Uwarunkowania rodzinne zachowań ryzykownych dzieci i młodzieży – analiza wybranych czynników

Małgorzata Przybysz-Zaremba

doi:10.21697/fp.2017.1.10

Opublikowane: 2017-04-04

Tom 7 Nr 1 (2017)

Uwarunkowania rodzinne zachowań ryzykownych dzieci i młodzieży – analiza wybranych czynników

Małgorzata Przybysz-Zaremba

Forum Pedagogiczne

Dział: Dział tematyczny

https://doi.org/10.21697/fp.2017.1.10

Abstrakt

Tekst dotyczy uwarunkowań rodzinnych jako głównego źródła zachowań ryzykownych młodzieży. Na podstawie przeglądu (wybranych) badań dokonałam przeglądu najważniejszych czynników związanych z rodziną, mających wpływ na przejawy zachowań ryzykownych nieletnich. Były to m.in. czynniki ryzyka o charakterze patologicznym (problemy nadużywania alkoholu w rodzinie, narkotykowy, agresja, przemoc) oraz nieposiadające znamion patologii (migracja zarobkowa rodziców, niewłaściwa kontrola rodzicielska bądź jej brak). W podsumowaniu ogólnie odniosłam się również do innych czynników, które mogą wpływać na zachowania ryzykowne podejmowane przez młodzież). W części końcowej tekstu skonstruowałam pewne propozycje zaleceń, które mogą być przydatne w działaniach profilaktyczno-terapeutycznych związanych z zachowaniami problemowymi nieletnich.

Słowa kluczowe:

zachowania ryzykowne (problemowe), rodzina, wychowanie, migracja zarobkowa, problem nadużywania alkoholu, kontrola rodzicielska

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Przybysz-Zaremba, M. (2017). Uwarunkowania rodzinne zachowań ryzykownych dzieci i młodzieży – analiza wybranych czynników. Forum Pedagogiczne, 7(1), 137–148. https://doi.org/10.21697/fp.2017.1.10

Cited by / Share

Bibliografia

Arcidiacono C., Velleman R., Procentese F., Berti P., Albanesi C., Sommantico M., Copello A. (2010). Italian families living with relatives with alcohol or drugs problems. „Drugs: Education, Prevention & Policy”, vol. 17, issue 6, s. 659–680.
Google Scholar

Asher O., Zivanit E. (2010). Alcohol Abuse in Pregnant Women: Effects on the Fetus and Newborn, Mode of Action and Maternal Treatment. „International Journal of Environmental Research and Public Health”, nr 2, vol. 7, s. 364–379.
Google Scholar

Bandura A. (2007). Teoria społecznego uczenia się. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Barber, B. K., Harmon, E. L. (2002). Violating the self: Parental psychological control of children and adolescents. W: Barber B. K. (red.). Intrusive parenting: How psychological control affects children and adolescents. Washington DC: American Psychological Association, s. 15–52.
Google Scholar

Battistella G., Conaco M. C. G. (1998). The Impact of Labour Migration on the Children Left Behind: A study of elementary school children in the Philippines. „Journal of Social Issues in Southeast Asia”, nr 2, vol. 13, s. 220–241. DOI: https://doi.org/10.1355/SJ13-2C
Google Scholar

Bebes A., Samarova V., Shilo G., Diamond G. M. (2015). Parental Acceptance, Parental Psychological Control and Psychological Symptoms Among Sexual Minority Adolescents. „Journal of Child and Family Studies”, nr 24, s. 882–890. DOI: https://doi.org/10.1007/s10826-013-9897-9
Google Scholar

Benvegnu L. A., Fassa A. G., Facchini L. A., Wegman D. H., Dall’ Agnol M. M. (2005). Work and behavioural problems in children and adolescents. „International Journal of Epidemiology”, nr 6, vol. 34, s. 1417–1424. DOI: https://doi.org/10.1093/ije/dyi187
Google Scholar

Cameron M., Lim S. (2007). Household resources, household composition, and child nutritional outcomes. W: Conference Presentation, Australian Agricultural and Resource Economics Society Conference.
Google Scholar

