The Salvific Function of Religion

Karol Jasiński

doi:10.21697/ct.2025.95.1.05

Opublikowane: 2025-02-14

Tom 95 Nr 1 (2025)

The Salvific Function of Religion

Karol Jasiński

Collectanea Theologica

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.21697/ct.2025.95.1.05

Abstrakt

Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na zbawczą funkcję religii oraz na różne sposoby rozumienia zbawienia. Wydaje się, że w czasach współczesnych zamiast soteriologii, w której akcentuje się potrzebę odniesienia do osobowego Bytu Boskiego w celu wyzwolenia z różnych ograniczeń i osiągnięcia pełni człowieczeństwa, dominuje soteriologia, w której wysuwa się na pierwszy plan ludzkie siły oraz możliwości samorealizacji i spełnienia się człowieka w ramach świata doczesnego. Soteriologia o charakterze transcendentnym zostaje zastąpiona soteriologią o charakterze immanentnym. Artykuł składa się z trzech zasadniczych części. W pierwszej wskazano różne funkcje pełnione przez religię, wśród których zasadniczą rolę odgrywa funkcja zbawcza. W części drugiej została podjęta refleksja nad koncepcją zbawienia obecną w tradycji chrześcijańskiej, w której jest ono rozumiane jako wyzwolenie z egzystencjalnych ograniczeń i osiągnięcie pełni bytu osobowego w zjednoczeniu z Bogiem. W trzeciej zwrócono uwagę na alternatywne idee zbawcze obecne w innych religiach.

Słowa kluczowe:

zbawienie, wyzwolenie, pełnia bytu, religia

Inne teksty tego samego autora

Karol Jasiński, The Internal Secularisation of Religion , Collectanea Theologica: Tom 91 Nr 4 (2021)
Karol Jasiński, Tomáš Halík’s Concept of God as the Depth of Reality , Collectanea Theologica: Tom 93 Nr 3 (2023)

Pobierz pliki

PDF (English)

Zasady cytowania

Jasiński, K. (2025). The Salvific Function of Religion. Collectanea Theologica, 95(1), 141–160. https://doi.org/10.21697/ct.2025.95.1.05

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Boros, Ladislaus. 1971. Istnienie wyzwolone. Rozważania teologiczne. Translated by Bernard Białecki. Warszawa: PAX.
Google Scholar

Cox, James. 1996. Expressing the Sacred: An Introduction to the Phenomenology of Religion. Harare: University of Zimbabwe Publications.
Google Scholar

Delsol, Chantal. 2018. Kamienie węgielne. Na czym nam zależy? Translated by Małgorzata Kowalska. Kraków: ZNAK.
Google Scholar

Delsol, Chantal. 2020. Czas wyrzeczenia. Translated by Grażyna Majcher. Warszawa: PIW.
Google Scholar

Dupré, Louis. 1991. Inny wymiar. Filozofia religii. Translated by Sabina Lewandowska. Kraków: ZNAK.
Google Scholar

Dupuis, Jacques. 2003. Chrześcijaństwo i religie. Od konfrontacji do dialogu. Translated by Stanisław Obirek. Kraków: WAM.
Google Scholar

Dyczewska, Agnieszka, and Zbigniew Pasek. 2021. “Gdzie jest ‘niebo’? (Re)definicje sacrum a nowa duchowość.” Przegląd Religioznawczy 281 (3): 41–52. https://doi.org/10.34813/ptr3.2021.3.
Google Scholar

Gellner, Christoph. 2010. Chrześcijanin pośród religii świata. Translated by Kamil Markiewicz. Poznań: Wydawnictwo Święty Wojciech.
Google Scholar

Griffin, David Ray. 2003. “Reconstructive Theology.” In The Cambridge Companion to Postmodern Theology, edited by Kevin Vanhoozer, 92–108. Cambridge: Cambridge University Press.
Google Scholar

Hebblethwaite, Peter. 2007. “Liberation theology and the Roman Catholic Church.” In The Cambridge Companion to Liberation Theology, edited by Christopher Rowland, 209–28. New York: Cambridge University Press.
Google Scholar

Heim, Stephen Mark. 1995. Salvations: Truth and Difference in Religion. Maryknoll, NY: Orbis Books.
Google Scholar

Hervieu-Léger, Danièle. 1999. Religia jako pamięć. Translated by Magdalena Bielawska. Kraków: Nomos.
Google Scholar

Hick, John. 1985. Problems of Religious Pluralism. London: Macmillan.
Google Scholar

Hick, John. 1987. “The Non-Absoluteness of Christianity.” In The Myth of Christian Uniqueness. Towards a Pluralistic Theology of Religions, edited by John Hick and Paul Francis Knitter, 16–36. Maryknoll, NY: Orbis Books.
Google Scholar

Hick, John. 1989. An Interpretation of Religion. Human Responses to the Transcendent. New Haven, CT: Yale University Press.
Google Scholar

Hick, John. 1993a. Disputed Questions in Theology and Philosophy of Religion. New Haven, CT: Yale University Press.
Google Scholar

