Pytania o las jako medium pedagogiczne

Kazimierz Rykowski

doi:10.21697/fp.2022.2.03

Data publikacji : 2022-12-31

Tom 12 Nr 2 (2022)

Pytania o las jako medium pedagogiczne

Kazimierz Rykowski

DOI: https://doi.org/10.21697/fp.2022.2.03

Abstrakt

Przedmiotem artykułu jest pedagogiczny potencjał lasu, konieczny do wydobycia przez osoby zawodowo zajmujące się nauczaniem i wychowaniem, i równie konieczny do włączenia w praktykę zawodową leśników i edukatorów leśnych. Wszyscy wkraczamy w czas kryzysu klimatycznego z jego trudnymi do przewidzenia konsekwencjami, z bagażem nierozwiązanych spraw i poszerzonym nagle polem niewiedzy. Tworzenie nowej wiedzy, nowych kompetencji i poszukiwania nowego paradygmatu kształcenia dla pedagogiki i leśnictwa wydaje się pilnie potrzebne. Chodzi o możliwie szybkie wykształcenie w dzisiejszych pokoleniach zobowiązań wobec lasu, a nie – jak to miało miejsce dotychczas – zobowiązań lasu wobec człowieka. Potrzebne jest do tego widzenie i rozumienie czwartego wymiaru lasu, poza euklidesowymi wymiarami ilościowymi. Wymiaru, który wywołuje doznania i przeżycia w sferze estetycznej (piękno), psychosomatycznej (odprężenie, relaks), moralnej (odpowiedzialność i szacunek dla życia) oraz pobudza świadomość tożsamości z naturą. Przesunięcie akcentów z pozycji „trzymającego władzę” nad przyrodą na mniej lukratywną pozycję współgospodarza, z wiedzącego wszystko i lepiej na poszukującego wiedzy relacyjnej, z łamiącego prawa przyrody na respektującego te prawa, wymaga podjęcia interdyscyplinarnego wysiłku pedagogicznego wśród dzieci, młodzieży i dorosłych.

Słowa kluczowe:

pedagogika lasu, edukacja leśna, leśnictwo, zmiany klimatu, kompetencje głębokie, czwarty wymiar lasu

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Rykowski, K. (2022). Pytania o las jako medium pedagogiczne. Forum Pedagogiczne, 12(2), 31–46. https://doi.org/10.21697/fp.2022.2.03

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.

Bibliografia

Będkowska H. (2010), Niezbędnik edukatora. CILP, Warszawa.

Chrzanowski T. (red). (2007), ABC Edukacji leśnej. CILP, Warszawa.

Grochowski J. (1973), Dendrometria, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa.

Gwiazdowicz, D.J. (2009) (red.), Edukacja przyrodniczo-leśna. Poradnik. wyd. PTL, Gołuchów-Poznań.

Jaroszewicz B. (2007), Różnorodność biologiczna lasów polskich. „Wszechświat” 2007, T. 8, nr 7—9.

Konczal A. (2017), Antropologia lasu. Leśnicy a percepcja i kształtowanie wizerunków przyrody w Polsce. Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UAM

Łastowski K. (2009), Dwieście lat idei ewolucji w biologii Lamarck — Darwin — Wallace [pdf], „Kosmos. Problemy nauk biologicznych”, 58 (3–4).

Maliszewski K. (2015), Pedagogicznie mieszka człowiek, w: Pedagogika na pograniczu światów. Eseje z cyklu „Medium Mundi”, (red.) K. Maliszewski, Katowice.

Ossowski S. (1958), U podstaw estetyki. Wyd. PWN.

Paluch M. (2020), Dwoistość relacji nauczyciel – dorosły uczeń, niepublikowana rozprawa doktorska, Warszawa: Zasoby biblioteczne Akademii Pedagogiki Specjalnej.

Paluch M. (2021), Kompetencje głębokie – nowe umiejętności pedagogiczne, [w:] Dycht, E. Śmiechowska-Petrovskij (red.) “Edukacja w sytuacji (post)pandemii – wyzwania i perspektywy”, Toruń: Adam Marszałek.

Paczoski J. (1930), Lasy Białowieży, Państwowa Rada Ochrony Przyrody, Monografie naukowe, Nr 1, str. 28.

Pramod K. Nayar, (2013), Posthumanism, ‎ Polity.

Referowska-Chodak E., (2017), Efektywność edukacji leśnej społeczeństwa. Studia i Materiały CEPL w Rogowie, R. 19. Zeszyt 50 / 1 /.

Sverdrup-Thygeson, A. (2022), Ekipa do naprawy świata. Wyd. ZNAK, Kraków.

Śliwerski B., Paluch M. (2021), Uwolnić szkołę od systemu klasowo-lekcyjnego, Kraków: Impuls

Tymieniecka-Suchanek J. (red.), (2014) Człowiek w relacji do zwierząt, roślin i maszyn w kulturze. T. 2. Od humanizmu do posthumanizmu, Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Wallis, M., (1968), Przeżycie i wartość. Pisma z estetyki i nauki o sztuce 1931-1949. Wyd. Lit., Kraków, 1-316.

Zarzecki, L., 2012: Teoretyczne podstawy wychowania. Teoria i praktyka w zarysie. Karkonoska Państwowa Szkoła Wyższa, Jelenia Góra.

Zawadzka D., (2002), Edukacja leśna w praktyce. CILP, Warszawa.