Sacramentality in the Perspective of Joseph Ratzinger/Benedict XVI

Krzysztof Porosło

doi:10.21697/ct.2023.93.4.06

Opublikowane: 2023-11-15

Tom 93 Nr 4 (2023)

Sacramentality in the Perspective of Joseph Ratzinger/Benedict XVI

Krzysztof Porosło

Collectanea Theologica

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.21697/ct.2023.93.4.06

Abstrakt

Artykuł stara się pokazać, że pojęcie sakramentalności jest jednym z kluczowych dla uchwycenia całościowej wizji teologii Josepha Ratzingera/Benedykta XVI. U niemieckiego teologa pojęcie to nie jest odnoszone jedynie do siedmiu sakramentalnych znaków łaski, ale służy do interpretacji Bożego Objawienia w historii zbawienia (i stworzenia), katolickiej interpretacji Pisma Świętego, wnikania w tajemnicę Kościoła i celebrowanej liturgii. Dlatego też w artykule podjęty został temat sakramentalności w jej fundamentalnym znaczeniu, aby pokazać, że to, co materialne, objawia to, co duchowe, że przeszłość wskazuje na przyszłość według modelu „obietnica–wypełnienie”. Sakramentalność – według Ratzingera – odnosi się również do tego, czego człowiek nie może wyprodukować własnymi siłami, ale musi to przyjąć jako dar od Boga. W tych znaczeniach omawiana jest sakramentalność stworzenia, słowa i Kościoła w ujęciu bawarskiego kardynała i późniejszego papieża.

Słowa kluczowe:

Joseph Ratzinger, Benedykt XVI, sakramentalność, interpretacja Pisma Świętego, Kościół, liturgia

Pobierz pliki

PDF (English)

Zasady cytowania

Porosło, K. (2023). Sacramentality in the Perspective of Joseph Ratzinger/Benedict XVI. Collectanea Theologica, 93(4), 53–83. https://doi.org/10.21697/ct.2023.93.4.06

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Augustinus Hipponensis, Epistula LV, in Augustinus Hipponensis, Epistula I–LV (ed. K.D. Daur; Corpus Christianorum Series Latina 31; Turnhout: Brepols 2004) 234–265.
Google Scholar

Augustinus Hipponensis, Quaestiones in Heptateuchum, in Patrologiae cursus completus. Series Latina (ed. J.P. Migne; Paris: Migne 1841) 34, 547–824.
Google Scholar

Bachanek, G., “Sakramentalna struktura Słowa Bożego w teologii kard. J. Ratzingera,” Verbum Vitae 7 (2005) 215–229. DOI: https://doi.org/10.31743/vv.1386
Google Scholar

Benedict XVI, Address of his Holiness Benedict XVI, Feast of the Presentation of the Lord, 12th Day of Consecrated Life, 2 February 2008, https://www.vatican.va/content/benedict-xvi/en/speeches/2008/february/documents/hf_ben-xvi_spe_20080202_vita-consacrata.html/.
Google Scholar

Benedict XVI, “Łaska i powołanie bez nawrócenia,” in Benedykt XVI, Co to jest chrześcijaństwo? Testament duchowy (ed. E. Guerriero; trans. R. Skrzypczak; Kraków: Esprit 2023) 73–107.
Google Scholar

Benedict XVI, Message of the Holy Father Benedict XVI to the Youth of the World on the Occasion of the 21st World Youth Day, 9 April 2006, https://www.vatican.va/content/benedict-xvi/en/messages/youth/documents/hf_ben-xvi_mes_20060222_youth.html/.
Google Scholar

Benedict XVI, Post-synodal Apostolic Exhortation Sacramentum caritatis (2007) (= SCar).
Google Scholar

Benedict XVI, Post-synodal Apostolic Exhortation Verbum Domini (2010) (= VD).
Google Scholar

Bernard de Clairvaux, Homiliae super missus est, in Patrologiae cursus completus. Series Latina (ed. J.P. Migne; Paris: Migne 1862) 183, 55–88A.
Google Scholar

Bianchi, E., “Sakramentalność słowa,” Celebracja Ewangelii. Spotkanie z tajemnicą Eucharystii (ed. E. Bianchi – F. Boselli; trans. K. Młotek; Myśl Liturgiczna 4; Kraków: Wydawnictwo WAM 2020) 165–186.
Google Scholar

Chauvet, L.-M., “Parole et Sacrement,” Recherches de Science Religieuse 91/2 (2003) 203–222. DOI: https://doi.org/10.3917/rsr.032.0203. DOI: https://doi.org/10.3917/rsr.032.0203
Google Scholar