Hick, John. 1993b. The Metaphor of God Incarnate. Christology in a Pluralistic Age. Louisville, KY: Westminster/John Knox Press.
Google Scholar

Hick, John. 1996. “O hierarchizacji religii.” Translated by Miłowit Kuniński. Znak 495 (8): 72–79.
Google Scholar

Inwagen van, Peter. 1978. “The Possiblity of Resurrection.” International Journal for Philosophy of Religion 9 (2): 114–21.
Google Scholar

Judycki, Stanisław. 2010. Bóg i inne osoby. Próba z zakresu teologii filozoficznej. Poznań: W drodze.
Google Scholar

Judycki, Stanisław. 2020. “Metafizyka i idea zbawienia.” Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria 114 (2): 143–59. https://doi.org/10.24425/pfns.2020.133142.
Google Scholar

Kaczmarek, Kamil. 2013. Mechanizmy ewolucji religii. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Google Scholar

Kłoczowski, Jan. 2001. Drogi człowieka mistycznego. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Google Scholar

Knitter, Paul. 1987. “Toward a Liberation Theology of Religions.” In The Myth of Christian Uniqueness. Towards a Pluralistic Theology of Religions, edited by John Hick and Paul Francis Knitter, 178–200. Maryknoll, NY: Orbis Books.
Google Scholar

Kondrat, Kazimierz. 2002. Racjonalność i konflikt wierzeń religijnych. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Google Scholar

Kondrat, Kazimierz. 2022. Problemy pluralizmu religijnego. Kraków: Nomos.
Google Scholar

Luhmann, Niklas. 1998. Funkcja religii. Translated by Dorota Motak. Kraków: Nomos.
Google Scholar

Mariański, Janusz. 2010. Religia w społeczeństwie ponowoczesnym. Studium socjologiczne. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Google Scholar

Mariański, Janusz. 2013. Sekularyzacja, desekularyzacja, nowa duchowość. Studium socjologiczne. Kraków: Nomos.
Google Scholar

Moskal, Piotr. 2002. Czy istnieje Bóg? Zarys filozofii Boga. Pelplin: Bernardinum.
Google Scholar

Pepliński, Marek. 2019. “The importance of religious diversity for religious disagreement. Are the perspectives of believer and philosopher so different?” Philosophy of Religion: Analytic Researches 3 (2): 60–75. https://doi.org/10.21146/2587-683Х-2019-3-2-60-75.
Google Scholar

Ratzinger, Joseph. 2004. Wiara – prawda – tolerancja. Chrześcijaństwo a religie świata. Translated by Ryszard Zajączkowski. Kielce: Jedność.
Google Scholar

Salamon, Janusz. 2015. “Atheism and Agatheism in the Global Ethical Discourse: Reply to Millican and Thornhill-Miller.” European Journal for Philosophy of Religion 7 (4): 197–245. DOI: https://doi.org/10.24204/ejpr.v7i4.94.
Google Scholar

Samartha, Stanley. 1987. “The Cross and the Rainbow. Christ in the Multireligious Culture.” In The Myth of Christian Uniqueness. Towards a Pluralistic Theology of Religions, edited by John Hick and Paul Francis Knitter, 69–88. Maryknoll, NY: Orbis Books.
Google Scholar

Scola, Angelo. 2005. Osoba ludzka. Antropologia teologiczna. Translated by Lucjan Balter. Poznań: Pallotinum.
Google Scholar

Seckler, Max. 2000. “Der theologische Begriff der Religion,” In Handbuch der Fundamentaltheologie, edited by Walter Kern, Hermann Josef Pottmeyer, and Max Seckler, 131–48. Tübingen – Basel: Francke.
Google Scholar

Smith, John Edwin. 1971. Doświadczenie i Bóg. Translated by Danuta Petsch. Warszawa: PAX.
Google Scholar

Tarnowski, Karol. 2017. Pragnienie metafizyczne. Kraków: ZNAK.
Google Scholar

Vattimo, Gianni, and René Girard. 2010. Christianity, Truth, And Weakening Faith. A Dialogue. Translated by William McCuaig. New York: Columbia University Press.
Google Scholar

Waardenburg, Jacques. 1991. Religie i religia. Systematyczne wprowadzenie do religioznawstwa. Translated by Andrzej Bronk. Warszawa: Verbinum.
Google Scholar

Waldenfels, Hans. 1985. Ukrzyżowany i religie świata. Translated by Paweł Pachciarek. Warszawa: Verbinum.
Google Scholar

Wierciński, Andrzej. 2004. Magia i religia. Szkice z antropologii religii. Kraków: Nomos.
Google Scholar

Wnuk, Marcin, and Jerzy Marcinkowski. 2012. “Psychologiczne funkcje religii.” Problemy Higieny i Epidemiologii 93 (1): 239–43.
Google Scholar

Ziemiński, Ireneusz. 2013. Życie wieczne. Przyczynek do eschatologii filozoficznej. Poznań: W drodze.
Google Scholar