Projektowane zadania koordynatora ds. specjalnych potrzeb edukacyjnych w polskim systemie edukacji w kontekście brytyjskich doświadczeń SENCo

Zenon Gajdzica

doi:10.21697/fp.2022.1.08

Opublikowane: 2022-10-17

Tom 12 Nr 1 (2022)

Projektowane zadania koordynatora ds. specjalnych potrzeb edukacyjnych w polskim systemie edukacji w kontekście brytyjskich doświadczeń SENCo

Zenon Gajdzica

Forum Pedagogiczne

Dział: Dział tematyczny

https://doi.org/10.21697/fp.2022.1.08

Abstrakt

Jednym z elementów szerokiego wachlarza rozwiązań służących podnoszeniu jakości edukacji włączającej są koordynatorzy określani mianem SENCo (Special Educational Needs Coordinators), którzy w wielu krajach odgrywają istotną rolę w kreowaniu, wspieraniu i koordynowaniu edukacji włączającej w przestrzeni szkoły ogólnodostępnej. Stanowisko Koordynatora ds. Specjalnych Potrzeb Edukacyjnych jak dotąd nie zostało usankcjonowane prawnie w naszym kraju. Niemniej jednak jego propozycja – pod nazwą KEW (Koordynator Edukacji Włączającej) – pojawiła się w dwóch dokumentach opracowanych w zespołach pod auspicjami MEN w 2020. Zdawkowe przywołanie KEW znajdujemy w opracowaniu pt. Wspieranie podnoszenia jakości edukacji włączającej w Polsce (2020), a znacznie obszerniejsze informacje, z dokładnym uwzględnieniem jego zadań, zostały sformułowane w projekcie zatytułowanym Model edukacji dla wszystkich (2020).
Celem opracowania jest konfrontacja przywołanej w Modelu edukacji dla wszystkich propozycji zadań KEW z informacjami na temat roli SENCo jaką odgrywa on w angielskim systemie kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem projektowanych dla niego zadań oraz trudności związanych z ich realizacją. W pierwszej części artykułu odniosę się ogólnie do obecnego stanu edukacji włączającej w Polsce, w kolejnej zaprezentuję podstawowe informacje na temat roli i zadań koordynatorów zaczerpnięte z doświadczeń innych krajów, ze szczególnym uwzględnieniem brytyjskiego modelu. Meritum opracowania stanowi analiza propozycji roli i zadań KEW zawarta w Modelu edukacji dla wszystkich (2020). Całość zamkną konkluzje końcowe.

Słowa kluczowe:

SENCo (Special Educational Needs Coordinators), KEW (Koordynator Edukacji Włączającej), edukacja włączająca, specjalne potrzeby edukacyjne, system kształcenia

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Gajdzica, Z. (2022). Projektowane zadania koordynatora ds. specjalnych potrzeb edukacyjnych w polskim systemie edukacji w kontekście brytyjskich doświadczeń SENCo. Forum Pedagogiczne, 12(1), 109–121. https://doi.org/10.21697/fp.2022.1.08

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.

Bibliografia

Adamiak B., Boryszewska J., Malenko A. (2017). Organizacja i udzielanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej uczniom ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w systemie edukacji polskiej i brytyjskiej. Kraków: Impuls.
Google Scholar

Antonik A. (2019). Edukacja włączająca- porównanie sytuacji w Polsce i wybranych krajach europejskich. „Studia Edukacyjne” t. 39, s. 291-305. Pobrano z: http://podstedu-czasopismo. home.amu.edu.pl/wp-content/uploads/2018/09/39.pdf (otwarty: 20.03.2019).
Google Scholar

Bełza M. (2015). Systemy edukacji osób umiarkowanie I znacznie oraz głęboko niepełnosprawnych intelektualnie (na przykładzie rozwiązań w Anglii, Republice Czeskiej i Polsce). Katowice: Wydawnictwo UŚ.
Google Scholar

Brown J. & Doveston M. (2014). Short sprint or an endurance test: The perceived impact of the national award for special educational needs coordination. “Teacher Development”, v. 18(4), 495–510. DOI: https://doi.org/10.1080/13664530.2014.954050
Google Scholar