Clark E., Lutke J., Minnes P., OuelletteKuntz H. (2004). Secondary disabilities among adults with fetal alcohol spectrum disorder in British Columbia. „Journal of FAS International”, vol. 2 (e13), s. 1–12.
Google Scholar

Dielmann T. E. i in. (1993). Structural equation model tests of patterns of family interaction, peer alcohol use, and intrapersonal predicators of adolescent alcohol use and misuse. „Journal of Drug Education”, nr 3, vol. 23, s. 273–316.
Google Scholar

Elliott J. C., Carey K. B., Bonafide K. E. (2012). Does family history of alcohol problems influence college and university drinking or substance use? A meta-analytical review. „Addiction”, vol. 107, issue 10, s. 1774–1785. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1360-0443.2012.03903.x
Google Scholar

Guo J., Ren X., Wang X., Qu Z., Zhou Q., Ran Ch., Wang X., Hu J. (2015). Depression among Migrant and LeftBehind Children in China in Relation to the Quality of Parent-Child and Teacher-Child Relationships. PLoS ONE 10 (12). DOI: https://doi.org/10.1371/journal.pone.0145606
Google Scholar

Graham E, Jordan L. P. (2011). Migrant parents and the psychological well-being of left-behind children in Southeast Asia. „J Marriage Fam.”, vol. 73, s. 763–87. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1741-3737.2011.00844.x
Google Scholar

Irwin C. E. jr. (1990). The Theoretical Concept of At-risk Adolescents. „Adolescent Medicine: State of the Art Reviews”, nr 1, s. 1–14.
Google Scholar

Kunz J. H., Grych J. H. (2013). Parental Psychological Control and Autonomy Granting: Distinctions and Associations with Child and Family Functioning. „PARENTING, SCIENCE AND PRACTICE”, nr 13, s. 77–94.
Google Scholar

Lu S., Lin Yi-Ting, Vikse J. H., Huang Chien-Chung (2016). Well-being of migrant and left-behind children in China: Education, health, parenting, and personal values. „International Journal of Social Welfare”, nr 1, vol. 25, s. 58–68.
Google Scholar

Mantymaa M., Puura K., Luoma I., Latva R., Salmelin R. K., Tamminen T. (2012). Predicting Internalizing and Externalizing Problems at Five Years by Child and Parental Factors in Infancy and Toddlerhood. „Child Psychiatry and Human Development”, nr 2, vol. 43, s. 153–170. DOI: https://doi.org/10.1007/s10578-011-0255-0
Google Scholar

Murphy R. (2014). Study and School in the Lives of Children in Migrant Families: A View from Rural Jiangxi, China. „Development & Change”, nr 1, vol. 45, s. 29–51. DOI: https://doi.org/10.1111/dech.12073
Google Scholar

Przybysz-Zaremba M. (2016). Komponenty rodziny jako istotne stymulatory dla rozwoju zainteresowań, ujawniania zdolności i talentów dziecka – wybrane aspekty i badania. W: G. Cęcelek, M. Potoczna, M. Przybysz-Zaremba (red.). Rodzina–Szkoła–Środowisko społeczne – obszary kształtowania kreatywności i twórczości dziecka (ucznia). Skierniewice: Wydawnictwo PWSZ w Skierniewicach.
Google Scholar

Przybysz-Zaremba M. (2015). Zachowania ryzykowne dzieci i młodzieży – eksplikacje, kontemplacje, egzemplifikacje, eksplikacje. Tytułem wprowadzenia. W: Przybysz-Zaremba M. (red.). Zachowania ryzykowne dzieci i młodzieży. Heterogeniczny wymiar oddziaływań profilaktycznych. Wybrane aspekty, Olsztyn: Wydawnictwo PROSPEKT PR.
Google Scholar

Przybysz-Zaremba M. (2015a). Dymorficzny wymiar uwarunkowań agresji i przemocy domowej – przegląd wybranych aspektów i eksploracji. „Studia nad Rodziną”, nr 2 (37), s. 243–260. DOI: https://doi.org/10.21697/snr.2015.37.2.13
Google Scholar

Przybysz-Zaremba M. (2010), Internet zagrożeniem dla dzieci i młodzieży. W: R. Reclik, A. Zduniak (red.), Jakość wobec wyzwań i zagrożeń XXI wieku, Poznań: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bezpieczeństwa.
Google Scholar

