School Citizenship – Children’s Voices During the Pandemic and the War in Ukraine

Anna Górka-Strzałkowska

doi:10.21697/fp.2024.2.1.16

Opublikowane: 2024-12-31

Tom 14 Nr 2.1 (2024)

School Citizenship – Children’s Voices During the Pandemic and the War in Ukraine

Anna Górka-Strzałkowska

Forum Pedagogiczne

Dział: Colloquia

https://doi.org/10.21697/fp.2024.2.1.16

Abstrakt

Artykuł dotyczy szkolnego obywatelstwa – dziecięcych głosów w czasie pandemii i wojny w Ukrainie. Szkolne obywatelstwo opiera się na ujęciu dzieci jako uczniów zdolnych do działania w środowisku szkolnym i upoważnionych do głosu na temat tego co się dla nich robi i jak się wobec nich postępuje. Ramą teoretyczną jest partycypacyjny model dzieciństwa. Sięgam również do tradycji korczakowskiej, która podkreśla wartość i doniosłość dziecięcej podmiotowości. Celem moich badań jest rozpoznawanie dziecięcego głosu partycypacji, obywatelstwa w kontekście społeczno-politycznym. W badaniu zastosowano metodę swobodnej wypowiedzi autobiograficznej na temat „Mój szkolny dzień”. Techniką badawczą był pamiętnik pisany przez uczniów. Bycie w szkole związane jest z wypełnianiem obowiązków, kontrolowaniem, sprawdzaniem, odpytywaniem. Brakuje przestrzeni na możliwość swobodnej rozmowy, refleksji na temat trudności, przeszkód jakie stoją przed uczniami w mało wrażliwej instytucji. Instytucji, która trzyma się sztywno ram programowych, w której brakuje miejsca dla uczniów „niedopasowanych” do warunków szkolnych. Takie badania są bardzo ważne dla dzieci, ponieważ dają im przede wszystkim możliwość wypowiedzenia się na tematy, które ich dotyczą, a często także skłaniają do refleksji na temat uczniowskiego „bytowania” w szkole. Taka forma pozwala wyzwolić w uczniach ich potencjały rozwojowe a dorosłym poznać, spojrzeć na dziecko, ucznia, uczennicę z innej perspektywy. Badania mają charakter partycypacyjny. Partycypacja to mówienie i bycie wysłuchanym jest zarówno jednostkowym prawem, jak i praktyka zakorzenioną w sieci międzypokoleniowych relacji.

Słowa kluczowe:

szkolne obywtaelstwo, prawa dziecka, partycypacja, dziecięce głosy

Pobierz pliki

pdf (English)

Zasady cytowania

Górka-Strzałkowska, A. (2024). School Citizenship – Children’s Voices During the Pandemic and the War in Ukraine. Forum Pedagogiczne, 14(2.1), 215–227. https://doi.org/10.21697/fp.2024.2.1.16

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Bibliography:
Google Scholar

Adam, B. 2008. Czas społeczeństwa przemysłowego i władza. Przeł. D. Łucka [in:] P. S, M. Sztompka, M. Bogunia-Borowska (Ed.). Socjologia codzienności. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”.
Google Scholar

Bozkurt, A., Sharma, R. C. 2020. Emergency remote teaching in a time of global crisis due to CoronaVirus pandemic. Asian Journal of Distance Education, 15(1), i–v
Google Scholar

Brzozowska-Brywczyńska, M. 2014. Dziecięce obywatelstwo: kilka refleksji na marginesie idei dziecięcej partycypacji. Folia Sociologica 49, 11-27.
Google Scholar

Brzozowska, M. 2017. Ryba, która ma głos. Prawo dziecka do partycypacji. Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka vol. 16 nr 2
Google Scholar

Cockburn, T. 1998. Children and Citizenship in Britain. A Case for a Socially Interdependent Model of Citizenship. Childhood, 5(1), 97-114. DOI: https://doi.org/10.1177/0907568298005001007
Google Scholar

Cockburn, T. 2005. Children and the Feminist Ethic of Care. Childhood, 12 (1), 71-89. DOI: https://doi.org/10.1177/0907568205049893
Google Scholar

Gilligan, C. 2003 In a Different Voice: Psychological theory and Women’s Development. Cambridge: Harvard University Press.
Google Scholar

Habermas, J. 1993. The Second Life-Fiction of the Federal Republic: We Have Become Normal' Again. New Left Review, 58-58
Google Scholar