Chrzanowska I. (2019). Nauczyciele o szansach i barierach edukacji włączającej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Cowne E., Frankl C., Gerschel L. (2019). The SENCo handbook: leading and managing a whole school approach. London, New York: Routledge, Taylor & Francis Group. DOI: https://doi.org/10.4324/9780429465024
Google Scholar

Curran. H. (2019). The SEND Code of Practice has given me clout: A phenomenological study illustrating how SENCos managed the introduction of the SEND reforms. “British Journal of Special Education”, v. 46(1), 76– 93. DOI: https://doi.org/10.1111/1467-8578.12253
Google Scholar

Department for Education (2001). Special educational needs code of practice. Nottingham: Department for Education and Skills.
Google Scholar

Department for Education (2015). Special educational needs and disability code of practice: 0 to 25 years. London: DfE.
Google Scholar

DfE (Department for Education) (1994). Code of Practice on the Identification and Assessment of Special Educational Needs. Department for Education: DfE.
Google Scholar

DfEE (Department for Education and Employment) (1994). Code of Practice on the Identification and Assessment of Special Educational Needs. London: DfEE.
Google Scholar

Dobson G., Douglas G. (2020). Factors influencing the career interest of SENCOs in English schools. “British Educational Research Journal”, v. 6 (46), s. 1256–1278. DOI: https://doi.org/10.1002/berj.3631
Google Scholar

Farrell M. (1998). The role of the special educational needs co-ordinator: looking forward. “Support for Learning”, v. 13 (2), 82–86. DOI: https://doi.org/10.1111/1467-9604.00063
Google Scholar

Fisher H. (2012). Progressing towards a model of intrinsic inclusion in a mainstream primary school: A SENCo’s experience. “International Journal of Inclusive Education”, v. 16 (12), 1273–1293. DOI: https://doi.org/10.1080/13603116.2011.557449
Google Scholar

Frankl C. (2005). Managing individual education plans: reducing the load of the special educational needs coordinator. “Support for Learning”, v. 20 (2), 77–82. DOI: https://doi.org/10.1111/j.0268-2141.2005.00365.x
Google Scholar

Gajdzica Z. (2013). Nauczyciele szkoły ogólnodostępnej o swoim przygotowaniu do pracy z uczniem niepełnosprawnym w kontekście przemian pierwszej dekady XXI wieku. „Chowanna”, t. 2 (41), s. 263-273.
Google Scholar

Gajdzica Z. (2020). Uczeń z lekką niepełnosprawnością intelektualną w szkole ogólnodostępnej. Nauczyciele o (nie)zmienianej sytuacji w kontekście kultury szkoły inkluzyjnej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Gajdzica Z., McWilliam R., Potměšil M., Ling G. (2020), Inclusive Education of Learners with Disability – the Theory versus Reality. Berlin, Bern, Bruxelles, New York, Oxford, Warszawa, Wien: Peter Lang. DOI: https://doi.org/10.3726/b17782
Google Scholar

Göransson K., Nilholm C. (2014). Conceptual diversities and empirical shortcomings – a critical analysis of research on inclusive education. “European Journal of Special Needs Education”, v. 29 (3), s. 265-280. DOI: https://doi.org/10.1080/08856257.2014.933545
Google Scholar

Haug, P. (2017). Understanding inclusive education: ideals and reality. “Scandinavian Journal of Disability Research” v. 19 (3), s. 206-217. DOI: https://doi.org/10.1080/15017419.2016.1224778
Google Scholar

Hornby G. (2014). Inclusive Special Education: evidence-based practice for children with special educational needs and disabilities. New York: Springer. DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-4939-1483-8
Google Scholar

Janiszewska-Nieścioruk Z. (2016). (Nie)dojrzałość proinkluzyjnych zmian w kształceniu osób z niepełnosprawnością. „Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej”, t. 22, s. 47–59.
Google Scholar

Kearns H. (2005). Exploring the experiential learning of special educational needs coordinators. “Journal of In-Service Education”, v. 31 (1), 131–150. DOI: https://doi.org/10.1080/13674580500200364
Google Scholar

Kochanowska E. (2015). Samoocena nauczycieli w zakresie kompetencji diagnostycznych i pracy z dziećmi ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi na etapie edukacji wczesnoszkolnej. „Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej”, t. 20, s. 143-153.
Google Scholar