Przybysz-Zaremba M. Kontrola rodzicielska a zachowania ryzykowne dzieci i młodzieży – wybrane aspekty i badania. „Pedagogika Społeczna” (tekst po recenzji, przyjęty do druku).
Google Scholar

Przybysz-Zaremba M., Katkonienė A. (2014). Profilaktyka agresji i przemocy w szkole w optyce edukacyjnej. „Społeczeństwo i Rodzina”, nr 1, vol. 38, s. 48–62.
Google Scholar

Sarkola T., Kahila H., Gissler M., Halmesmaki E. (2007). Risk factors for out-of-home custody child care among families with alcohol and substance abuse problems. „Acta Pædiatrica”, nr. 96, s. 1571–1576. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1651-2227.2007.00474.x
Google Scholar

Sznitman S. R., Romer D. (2014). Student Drug Testing and Positive School Climates: Testing the Relation Between Two School Characteristics and Drug Use Behavior in a Longitudinal Study. „Journal of Studies on Alcohol & Drugs”, nr 1, vol. 75, s. 65–73. DOI: https://doi.org/10.15288/jsad.2014.75.65
Google Scholar

Szymańska J. (2012). Programy profilaktyczne. Podstawy profesjonalnej psychoprofilaktyki. Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji.
Google Scholar

Vazsonyi A. T., Trejos-Castillo E., Young M. A. (2008). Rural and Non-Rural African American Youth: Does Context Matter in the Etiology of Problem Behaviors? „Journal of Youth and Adolescence”, vol. 37, no. 7, s. 798–811.
Google Scholar

Wickramage K., Siriwardhana C. i in. (2015). Risk of mental health and nutritional problems for left-behind children of international labor migrants. „BMC Psychiatry”, no. 3, vol. 15, s. 39.
Google Scholar

Wilson E. O. (1988). O naturze ludzkiej. Szacka B. (tłum.). Warszawa: PIW.
Google Scholar

Małgorzata Przybysz-Zaremba

malgorzata.p_z@interia.pl

Afiliacja:

Wydział Studiów nad Rodziną Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie Polska

Biogram

doktor habilitowana, profesor nadzwyczajna Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Wydział Studiów nad Rodziną, kierownik Katedry Pedagogiki Rodziny. Pedagog społeczny. Jej zainteresowania naukowe osadzone są w pedagogice społecznej, pedagogice rodziny, resocjalizacji oraz pracy socjalnej. Autorka licznych publikacji naukowych wydanych w kraju oraz zagranicą, a także monografii: Rodzina, praca, edukacja – obszary przestrzeni życia kobiet. Sukcesy, konflikty, problemy (Elbląg, 2013), Uzależnienie młodzieży od współczesnych mediów (Olsztyn 2008), Terapia profesjonalna i samopomocowa w uzależnieniu alkoholowym (Olsztyn 2006), oraz redaktorka i współredaktorka takich książek, jak: Family versus post-modernity challanges. Upbringing. Problems. Assistance and Support (Warszawa 2016), Rodzina–Szkoła–Środowisko społeczne – obszary kształtowania kreatywności i twórczości dziecka (ucznia) (Skierniewice, 2016), Zachowania ryzykowne dzieci i młodzieży. Heterogeniczny wymiar oddziaływań profilaktycznych. Wybrane aspekty (Olsztyn 2015), Social education: current problems and perspectives (Wilno, 2014), Rodzina. Uzależnienia. Bezpieczeństwo. Studium socjopedagogiczne (Olsztyn, 2013), Rodzina. Przeobrażenia, problemy–pomoc (Elbląg 2013), Społeczno-pedagogiczne aspekty życia rodziny (Olsztyn, 2012), Rodzina. Wybrane wymiary środowiska wychowawczego dziecka (Elbląg, 2011), Sukcesy i porażki w edukacji dzieci i młodzieży (Olsztyn, 2010), Różne oblicza funkcjonowania szkoły (Olsztyn, 2010). Członkini rad naukowych pism: „Journal of Human Dignity and Wellbeing” oraz „Education Sciences and Psychology”. Adres e-mailowy: malgorzata.p_z@interia.pl.