Constitutionis Dogmaticae Lumen Gentium Synopsis Historica (ed. G. Alberigo – F. Magistretti; Bologna: Istituto per le Scienze Religiose 1975).
Google Scholar

Evdokimov, P., Sztuka ikony. Teologia piękna (trans. M. Żurowska; Warszawa: Promic 1999).
Google Scholar

Fagerberg, D.W., Theologia prima. Czym jest teologia liturgiczna? (trans. L. Bigaj; Źródło i szczyt 5; Kraków: Fundacja Dominikański Ośrodek Liturgiczny 2018).
Google Scholar

Folsom, C., Człowiek współczesny a liturgia. Diagnoza, skutki i leczenie choroby toczącej liturgię rzymską (ed. K. Porosło; Modlitwa Kościoła 24; Kraków: Tyniec 2018).
Google Scholar

Granados García, J., Tratado general de los sacramentos (Sapientia Fidei 4a; Madrid: B.A.C 2017).
Google Scholar

Guardini, R., Liturgia i formacja liturgiczna (trans. P. Napiwodzki; Mysterium fascinans 4; Kraków: Wydawnictwo WAM – Fundacja Dominikański Ośrodek Liturgiczny 2022).
Google Scholar

Hahn, S., Covenant and Communion: The Biblical Theology of Pope Benedict XVI (Grand Rapids, MI: Baker Publishing Group 2009).
Google Scholar

Hahn, S., Moc słowa w liturgii. Od tekstu pisanego do żywego słowa liturgii (trans. P. Blumczyński; Kraków: Salwator 2009).
Google Scholar

Hieronymus, In Psalmum 147, in Hieronymus, Tractatus sive homiliae in psalmos. In Marci evangelium. Alia varia argumenta (ed. G. Morin – B. Capelle – J. Fraipont; Corpus Christianorum Series Latina 78; Turnhout: Brepols 1958) 336–342.
Google Scholar

John Paul II, Encyclical Letter Fides et ratio (1998).
Google Scholar

Jüngel, E., “Das Sakrament – was ist das? Versuch einer Antwort,” in E. Jüngel – K. Rahner, Was ist ein Sakrament? Vorstöße zur Verständigung (Freiburg: Herder 1971) 9–61.
Google Scholar

Królikowski, J., “Słowo Boże i Eucharystia w konstytucji Dei Verbum,” Teologia w Polsce 1 (2015) 71–81. DOI: https://doi.org/10.31743/twp.2015.9.1.05
Google Scholar

Lubac, H. de, Corpus mysticum. L‘Eucharistie et l‘Église au Moyen Âge (Paris: Cerf 2010).
Google Scholar

Lubac, H. de, Medytacja o Kościele (trans. I. Białkowska-Cichoń; Kraków: WAM 2009).
Google Scholar

Mazza, E., Mystagogy: A Theology of Liturgy in the Patristic Age (New York, NY: Pueblo 1989).
Google Scholar

Menke, K.–H., Sakramentalität. Wesen und Wunde des Katholizismus (3rd ed.; Regensburg: Pustet 2012).
Google Scholar

Rahner, K., Kirche und Sakramente (Quaestiones Disputatae 10; Freiburg: Herder 1961).
Google Scholar

Ratzinger, J., “Eklezjologia II Soboru Watykańskiego,” in J. Ratzinger, Kościół – znak wśród narodów (eds. K. Góźdź – M. Górecka; trans. W. Szymona; Opera omnia 8/1; Lublin: Wydawnictwo KUL 2013) 235–257.
Google Scholar

Ratzinger, J., “Eklezjologia Konstytucji Lumen gentium,” in J. Ratzinger, Kościół – znak wśród narodów (eds. K. Góźdź – M. Górecka; trans. W. Szymona; Opera omnia 8/1; Lublin: Wydawnictwo KUL 2013) 527–548.
Google Scholar

Ratzinger, J., “Form and Content of the Eucharistic Celebration,” in J. Ratzinger, Collected Works. XI: Theology of the Liturgy (eds. G.L. Müller – M.J. Miller; San Francisco, CA: Ignatius Press 2014) 299–318.
Google Scholar

Ratzinger, J., Formalne zasady chrześcijaństwa. Szkice do teologii fundamentalnej (trans. W. Szymona; Poznań: W drodze 2009).
Google Scholar