Kołodziejczyk R. (2020). Gotowość nauczycieli do pracy w systemie edukacji włączającej. „Roczniki Pedagogiczne”, t. 12 (48), s. 125-142. DOI: https://doi.org/10.18290/rped20123-7
Google Scholar

Lewandowska-Kidoń T. (2019). Pomoc psychologiczno-pedagogiczna w szkole jako szansa na przeciwdziałanie zjawisku wykluczenia społecznego, „ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA”, V. XXXII, 2, Secito J, s. 69-81. DOI: https://doi.org/10.17951/j.2019.32.2.69-81
Google Scholar

MacBeath J., Galton, M., Steward, S., MacBeath, A. & Page, C. (2006). The Costs of Inclusion: a study of inclusion policy and practice in English primary, secondary and special schools. Cambridge: Victoire Press.
Google Scholar

Mackenzie. S. (2007). A review of recent developments in the role of the SENCo in the UK. British Journal of Special Education, 4 (34), ss. 212-218. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-8578.2007.00481.x
Google Scholar

Mitchell D. (2005). Contextualizing inclusive education. London: Routledge. DOI: https://doi.org/10.4324/9780203606803
Google Scholar

Model edukacji dla wszystkich. (2020). Warszawa: MEN. Dostępny na: https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/model-edukacji-dla-wszystkich, (otwarty: 20 stycznia 2021).
Google Scholar

Nowak A. (2020). Edukacja włączająca w opiniach i ocenach nauczycieli: doniesienie z badań. „Studia Pedagogiczne”, t. 35, s. 169-181.
Google Scholar

Pearson S., Ralph S. (2007). The identity of SENCos: insights through images. “Journal of Research in Special Educational Needs”, No. 7 (1). DOI: https://doi.org/10.1111/j.1471-3802.2007.00079.x
Google Scholar

Skibska J. (2021). Postawy (przekonania) nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej wobec edukacji inkluzyjnej – struktura badanego zjawiska. „Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej”, nr 41, s. 132-147.
Google Scholar

Skibska J., Borzęcka A., Twaróg-Kanus A. (2020). Kompetencje diagnostyczne i terapeutyczne w percepcji nauczycieli szkół ogólnodostępnych, integracyjnych i specjalnych. Kraków: Impuls.
Google Scholar

Skotnicka B. (2019). Przygotowanie szkoły wiejskiej do edukacji inkluzyjnej. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
Google Scholar

Slee, R. (2011). The irregular school: Exclusion, schooling, and inclusive education. London: Routledge. DOI: https://doi.org/10.4324/9780203831564
Google Scholar

Tilstone Ch., Rose R. (eds.), (2003). Strategies to Promote Inclusive Practice. London and New York: RoudledgeFarmer.
Google Scholar

Tissot C. (2013). The role of SENCos as leaders, British Journal of Special Education, v. 1 (40), s. 33-40. DOI: https://doi.org/10.1111/1467-8578.12014
Google Scholar

TTA (Teacher Training Agency) (1998). National Standards for Special Educational Needs Coordinators. London: TTA.
Google Scholar

Winwood J. (2016), Leading and managing for inclusion, (23-33). In: Z. Brown (ed.). Inclusive education. Perspective on pedagogy, policy and practice. New York: Routledge.
Google Scholar

Wspieranie podnoszenia jakości edukacji włączającej w Polsce. (2020). Warszawa: MEN. Dostępny na: https://www.gov.pl/web/edukacja/projekt-realizowany-w-ramach-program-wsparcia-reform-strukturalnych, (otwarty: 1 czerwca 2020).
Google Scholar

Zamkowska A. (2005). Podstawowe uwarunkowania prawne i ich praktyczne konsekwencje w angielskim modelu edukacji integracyjnej, (62-79). W: J. Wyczesany, Z. Gajdzica (red.). Edukacja i wsparcie społeczne osób z niepełnosprawnością w wybranych krajach europejskich. Kraków: Impuls.
Google Scholar

Zamkowska A. (2016), Egzemplifikacje modeli wsparcia edukacji włączającej na podstawie rozwiązań przyjętych w różnych krajach. „Problemy Edukacji, Rehabilitacji, Socjalizacji Osób Niepełnosprawnych” t. 1 (22), s. 35-44.
Google Scholar