Hart, R. 1992. Children’s Participation: from Tokenism to Citizenship. Florencja: UNICEF Innocenti Research Centre.
Google Scholar

Jarosz, E. 2013. Nauczyciel a ochrona praw dziecka. Chowanna, nr 2, 217-230.
Google Scholar

Jarosz, E. 2016. Partycypacja dzieci a rozwój zaangażowania obywatelskiego. Pedagogika Społeczna, nr 2(60), 67-87.
Google Scholar

Jarosz, E. 2017. Dziecko i dzieciństwo - pejzaż współczesny: rzecz o badaniach nad dzieciństwem. Pedagogika Społeczna, nr 2, 57-81.
Google Scholar

Koczanowicz, J. 2009. Polityka czasu. Dynamika tożsamości w postkomunistycznej Polsce. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
Google Scholar

Korczak J. 1992-1998. Dzieła, Vol. I-XII, Warszawa
Google Scholar

Korczak, J. 1928. Wstęp, [in:] M. Rogowska-Falska. Zakład wychowawczy “Nasz Dom”. Szkic informacyjny, 3-5.
Google Scholar

Korzeniecka-Bondar, A. 2018. Codzienny czas w szkole. Fenomenograficzne studium doświadczeń nauczycieli. Kraków:Impuls
Google Scholar

Kwiatkowska, H. 2001. “Czas, miejsce, przestrzeń – zaniedbane kategorie pedagogiczne, [in:] Pedagogikau progu trzeciego tysiąclecia. Materiały pokonferencyjne, red. A. Nalaskowski, K. Rubacha, Toruń:Wydawnictwo Naukowe UMK.
Google Scholar

Lister, R. 2007. Why citizenship: Where, when and how children? Theoretical Inquiries in Law 8(2), 693-817. DOI: https://doi.org/10.2202/1565-3404.1165
Google Scholar

Murphy, M. P. A. 2020. COVID-19 and emergency eLearning: Consequences of the securit- DOI: https://doi.org/10.1080/13523260.2020.1761749
Google Scholar

ization of higher education for post-pandemic pedagogy. Contemporary Security Policy,
Google Scholar

(3), 492-505.
Google Scholar

Smolińska-Theiss, B. 2014. Dzieciństwo jako status społeczny. Edukacyjne przywileje dzieci klasy średniej. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Google Scholar

Smolińska-Theiss, B. 2013. Obchody Roku Janusza Korczaka w Polsce. Rocznik Pedagogiczny, 36.
Google Scholar

Smolińska-Theiss, B. 2010. Rozwój badań nad dzieciństwem—przełomy i przejścia. Chowanna, (34 (1)), 13-26.
Google Scholar

Stainton Rogers, W. 2008. Promocja lepszego dzieciństwa: konstrukcje troski odziecko, [in:] Wprowadzenie do badań nad dzieciństwem, Kehily M.J. (red.) Kraków: Wydawnictwo WAM.
Google Scholar

Pyżalski, J., Walter, N. 2021. Edukacja zdalna w czasie pandemii w czasie pandemii Covid-19 w Polsce – mapa głównych szans i zagrożeń. Poznań: Wydawnictwo naukowe UAM.
Google Scholar

Pyżalski, J. (Ed.) 2020. Edukacja w czasach pandemii wirusa COVID-19. Z dystansem o tym, co robimy obecnie jako nauczyciele. Warszawa: EduAkcja. https://zdalnie.edu-akcja.pl/
Google Scholar

Soffer, M., & Ben-Arieh, A. 2014. School-aged children as sources of information about their lives. The SAGE handbook of child research, 555-575. DOI: https://doi.org/10.4135/9781446294758.n28
Google Scholar

Szczepska-Pustkowska, M. (2011). Od filozofii dzieciństwa do dziecięcej filozofii życia. Oficyna Wydawnicza Impuls.
Google Scholar

Sztompka, P. 2005. Socjologia zmian społecznych. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy “Znak”
Google Scholar

Tarkowska, E. 1992. Czas życia Polaków. Wyniki badań, hipotezy, inspiracje. Warszawa: Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk.
Google Scholar

Qvourtrup, J. 1994. et al. Childhood matters: Social theory, practice and politics.
Google Scholar

Wasilewska A. (2013). Archetypy świata dziecięcego. Światy wyobraźni w narracjach dzieci. Gdańsk. Wyd. Harmonia.
Google Scholar