Ratzinger, J., “Jezus z Nazaretu. Od chrztu w Jordanie do Przemienienia,” in J. Ratzinger, Jezus z Nazaretu. Studia o chrystologii (eds. K. Góźdź – M. Górecka; trans. M. Górecka – W. Szymona; Opera omnia 6/1; Lublin: Wydawnictwo KUL 2015) 119–378.
Google Scholar

Ratzinger, J., “Kościół jako sakrament zbawienia,” in J. Ratzinger, Kościół – znak wśród narodów (eds. K. Góźdź – M. Górecka; trans. W. Szymona; Opera omnia 8/1; Lublin: Wydawnictwo KUL 2013) 222–234.
Google Scholar

Ratzinger, J., Nowa pieśń dla Pana. Wiara w Chrystusa a liturgia dzisiaj (trans. J. Zychowicz; Kraków: Znak 2005).
Google Scholar

Ratzinger, J., “O istocie kapłaństwa,” in J. Ratzinger, Głosiciele słowa i słudzy waszej radości (eds. K. Góźdź – M. Górecka; trans. M. Górecka – M. Rodkiewicz; Opera omnia 12; Lublin: Wydawnictwo KUL 2012) 33–48.
Google Scholar

Ratzinger, J., “On the Concept of Sacrament,” in J. Ratzinger, Collected Works. XI. Theology of the Liturgy (eds. G.L. Müller – M.J. Miller; San Francisco, CA: Ignatius Press 2014) 169–184.
Google Scholar

Ratzinger, J., “The Sacramental Foundation of Christian Existence,” in J. Ratzinger, Collected Works. XI. Theology of the Liturgy (eds. G.L. Müller – M.J. Miller; San Francisco, CA: Ignatius Press 2014) 153–168.
Google Scholar

Ratzinger, J., “The Spirit of the Liturgy,” in J. Ratzinger, Collected Works. XI. Theology of the Liturgy (eds. G.L. Müller – M.J. Miller; San Francisco, CA: Ignatius Press 2014) 3–150.
Google Scholar

Ratzinger, J., Wielość religii i jedno przymierze (trans. E. Pieciul; Poznań: W drodze 2004).
Google Scholar

Ratzinger, J., Wykłady bawarskie z lat 1963–2004 (trans. A. Czarnocki; Warszawa: Pax 2009).
Google Scholar

Schillebeeckx, E., Chrystus, Sakrament spotkania z Bogiem (trans. A. Zuberbier; Kraków: Znak 1966).
Google Scholar

Semmelroth, O., La Iglesia como sacramento de la salvación, Mysterium Salutis. Manual de teología como historia de la salvación (eds. J. Feiner – M. Löhrer; Madrid: Ediciones Cristiandad 1973) IV/1, 321–370.
Google Scholar

Semmelroth, O., Die Kirche als Ursakrament (Frankfurt: Knecht 1953).
Google Scholar

The Synod of Bishops, XII Ordinary General Assembly, Final List of Propositions (2008) https://www.vatican.va/roman_curia/synod/documents/rc_synod_doc_20081025_elenco-prop-finali_it.html (access 29.06.2023).
Google Scholar

The Synod of Bishops, XII Ordinary General Assembly, Instrumentum laboris The Word of God in the Life and Mission of the Church (2008) https://www.vatican.va/roman_curia/synod/documents/rc_synod_doc_20080511_instrlabor-xii-assembly_en.html (access 29.06.2023).
Google Scholar

Thomas Aquinas, Super secundam Epistolam ad Corinthios lectura, in Thomas Aquinas, Super epistolas s. Pauli lactura (ed. R. Cai; Torino – Roma: Marietti 1953) I, 437–561.
Google Scholar

Vaticanum II, Dogmatic Constitution on Divine Revelation Dei Verbum (1965) (= DV).
Google Scholar

Vaticanum II, Dogmatic Constitution on the Church Lumen gentium (1964) (= LG).
Google Scholar

Vaticanum II, Dogmatic Constitution on the Liturgy Sacrosanctum concilium (1963) (= SC).
Google Scholar

Woźniak, R.J., “Znak, osoba, tajemnica: zarys ogólnej teorii sakramentów,” Znaki Tajemnicy. Sakramenty w teorii i praktyce Kościoła (eds. K. Porosło – R.J. Woźniak; Kraków: Wydawnictwo WAM 2018) 57–94.
Google Scholar

Zatwardnicki, S., Od teologii objawienia do teologii natchnienia. Studium inspirowane twórczością Geralda O’Collinsa i Josepha Ratzingera (Lublin: Academicon 2022). DOI: https://doi.org/10.52097/acapress.9788362475919
Google Scholar