Erudycja jako cel szkolnej edukacji filozoficznej

Marcin Trepczyński

doi:10.21697/fp.2018.1.17

Opublikowane: 2018-04-06

Tom 8 Nr 1 (2018)

Erudycja jako cel szkolnej edukacji filozoficznej

Marcin Trepczyński

Forum Pedagogiczne

Dział: Artykuły i rozprawy

https://doi.org/10.21697/fp.2018.1.17

Abstrakt

Erudycja może być jednym z celów szkolnej edukacji filozoficznej. Nauczyciele filozofii, którzy w 2014 roku wzięli udział w ogólnopolskim badaniu nauczania filozofii w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych (w którym udało się zebrać dane od 88 proc. dyrektorów wszystkich szkół w Polsce, gdzie nauczano filozofii oraz 79 proc. nauczycieli z tych szkół), poproszeni o wskazanie, jak ważne są ich zdaniem poszczególne cele szkolnej edukacji filozoficznej (w skali 0–5), ocenili erudycję stosunkowo nisko. Mimo to przeanalizowane w artykule wyniki pokazują, że nauczyciele doceniają ją jako cel edukacji filozoficznej, co zbieżne jest z odpowiedziami dyrektorów. Z kolei wywiady pogłębione przeprowadzone z 15 nauczycielami i 15 dyrektorami pokazują, że zarówno jedni, jak i drudzy doceniają erudycję w głębszym sensie: taką, która nie jest wiedzą „encyklopedyczną”, lecz wiedzą dobrze zrozumianą, będącą podstawą dla rozwoju osobistego, rozwijania umiejętności oraz formułowania pytań.

Słowa kluczowe:

filozofia, nauczanie filozofii, szkolna edukacja filozoficzna, erudycja, cele kształcenia, efekty uczenia się, wiedza, umiejętności

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Trepczyński, M. (2018). Erudycja jako cel szkolnej edukacji filozoficznej. Forum Pedagogiczne, 8(1), 251–271. https://doi.org/10.21697/fp.2018.1.17

Cited by / Share

Bibliografia

Arystoteles (2003). Metafizyka, tłum. K. Leśniak. W: Arystoteles. Dzieła wszystkie. T. 2. Warszawa: Wydawnictwo PWN.
Google Scholar

Erudycja (2018). W: Słownik Języka Polskiego, dostępny na: https://sjp.pl/erudycja (otwarto: 4.01.2018).
Google Scholar

Erudition (2018a). W: Oxford Advanced Learner's Dictionary. Dostępny na: https://www.oxfordlearnersdictionaries.com/definition/english/erudition?q=erudition (otwarto: 4.01.2018).
Google Scholar

Erudition (2018b). W: Oxford British & World English, dostępny na: https://en.oxforddictionaries.com/definition/erudition (otwarto: 4.01.2018).
Google Scholar

Gajdamowicz H. (2012). Tradycje nauczania wychowującego w polskiej pedagogice. „Paedagogia Christiana” 1 (29), s. 123–140. DOI: https://doi.org/10.12775/PCh.2012.007
Google Scholar

Marciniak Z. (2008). O potrzebie reformy programowej kształcenia ogólnego. W: Podstawa programowa wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego. T. 2. Warszawa: Ministerstwo Edukacji Narodowej.
Google Scholar

MEN (2017a). Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla 4-letniego liceum ogólnokształcącego i 5-letniego technikum (projekt), dostępny na: https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//501/12300604/12446876/12446877/dokument299323.pdf (otwarto: 4.01.2018).
Google Scholar

MEN (2017b). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz.U. z 2017 roku, poz. 356).
Google Scholar

MEN (2012a). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz.U. 2012 roku, poz. 204 ze zm.)
Google Scholar

MEN (2012b). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 2012 roku, poz. 997 ze zm.).
Google Scholar

Nawroczyński B. (1946). Zasady Nauczania. Warszawa–Wrocław–Kraków: Książnica – Atlas.
Google Scholar

Platon (2002). Teajtet, tłum. W. Witwicki. W: Platon, Parmenides, Teajtet. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki.
Google Scholar

Pobojewska A. (2012). Początek filozofii: podstawy, motywacje, umiejętności. W: Pobojewska A. (red.). Filozofia. Edukacja interaktywna. Metody–środki–scenariusze. Warszawa: Wydawnictwo Piotra Marciszuka Stentor.
Google Scholar

Shor I. (1992). E-powering Education. Critical Thinking for Social Change. Chicago–Londyn: University of Chicago Press. DOI: https://doi.org/10.7208/chicago/9780226147864.001.0001
Google Scholar

Szymański M. (2014). Nowa podstawa programowa nauczania filozofii a modyfikacja celów dydaktycznych i sposobów ich realizacji. „Studia Philosophiae Christianae UKSW” 4 (50), s. 191–207.
Google Scholar

Trepczyński M., Stanaszek A., Grudniewska M., Gmaj I. (2015). Nauczanie filozofii na III i IV etapie edukacyjnym. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
Google Scholar

Wierzbicki A.M. (2005). Filozofia a totalitaryzm. Augusta Del Nocego interpretacja kryzysu moderny. Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski.
Google Scholar

Marcin Trepczyński

m.trepczynski@uw.edu.pl

Afiliacja:

Uniwersytet Warszawski. Polska

Biogram

dr nauk humanistycznych w zakresie filozofii, mgr prawa i mgr filozofii, adiunkt w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego. Autor monografii pt. Ścieżki myślenia Alberta Wielkiego i Tomasza z Akwinu (Warszawa, 2013), współautor i redaktor monografii pt. Nauczanie filozofii na III i IV etapie edukacyjnym (Warszawa 2015), będącej raportem z badania przeprowadzonego w Instytucie Badań Edukacyjnych. Adres do korespondencji: Instytut Filozofii UW, ul. Krakowskie Przedmieście 3, 00-047 Warszawa.