Editrice Vaticana, Watykan 2016.
Google Scholar

Franciszek, Starajmy się zwalczyć wirusa obojętności, „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.), 7/2021, s. 12-13.
Google Scholar

Franciszek, Wspólnota i sumienie indywidualne, „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.), 10/2020, s. 27-28.
Google Scholar

Franklin B., The Autobiography and other writings on politics, economics and virtue, Cambridge University Press, Cambridge 2004. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511806889
Google Scholar

Gospodarka i miejsca pracy podczas pandemii koronawirusa, w: https://ec.europa.eu/info/live-work-travel-eu/co-ronavirus-response/jobs-and-economy-during-coronavirus-pandemic_pl (22.6.2022).
Google Scholar

Hayek F., Individualism and Economic Order, The University of Chicago Press, Chicago 1948.
Google Scholar

Inwazja Rosji na Ukrainę. Społeczeństwo i polityka wobec kryzysu uchodźczego w pierwszym miesiącu wojny, w: https://wnpism.uw.edu.pl/wp-content/uploads/2022/04/Kryzys-uchodzczy-2022-raport-KPS.pdf (22.6.2022).
Google Scholar

Iwasiński Ł., Społeczeństwo konsumpcyjne w ujęciu Zygmunta Baumana, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 4, 2015, s. 3-22. DOI: https://doi.org/10.35757/KiS.2015.59.4.1
Google Scholar

Jan Paweł II, Adhortacja apostolska „Reconciliatio et paenitentia”, Libreria Editrice Vaticana, Watykan 1984.
Google Scholar

Jan Paweł II, Encyklika „Laborem exercens”, Libreria Editrice Vaticana, Watykan 1981.
Google Scholar

Jan Paweł II, Encyklika „Veritatis splendor”, Libreria Editrice Vaticana, Watykan 1993.
Google Scholar

Jan XXIII, Encyklika „Mater et magistra”, Libreria Editrice Vaticana, Watykan 1961.
Google Scholar

Kompendium nauki społecznej Kościoła, red. Papieska Rada „Iustitia et Pax”, Wydawnictwo „Jedność”, Kielce 2005.
Google Scholar

Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym „Gaudium et spes”, w: Sobór Watykański II, Kon-stytucje. Dekrety. Deklaracje. Nowe tłumaczenie, Pallottinum, Poznań 2002, s. 526-606.
Google Scholar

Lewicka-Strzałecka A., Etyczne aspekty instytucji kredytu, „Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym”, 2010, v. 13, nr 1, s. 213-221. DOI: https://doi.org/10.18778/1899-2226.13.1.20
Google Scholar

Machaj Ł., Liberalizm a prawa człowieka, „Studia Erasmiana Wratislaviensia”, 2010, 4, s. 27-41.
Google Scholar

Markwart A., Nowożytne i współczesne spojrzenie na indywidualizm – przegląd wybranych koncepcji, „Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów UJ. Nauki Humanistyczne”, 4(2001)1, s. 33-49.
Google Scholar

Miklaszewska J., Liberalizm, w: Słownik społeczny, red. B. Szlachta, Wydawnictwo WAM, Kraków 2004, s. 621-636.
Google Scholar

Modele polityki społecznej w Polsce i w Europie na początku XXI wieku, red. S. Golinowska, Forum Idei, War-szawa 2018.
Google Scholar

Nie bądźmy niewolnikami konsumizmu, „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.), 12/2018, s. 44-45.
Google Scholar

Ołdakowski K., Program społeczny papieża Franciszka, „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.), 11/2021, s. 41-42.
Google Scholar

Pius XI, Encyklika „Mit brenneder Sorge”, Libreria Editrice Vaticana, Watykan 1937.
Google Scholar

Poleszak L., Lenistwo duchowe, „Sympozjum”, 2010, nr 1(19), s. 175-188.
Google Scholar

Szmyd J., Nowoczesny konsumpcjonizm – zmiana kondycji ludzkiej i jakości życia. Wyzwania społeczne i pedago-giczne, „Kultura – Przemiany – Edukacja”, t. V(2017), s. 13-36. DOI: https://doi.org/10.15584/kpe.2017.5.2
Google Scholar

Timm A., Demokracja, demokratyzacja, prawa człowieka, „Nowa Krytyka”, 12(2001), s. 321-332.
Google Scholar

Wróbel M., Konsumpcjonizm a etyczna konsumpcja jako alternatywne formy kształtowania społeczeństw, „Studia i Materiały Polskiego Towarzystwa Zarządzania Wiedzą”, t. 51 (2011), s. 103-116.
Google Scholar